Thị trấn có diện tích 14,14 km², dân số năm 2018 là 23.309 người[1], mật độ dân số đạt 1.648 người/km².
Thị trấn cách thành phố Hồ Chí Minh 65km, cách thành phố Biên Hòa 35km, cách thành phố Long Khánh 12km và cách thành phố Phan Thiết 125km theo Quốc lộ 1A, cách thành phố Đà Lạt 233km theo Quốc lộ 20.
Lịch sử
Nguồn gốc tên gọi
Trước đây Dầu Giây vốn là tên của một số địa danh thuộc huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai. Có 2 giả thuyết phổ biến về tên gọi Dầu Giây:[3]
Xưa kia, vùng này có rất nhiều cây Dầu, trên thân của nó có nhiều dây leo chằng chịt. Người địa phương theo thời gian phát âm trại đi "Dây" thành "Giây", lâu ngày thành tên.
Sau Hiệp định Genève năm 1954, nhiều giáo dân của hai giáo phận Bùi Chu và Phát Diệm từ miền Bắc di cư vào miền Nam, đã an cư lạc nghiệp ở nơi này. Họ đem theo những tập tục, thói quen trồng cây trầu tại khu mình sống. Vì thế, ở đây xuất hiện rất nhiều cây trầu dây nhưng người Hà Nam Ninh phát âm "tr" thành "d, gi", do vậy "trầu dây" đọc thành "dầu giây".
Lịch sử hành chính
Năm 1957, chính quyền Việt Nam Cộng hòa thành lập xã Dầu Giây thuộc quận Xuân Lộc, tỉnh Long Khánh. Chính quyền cách mạng cũng lập xã Bàu Hàm có địa giới tương ứng với xã Dầu Giây của chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Đến năm 1976, xã Bàu Hàm được chia thành hai xã Bàu Hàm 1 và Bàu Hàm 2 thuộc huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai.
Năm 2003, huyện Thống Nhất chia tách thành 2 huyện: Thống Nhất và Trảng Bom. Đồng thời, xã Xuân Thạnh thuộc huyện Long Khánh vừa giải thể được sáp nhập vào huyện Thống Nhất và là trung tâm huyện lỵ mới của huyện Thống Nhất.
Địa bàn thị trấn Dầu Giây trước đây là 2 ấp Lập Thành, Trần Hưng Đạo của Xuân Thạnh cũ và 2 ấp Phan Bội Châu, Trần Cao Vân của xã Bàu Hàm 2.
Điều chỉnh 4,69 km² diện tích tự nhiên và 13.692 người của xã Bàu Hàm 2 vào xã Xuân Thạnh
Điều chỉnh 14,07 km² diện tích tự nhiên và 42 người của xã Xuân Thạnh vào xã Bàu Hàm 2
Điều chỉnh 8,79 km² diện tích tự nhiên và 4.266 người của xã Xuân Thạnh vào xã Hưng Lộc
Thành lập thị trấn Dầu Giây trên cơ sở toàn bộ 14,14 km² diện tích tự nhiên và 23.309 người của xã Xuân Thạnh sau khi điều chỉnh địa giới hành chính.
Hành chính
Thị trấn Dầu Giây gồm có 4 khu phố: Lập Thành, Phan Bội Châu, Trần Cao Vân, Trần Hưng Đạo.[4]
Kinh tế - xã hội
Kinh tế
Trên địa bàn thị trấn đang triển khai xây dựng nhiều công trình để phát triển kinh tế - xã hội như:
Xây dựng khu dân cư xóm hố A, B theo mô hình nhà phố biệt thự
Khu chợ và khu phố chợ huyện Thống Nhất
Khu tái định cư xã Bàu Hàm 2.
Khu dân cư A1-C1 nằm ngay gần ngã tư do Công ty Cổ Phần Việt Tín hợp tác với 2 công ty của Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam là Công ty TNHH MTV Tổng Công ty Cao su Đồng Nai và công ty CP KCN và Đô thị Đức Hòa 3 và thành lập Công ty CP Phú Việt Tín để thực hiện dự án "Khu dân cư A1-C1 thị trấn Dầu Giây, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai"
Chợ đầu mối nông sản và thực phẩm sạch Dầu Giây, được khởi công xây dựng vào tháng 11/2016
Khu công nghiệp Dầu Giây thuộc tỉnh Đồng Nai. Nằm trên đầu mối giao thông quan trọng của khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam, Đồng Nai có nhiều điều kiện thuận lợi cả về đường bộ, đường thủy và đường hàng không để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội. Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong nhiều năm qua ngành Giao thông Vận tải đã không ngừng phấn đấu, từng bước xây dựng hoàn thiện hệ thống giao thông, phục vụ kịp thời nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và của khu vực. Trong tương lai hệ thống giao thông trên địa bàn tỉnh sẽ tiếp tục được nâng cấp, mở rộng và đầu tư mới như trục đường bộ các nước khu vực Đông Nam Á, đường cao tốc nối TP. Hồ Chí Minh với Bà Rịa - Vũng Tàu, hệ thống đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu, kế hoạch nối mạng đường sắt Singapore - Côn Minh (Trung quốc) có 50 km chạy qua Đồng Nai để hòa vào mạng lưới đường sắt Bắc - Nam được cải tạo theo tiêu chuẩn quốc tế.
Bệnh viện Đa khoa Dầu Giây
Xã hội
Giáo dục
Các trường học trên địa bàn thị trấn:
Trường mầm non: Hoa Hướng Dương, nông trường Dầu Giây, Tuổi Ngọc,...
Có 2 trường TH: Phan Bội Châu, Xuân Thạnh
Có 2 trường THCS Ngô Quyền và Lương Thế Vinh
Trên địa bàn có trường THPT Dầu Giây có quy mô lớn so với những trường lân cận, có thể đáp ứng nhu cầu học tập cho toàn huyện
Đại học Lạc Hồng (phân hiệu Dầu Giây)
Trường Đại học Công nghệ Miền Đông được thành lập theo quyết định số 2168/QĐ-TTg ngày 11 tháng 11 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ và Trường đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép hoạt động đào tạo theo Quyết định số 727/QĐ-BGDĐT ngày 4 tháng 3 năm 2014.
Y tế
Trên địa bàn thị trấn có Bệnh viện đa khoa Dầu Giây với quy mô lớn và những trung tâm y tế của xã, nhìn chung có thể đáp ứng được việc khám và chữa bệnh cho huyện.
Văn hóa
Đình Dầu Giây tọa lạc tại khu phố Trần Cao Vân được UBND tỉnh Đồng Nai xếp hạng là Di tích lịch sử cấp tỉnh theo Quyết định 3969/QĐ-UBND ngày 04/12/2013. Đình Dầu Giây không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của dân địa phương, đặc biệt là đội ngũ công nhân cao su, mà trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam còn là địa điểm tập kết lương thực, thuốc men, đạn dược, trao đổi thư từ phục vụ lực lượng Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam. Hàng năm, vào ngày 19, 20/12 âm lịch, đình Dầu Giây tổ chức lễ Kỳ Yên, có đông đảo người đến tham dự.
Ngoài ra, thị trấn còn có nhiều địa điểm tín ngưỡng khác như: đền Mẫu Đông Cuông, đền Cờn, miếu Âm Hồn,...
Giao thông
Nhìn chung Dầu Giây có được thế mạnh về giao thông dễ tạo đà phát triển kinh tế. Thị trấn có 2 tuyến quốc lộ huyết mạch đi qua, đó là Quốc lộ 1 và Quốc lộ 20. Quốc lộ 20 có điểm khởi đầu tại ngã tư Dầu Giây. Tỉnh lộ 769 cũng có điểm khởi đầu tại ngã tư Dầu Giây. Ngoài ra, thị trấn còn có có tuyến đường sắt Bắc Nam đi qua.
Hiện tại, có các dự án giao thông và cơ sở hạ tầng sau đây đã và đang được xây dựng:
Đường cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt (ký hiệu toàn tuyến là CT 27) là dự án đường cao tốc kết nối vùng Đông Nam Bộ với vùng Nam Tây NguyênViệt Nam. Toàn bộ tuyến đường cao tốc dài khoảng 220 km, bắt đầu tại nút giao Dầu Giây, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai. Đường cao tốc bao gồm đoạn Liên Khương – Prenn đã xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 2008 và đoạn Dầu Giây – Liên Khương đang chuẩn bị xây dựng. Đường cao tốc thuộc quy hoạch phát triển mạng lưới đường cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2020. Khi hoàn thành, đường cao tốc sẽ rút ngắn thời gian di chuyển từ Thành phố Hồ Chí Minh đến các tỉnh Tây Nguyên, cũng như giải quyết tình trạng quá tải cho Quốc lộ 20 hiện tại.
Cầu vượt Dầu Giây: Đây là hạng mục thuộc dự án xây dựng nút giao ngã tư Dầu Giây. Theo đó, hạng mục chính là cầu vượt chạy dọc theo QL1 dài 346 m, rộng 16 m cho 4 làn xe cơ giới lưu thông, khởi công vào tháng 3/2017 và hoàn thành vào tháng 3/2022.
