|
Lúa chétLúa chét (Ratoon Rice), còn gọi là lúa tái sinh, được mọc từ những mầm ngủ ở gốc những cây lúa (gốc rạ) sau khi đã thu hoạch (cắt bỏ một phần thân để lấy bông lúa) vụ trước, khi gặp điều kiện thích hợp (về nhiệt độ, ánh sáng, dinh dưỡng...) thì phát triển thành nhánh tái sinh, trổ bông, chín và cho thu hoạch thêm một vụ phụ. So với lúa cấy thông thường, sản xuất lúa tái sinh có ưu điểm ưu là chi phí đầu tư thấp, ít ngày công chăm sóc, thời gian thu hoạch ngắn, chất lượng gạo ngon.[1][2] Theo Lê Quý Đôn, các giống lúa tái sinh như lúa cái hạ bạch, cấy vào tháng giêng, đến tháng năm được thu hoạch, khi cắt ngọn lúa lại mọc và đến tháng chín lại được gặt được.[3] Bên cạnh những lợi ích, hiệu quả mang lại, sản xuất lúa tái sinh làm lưu cữu nhiều mầm bệnh gây thiệt hại chung đến sản xuất lúa của vùng. Lúa chét ở một số địa phươngQuảng BìnhHuyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình là một trong những địa phương có diện tích lúa tái sinh lớn nhất Việt Nam với tổng diện tích gần 8.000 ha năm 2011[4]. Đến nay, tổng diện tích lúa tái sinh ở Quảng Bình là 1.500 ha[5]. Thái BìnhỞ Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, thu hoạch lúa chét từ công thức luân canh "lúa xuân - lúa chét - ớt". Sau khi thu hoạch vụ lúa xuân 50 - 60 ngày thì thu hoạch vụ lúa chét, đến trung tuần tháng 8 giải phóng được đất để chuẩn bị trồng vụ ớt đông. Năng suất lúa chét bằng 2/3 - 3/4 năng suất lúa mùa sớm, nhưng chi phí phân bón chỉ bằng 20% so với cấy lúa mùa và tiết kiệm được giống, công làm đất.[6] Thu hoạch lúa xuân xong, nếu để lại 35 – 40 cm gốc rạ (tính từ mặt ruộng), sau đó bón mỗi sào 3 – 4 kg urê, 1 – 2 kg kali cho thu hoạch 1,29 tạ/sào đối với giống BT7. Để gốc rạ cách mặt đất 10 – 15 cm, mỗi sào bón 6 kg đạm và 3 kg kali cho thu được 1,72 tạ/sào.[6] Việc tận thu lúa chét cho năng suất không đồng đều, từ 0,40 – 1,70 tạ/sào tùy vào cách gặt lúa xuân và mức độ thâm canh; đồng thời, lúa chét là cầu nối sâu bệnh cho vụ lúa mùa (nhất là sâu đục thân), việc điều tiết nước, công tác bảo vệ sản xuất gặp nhiều khó khăn…[6] Nam ĐịnhHuyện Ý Yên, tỉnh Nam Định đã xây dựng mô hình khuyến nông sản xuất lúa chét[7], kết quả như sau:
Chú thích
|