Ten artykuł dotyczy osiedla Kalisza. Zobacz też: wieś Szczypiorno.
Szczypiorno – osiedle w południowo-zachodniej części Kalisza, nad strugą Piwonia, w granicach administracyjnych miasta od 1976 r. Częścią Szczypiorna jest Nosków.
Osiedle jest jedną z największych pod względem powierzchni jednostek pomocniczych Kalisza, zasadniczo zurbanizowane w obrębie ulicy Wrocławskiej, pozostałe części to głównie pola uprawne i działki rekreacyjne.
W Szczypiornie swoje korzenie ma polska piłka ręczna, potocznie nazywana szczypiorniakiem[4].
Położenie
Szczypiorno usytuowane jest w południowo-zachodniej części miasta. Sąsiaduje od południowego zachodu z Nowymi Skalmierzycami, od północnego wschodu z Zagorzynkiem i Serbinowem, od północy z sołectwem Dobrzec, zaś od południowego wschodu z sołectwem Sulisławice Kolonia. Głównym traktem osiedla jest ulica Wrocławska, która przed wybudowaniem tzw. obwodnicy Nowych Skalmierzyc, stanowiła część drogi krajowej nr 25.
Historia
Jako wieś Szczypiorno (wymieniane Sciperzno, Sciporno i inne), wzmiankowane od XV wieku[5]. W 1815 r. na zachód od wsi utworzono przejście graniczne na granicy pomiędzy Królestwem Polskim, a Królestwem Prus; wybudowano również koszary dla garnizonu oraz budynek komory celnej[5]. W 1914 r. władze niemieckie w koszarach i barakach utworzyły obóz jeniecki dla cudzoziemców: Ukraińców, Rosjan, Francuzów, Brytyjczyków, Rumunów i innych narodowości[4]. W późniejszym czasie powstał obóz dla internowanych żołnierzy Legionów Polskich (ok. 4000), którzy odmówili przysięgi lojalności cesarzowi niemieckiemu[4][5]. Z uwagi na trudne warunki obozowe w Kaliszu utworzono „Komitet Opieki Nad Jeńcami”, który zaczął regularnie dostarczać żywność[5]. Wśród legionistów zrodziła się nowa dyscyplina sportowa – piłka ręczna, potocznie nazywana szczypiorniak[4]. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. w Szczypiornie kwaterował 29 Pułk Strzelców Kaniowskich[5]. W 1927 r. odbył się zjazd legionistów, połączony z odsłonięciem pomnika w Szczypiornie (zniszczony w czasie okupacji hitlerowskiej)[5]. W 1955 r. budynek koszar przekazano Ośrodkowi Szkolenia Służby Więziennej[5]. W 2013 r. otwarto prywatne Muzeum Historii Szczypiorna[6].
Zabytki i miejsca historyczne
Publiczny transport zbiorowy
Transport autobusowy
Nr linii
|
Trasa
|
Przewoźnik
|
15
|
Kalisz: Godebskiego/Długa/Wał Bernardyński Bażancia ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Skalmierzyce
|
Kaliskie Linie Autobusowe
|
19E
|
Kalisz: Majkowska Medix ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Ostrów Wielkopolski: Dworzec PKP
|
M
|
Ostrów Wielkopolski: Lotnicza Poznańska/Dworzec PKP ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Kalisz: Toruńska Pucka
|
MZK Ostrów Wielkopolski
|
Transport kolejowy
Wspólnoty wyznaniowe
Na osiedlu mieści się: kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (1988)[5] oraz Sala Królestwa dwóch Chrześcijańskich Zborów Świadków Jehowy[8].
Osoby związane ze Szczypiornem
Zobacz też
|
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Szczypiorno
|
Przypisy
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 24 czerwca 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, jeleniogórskim, kaliskim, płockim i toruńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144).
- ↑ MSIP Kalisz.
- ↑ Zapytanie w sprawie ilości mieszkańców Kalisza z podziałem na jednostki pomocnicze. bip.kalisz.pl, 2020-07-17. [dostęp 2020-08-20].
- ↑ a b c d Szczypiorno dzielnica Kalisza [online], ozpr.opole.pl [dostęp 2017-04-10] .
- ↑ a b c d e f g h Nosków-Szczypiorno, [w:] WładysławW. Kościelniak WładysławW., Wędrówki po moim Kaliszu, Kalisz: Edytor, 2010, s. 169–176, ISBN 978-83-60579-56-5 .
- ↑ Muzeum Historii Szczypiorna oraz Izba Pamięci Legionistów. szczypiorno.info, 2017-01-07. [dostęp 2020-08-20].
- ↑ Zestawienia zabytków nieruchomych [online], nid.pl [dostęp 2018-07-18] .
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-04-06] .
Linki zewnętrzne
Osiedla |
|
---|
Sołectwa |
|
---|
Pozostałe części miasta |
|
---|
części miasta według TERYT |
|
---|