vi Globba

*Globba*
Globba
	Globba winitii
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiosperms
(không phân hạng)	Monocots
(không phân hạng)	Commelinids
Bộ (ordo)	Zingiberales
Họ (familia)	Zingiberaceae
Phân họ (subfamilia)	Zingiberoideae
Tông (tribus)	Globbeae
Chi (genus)	Globba; L., 1771
Loài điển hình
	Globba marantina; L., 1771
Các loài
	103-113. Xem bài.
Danh pháp đồng nghĩa
	Achilus Hemsl., 1895; Ceratanthera Hornem., 1813; Ceratanthera T.Lestib., 1841; Colebrookia Donn ex T.Lestib., 1841; Hura J.Koenig, 1783; Lampujang J.Koenig, 1783; Manitia Giseke, 1792; Mantisia Sims, 1810; Sphaerocarpos J.F.Gmel., 1791;

Chi Lô ba^[3] hay chi Gừng vũ nữ^{[cần dẫn nguồn]} (danh pháp khoa học: Globba) là một chi thực vật thuộc họ Gừng được mô tả đầu tiên bởi Carl Linnaeus. Chúng gồm khoảng gần 100 loài nguyên xuất từ các vùng Trung Quốc, Tiểu lục địa Ấn Độ, Đông Nam Á, New Guinea, Quần đảo Bismarck và Queensland.^[2]^[4]

Mô tả

Thân rễ bò lan, thanh mảnh. Các thân giả mọc thẳng đứng, thường cao tới 1,5 m, có lá. Lá không cuống hoặc cuống lá rất ngắn; lưỡi bẹ nguyên; phiến lá thuôn dài, hình elip, hoặc hình mác. Cụm hoa đầu cành, dạng chùm xim hoặc cành hoa, thường lỏng lẻo; mỗi lá bắc đỡ một xim hoa bọ cạp xoắn ốc, hoặc các hoa được thay thế bằng các hành con; các lá bắc con rời đến đáy. Đài hoa hình chuông hoặc hình con quay, đỉnh 3 thùy tù. Ống tràng hoa thanh mảnh; các thùy hình trứng hoặc thuôn dài, gần đều, lõm. Các nhị lép bên dạng cánh hoa. Cánh môi đảo ngược, hợp sinh với chỉ nhị để tạo thành một ống thanh mảnh phía trên các nhị lép bên và các thùy tràng hoa. Chỉ nhị dài, cong; bao phấn có hoặc không có phần phụ ở mỗi bên. Bầu nhụy 1 ngăn. Quả nang hình cầu hoặc elipxoit, đỉnh nứt không đều. Hạt nhỏ; áo hạt màu trắng, xé rách.^[4]

Các loài

Tại thời điểm tháng 4 POWO công nhận 103 loài,^[5] cộng 10 loài mô tả năm 2020.^[6]

Globba acehensis A.Takano & H.Okada, 2000
Globba adhaerens Gagnep., 1903 (đồng nghĩa: G. violacea Gagnep., 1901 không Ridl, 1899: Lô ba tím.^[3])
Globba albiflora Ridl., 1899
Globba albobracteata N.E.Br., 1882
Globba amnicola M.F.Newman & Sangvir., 2020^[6]
Globba amplectens M.F.Newman, 2020^[6]
Globba andersonii C.B.Clarke ex Baker, 1890
Globba angcorensis Gagnep., 1907 - Lô ba Đế Thiên Đế Thích.^[3]
Globba annamensis Gagnep., 1907 - Lô ba Trung Bộ.^[3]
Globba aranyaniae Sangvir. & M.F.Newman, 2019
Globba arracanensis Kurz, 1870
Globba atrosanguinea Teijsm. & Binn., 1864
Globba aurantiaca Miq., 1861
Globba aurea Elmer, 1915
Globba bicolor Gagnep., 1901
Globba bokorensis Nob.Tanaka & Tagane, 2015
Globba brachyanthera K.Schum., 1899
Globba bracteolata Wall. ex Baker, 1890
Globba brevifolia (K.Schum.) K.Schum., 1904
Globba cambodgensis Gagnep., 1901 - Lô ba Cambốt.^[3]
Globba campsophylla K.Schum., 1904
Globba candida Gagnep., 1907 không Ridl., 1923
Globba cernua Baker, 1890
Globba chekiangensis G.Y.Li, Z.H.Chen & G.H.Xia, 2009
Globba clarkei Baker, 1890
Globba colpicola K.Schum., 1904
Globba conferta M.F.Newman, 2020^[6]
Globba corneri A.A.Weber, 1991
Globba curtisii Holttum, 1950
Globba dasycarpa M.F.Newman, 2020^[6]
Globba emeiensis Z.Y.Zhu, 1984
Globba expansa Wall. ex Horan., 1862
Globba fecunda A.Takano & H.Okada, 2000
Globba flagellaris K.Larsen, 1997
Globba flavibracteata A.Takano & H.Okada, 2000
Globba fragilis S.N.Lim, 1972
Globba francisci Ridl., 1914
Globba garrettii Kerr, 1937
Globba geoffrayi Gagnep., 1908
Globba glandulosa Ridl., 1907
Globba globulifera Gagnep., 1901 - Lô ba cầu.^[3]
Globba gracilis K.Schum., 1904
Globba grandis Sangvir., 2020^[6]
Globba hasseltii Boerl., 1884
Globba hilaris Sangvir., 2020^[6]
Globba holttumii S.N.Lim, 1972
Globba impar M.F.Newman & H.Ð.Trần, 2020^[6]
Globba insectifera Ridl., 1907
Globba integra Ridl., 1899
Globba × intermedia S.N.Lim, 1972 (= G. cernua × G. patens)
Globba kanchigandhii A.Joe & M.Sabu, 2019
Globba keithii Ridl., 1899
Globba laeta K.Larsen, 1972
Globba lancangensis Y.Y.Qian, 1994
Globba latifolia Ridl., 1909
Globba leucantha Miq., 1861
Globba lilacina Sangvir. & M.F.Newman, 2019 ???
Globba lithophila Sangvir. & M.F.Newman, 2019
Globba macrocarpa Gagnep., 1901 - Lô ba trái to, lô ba quả to.^[3]
Globba macrochila Sangvir. & M.F.Newman, 2019
Globba macroclada Gagnep., 1903
Globba maculata Blume, 1827
Globba magnibracteata Y.Y.Sam, 2016
Globba marantina L., 1771 - Loài điển hình. Lô ba lùn?^[3] (đồng nghĩa: G. barthei: Lô ba Barthe.^[3])
Globba menglianensis Y.Y.Qian, 2001
Globba mogokensis W.W.Sm. & Banerji, 1914
Globba multiflora Wall. ex Baker, 1890
Globba multifolia A.Takano & H.Okada, 2003
Globba muluensis R.M.Sm., 1988
Globba nawawii Ibrahim & K.Larsen, 1995
Globba nisbetiana Craib, 1912
Globba nitida M.F.Newman & Sangvir., 2020^[6]
Globba obscura K.Larsen, 1972
Globba orixensis Roxb., 1810
Globba paniculata Valeton, 1920
Globba parva Gagnep., 1901 - Lô ba nhỏ.^[3]
Globba parviflora C.Presl, 1827
Globba patens Miq., 1861
Globba pauciflora King ex Baker, 1890
Globba pendula Roxb., 1810 (đồng nghĩa: G. wallichii Baker, 1890) - Lô ba treo, lô ba Wallich.^[3]
Globba platystachya Baker, 1890
Globba praecox K.J.Williams & Paisooks., 2005
Globba propinqua Ridl., 1906
Globba pumila Ridl., 1906
Globba purpurascens Craib, 1912
Globba pyramidata Gagnep., 1901
Globba racemosa Sm., 1808 không Brahma & Bin.Singh, 2014 nom. inval.
Globba radicalis Roxb., 1810 (đồng nghĩa: Mantisia radicalis, M. saltatoria)
Globba rahmanii Yusof, 2004
Globba ranongensis Picheans. & Tiyaw., 2010
Globba reflexa Craib, 1912
Globba rosea Gagnep., 1901 - Lô ba hường, lô ba hồng.^[3]
Globba salarkhanii (M.A.Rahman & Yusuf) Govaerts, 2016
Globba schomburgkii Hook.f., 1877 - Lô ba Schomburgk.^[3]
Globba sessiliflora Sims, 1811
Globba sherwoodiana W.J.Kress & V.Gowda, 2012
Globba siamensis (Hemsl.) Hemsl., 1895
Globba spathulata Roxb., 1820 (đồng nghĩa: Mantisia spathulata)
Globba subscaposa Collett & Hemsl., 1890
Globba substrigosa King ex Baker, 1890
Globba talangensis A.Takano & H.Okada, 2000
Globba tembatensis Y.Y.Sam & Julius, 2012
Globba thorelii Gagnep., 1907
Globba tricolor Ridl., 1906
Globba unifolia Ridl., 1905
Globba urophylla K.Schum., 1904
Globba ustulata Gagnep., 1901
Globba variabilis Ridl., 1893
Globba verecunda M.F.Newman & Sangvir., 2020^[6]
Globba virginea I.M.Turner, 2000
Globba wardii (B.L.Burtt & R.M.Sm.) K.J.Williams, 2004 (đồng nghĩa: Mantisia wardii)
Globba wengeri (C.E.C.Fisch.) K.J.Williams, 2004 (đồng nghĩa: Mantisia wengeri)
Globba williamsiana M.F.Newman & Sangvir., 2020^[6]
Globba winitii C.H.Wright, 1926
Globba xantholeuca Craib, 1912