Wieprzówka – rzeka, lewy dopływ Skawy[1]. Ma źródła na północnych stokach Pasma Łamanej Skały w Beskidzie Małym. Najwyżej położone znajdują się na wysokości 855 m pod Łamaną Skałą[2]. Takie jest ujęcie w urzędowym wykazie wód płynących Polski[1], jednak na niektórych mapach za początek Wieprzówki uznaje się ujście Targaniczanki, a ciek wodny powyżej tego ujścia za Rzyczankę[3].
Wieprzówka wygrała w konkursie "Rzeka Roku" (organizowanym przez klub Gaja) i otrzymała tytuł Rzeki Roku 2013.
Charakterystyka rzeki
Na odcinku od źródeł do Andrychowa to rzeka o charakterze górskim, później przybiera charakter nizinny. Wieprzówka jest rzeką mocno regulowaną (szczególnie w części nizinnej).
Posiada kilkanaście małych dopływów, jednak w 80% jest zasilana wodami powierzchniowymi. Posiada duże wahania przepływu (w miesiącach letnich prawie wysycha, wiosną potrafi występować z brzegów czyniąc duże szkody).
Walory przyrodnicze
Pomimo faktu, że rzeka jest w znacznym stopniu uregulowana i poniżej Andrychowa zanieczyszczona na jej brzegach przetrwało wiele cennych przyrodniczo terenów, np.: fragment starego lasu łęgowego w Andrychowie. Występują tutaj m.in. następujące gatunki drzew: olsza czarna (Alnus glutinosa), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), topola czarna (Populus nigra), topola biała (Populus alba), wierzba biała (Salix alba).
W 2006 odkryto i udokumentowano występowanie w dorzeczu Wieprzówki zespołu roślinności – łęg olszowy gwiazdnicowy (jedyne opisane stanowisko dla polskiego pasa pogórzy i gór).
ssaki, m.in.: sarny (capreolus capreolus), lisy rude (Vulpes vulpes).
ryby, m.in.: strzebla potokowa (Phoxinus phoxinus) zwana w gwarze andrychowskiej szczewągiem, pstrąg potokowy (Salmo trutta fario), głowacz pręgopłetwy (Cottus poecilopus) lokalnie nazywana peplokiem i śliz (Barbatula barbatula). Również występuje okoń i szczupak, karaś.
↑Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008. ISBN 978-83-89188-77-9. Brak numerów stron w książce
Bibliografia
Jan Zieliński: Do źródeł Wieprzówki. Andrychów: Polska Fundacja Ochrony Przyrody "PRONATURA" w Krakowie, 2003. ISBN 83-917420-1-6. Brak numerów stron w książce