Zoisyt
Zoisyt (2,3x1,4x0,5 cm)
|
Właściwości chemiczne i fizyczne
|
Skład chemiczny
|
Ca2Al3(SiO4)(Si2O7)O(OH) – zasadowy krzemian wapnia i glinu
|
Twardość w skali Mohsa
|
6 –6,5
|
Przełam
|
nierówny do muszlowego
|
Łupliwość
|
doskonała {010}, niezupełna {100}
|
Pokrój kryształu
|
słupkowy, pręcikowy
|
Układ krystalograficzny
|
rombowy
|
Właściwości mechaniczne
|
kruchy
|
Gęstość minerału
|
3,10-3,36 g/cm³[1]
|
Właściwości optyczne
|
Barwa
|
bezbarwny, szary, zielonobrązowy, różowy, żółty, niebieski, fioletowy, fioletowoniebieski
|
Rysa
|
biała lub bezbarwna
|
Połysk
|
szklisty, perłowy
|
Współczynnik załamania
|
nα = 1,696 - 1,700 nβ = 1,696 – 1,702 nγ = 1,702 – 1,718
|
Inne
|
dwuosiowy dodatni, pleochroizm
|
|
|
Zoisyt, zoizyt – minerał z grupy krzemianów grupowych. Należy do minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Nazwa jest uhonorowaniem Žigi Zoisa, finansującego badania minerałów[2].
Właściwości
Tworzy kryształy słupkowe z wyraźnym prążkowaniem poprzecznym. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, pręcikowych. Jest polimorficzny z jednoskośnym klinozoisytem. Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera domieszki manganu (thulit), chromu (anyolit), wanadu (tanzanit), strontu, potasu, tytanu. Po oszlifowaniu wykazuje niekiedy „efekt kociego oka”.
Występowanie
Minerał skał metamorficznych niskich temperatur i dużych ciśnień. Spotykany w skałach wapienno–krzemianowych, gnejsach, granulitach, amfibolitach i eklogitach.
Miejsca występowania: Tanzania, Kenia, Zambia, Rosja – Ural, USA – Wyoming, Karolina Pd, Meksyk, Austria, Norwegia, Szwajcaria.
W Polsce występuje w masywie Braszowic, Jordanowie Śląskim, Nasławicach, także w amfibolitach Sobótki, w okolicach Nowej Rudy i Sokolca k. Kłodzka.
Zastosowanie
- Ma znaczenie naukowe (wskaźnik charakteru i przeobrażeń skał),
- jest interesujący dla kolekcjonerów,
- rzadki i ceniony kamień jubilerski i ozdobny,
- służy do wyrobu drobnej galanterii ozdobnej i artystycznej, biżuterii i rzeźb.
Galeria
Przypisy
- ↑ Mindat – zoisite (ang.) [dostęp 2011-06-01].
- ↑ Zoisite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2022-03-29] (ang.).
Bibliografia
- Autor: Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Leksykon przyrodniczy. Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1995, s. 214, 281. ISBN 83-7129-194-9.
Identyfikatory zewnętrzne: