Biến tố thể hiện các phạm trù ngữ pháp với phụ tố (chẳng hạn như tiền tố, hậu tố, trung tố, bao tố và tiền tố chuyển tiếp), biến âm (như các âm chuyển Ấn-Âu) hoặc các sửa đổi khác.[3] Ví dụ, động từ tiếng Latinhducam, có nghĩa là "Tôi sẽ lãnh đạo", bao gồm hậu tố -am, thể hiện ngôi (thứ nhất), số (ít), và thì–thức (biểu thị tương lai chỉ định thức hoặc giả định thức hiện tại). Việc sử dụng hậu tố này là một sự biến tố. Ngược lại, trong mệnh đề tiếng Anh "I will lead" (Tôi sẽ lãnh đạo), từ "lead" không được dùng để chỉ ngôi, số, hoặc thì; nó chỉ đơn giản là dạng nguyên thể của một động từ.
Dạng biến tố của một từ thường chứa cả một hoặc nhiều hình vị tự do (một đơn vị nghĩa có thể đứng riêng như một từ) và một hoặc nhiều hình vị ràng buộc (một đơn vị nghĩa không thể đứng riêng như một từ). Ví dụ, từ cars (những chiếc ô tô) trong tiếng Anh là một danh từ được biến tố để chỉ số, cụ thể là để chỉ số nhiều; hình vị gốc car không bị ràng buộc vì nó có thể đứng một mình như một từ, trong khi hậu tố -s bị ràng buộc vì nó không thể đứng một mình như một từ. Hai hình vị này cùng nhau tạo thành từ cars được biến tố.
Những từ không bao giờ là đối tượng của sự biến tố được cho là bất biến; ví dụ, động từ tiếng Anh must (phải, bắt buộc) là một hạng mục bất biến: nó không bao giờ sử dụng một hậu tố hoặc thay đổi hình thức để biểu thị một phạm trù ngữ pháp khác. Các phạm trù (ý nghĩa) của nó chỉ có thể được xác định từ ngữ cảnh của nó. Những ngôn ngữ hiếm khi sử dụng sự biến tố, chẳng hạn như tiếng Anh, được cho là có tính phân tích. Các ngôn ngữ phân tích không sử dụng các hình vị dẫn xuất, chẳng hạn như tiếng Hán tiêu chuẩn, được cho là ngôn ngữ đơn lập.
Việc yêu cầu các dạng hoặc biến tố của nhiều hơn một từ trong một câu phải tương thích với nhau theo các quy tắc của một ngôn ngữ cụ thể được gọi là đồng nhất hoặc hòa hợp. Ví dụ, trong mệnh đề "the man jumps" (người đàn ông nhảy), "man" (người đàn ông) là danh từ số ít, vì vậy "jump" (nhảy) bị bó buộc phải ở thì hiện tại thì mới sử dụng được hậu tố ngôi thứ ba số ít "s". Câu "the man jump" không đúng ngữ pháp trong tiếng Anh.
De Reuse, Willem J. (1996). A practical grammar of the San Carlos Apache language. LINCOM Studies in Native American Linguistics 51. LINCOM. ISBN3-89586-861-2.
Stump, Gregory T. (2001). Inflectional morphology: A theory of paradigm structure. Cambridge studies in linguistics. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN0-521-78047-0.