Szwadron śmierci

Szwadron śmiercigrupa paramilitarna, zazwyczaj złożona z żołnierzy, policjantów lub agentów służb specjalnych oraz zwerbowanych kryminalistów zajmująca się zabijaniem ludzi na zlecenie rządu lub instytucji państwowych. Od grup przestępczych i terrorystycznych różni się tym, iż działa najczęściej za cichym przyzwoleniem lub nawet z pomocą kraju, na którego terenie wykonuje swoje zadania.

Szwadrony śmierci najbardziej rozpowszechniły się w Ameryce Łacińskiej służąc do zwalczania wszelkiej opozycji politycznej w tym także partyzantki[1]. Jednak najczęściej ofiarami tych grup paramilitarnych padali ludzie niewygodni dla rządzących lub prowadzący aktywną krytykę władz jak dziennikarze, intelektualiści, studenci, księża, działacze społeczni, związkowcy i obrońcy praw człowieka. W Salwadorze w ciągu kilku lat szwadrony śmierci zabiły kilka tysięcy ludzi (rzeczywistych lub domniemanych lewicowców). Ich ofiarą padł także arcybiskup Oscar Romero[2].

W Europie szwadrony śmierci powstały w Hiszpanii za czasów dyktatury Francisco Franco do walki z lewicową partyzantką i baskijskimi separatystami w tym członkami ETA. Grupy te nosiły różne nazwy, występując jako „Hiszpański Batalion Baskijski” albo „Bojownicy Chrystusa Króla” lub „Apostolski Sojusz Antykomunistyczny”. Po objęciu władzy w Hiszpanii przez socjalistów powstała nowa formacja pod nazwą Grupos Antiterroristas de Liberación. Obecnie[kiedy?] grupy o takim charakterze w nieco zmienionej formie działają wciąż w Kolumbii, Meksyku, Brazylii, Gwatemali, na Filipinach, na Haiti i wielu krajach Afryki i Azji[potrzebny przypis].

Przypisy

  1. Neil Grant, Ilustrowana historia konfliktów XX wieku. Warszawa 1994, s.364.
  2. Bożena Bankowicz, Marek Bankowicz, Antoni Dudek, Słownik historii XX wieku. Kraków 1993, s.354,355.