Szarlotka

Szarlotka
deser
Ilustracja
Typowa polska szarlotka – masa jabłkowa na kruchym cieście, pokryta warstwą piany z białek i warstwą ciasta startego na tarce
Inne nazwy

jabłecznik

Rodzaj

placek, ciasto deserowe

Kuchnia

polska

Miejsce powstania

Polska

Obróbka żywności

pieczenie

Składniki

ciasto kruche i owoce (jabłka)

Szarlotka podana z lodami waniliowymi i bitą śmietanką

Szarlotka – wyrób cukierniczy w postaci placka z ciasta kruchego i owoców, zazwyczaj jabłek. W przypadku zastosowania jabłek, stosowane są zamiennie – zależnie od regionu Polski – nazwy „szarlotka” i jabłecznik[1][2].

Według polskich podręczników do gastronomii, jabłeczniki (szarlotki) to placki z nadzieniem z kwaśnych jabłek, znajdującym się między dwiema warstwami ciasta kruchego (w tym półkruchego)[3]. Powierzchnię takich „podręcznikowych” jabłeczników wykańcza się pomadą, gruboziarnistym cukrem kryształem i bitą śmietanką lub cukrem pudrem[3]. Gotowy placek kroi się przed podaniem na kwadratowe kawałki[3].

Jabłka na szarlotkę mogą być surowe (w kawałkach) lub przetworzone. Do jabłek w polskiej szarlotce dodawane są przyprawy korzenne, najczęściej cynamon[3][1], czasem też goździki[4]. Jabłecznik często podaje się gdy jest jeszcze gorący, z lodami waniliowymi[5].

Oprócz jabłek, do przygotowania szarlotki używać można gruszek, brzoskwiń, moreli, śliwek i innych owoców, a jako dodatku rodzynek.

W dawnej kuchni polskiej marmoladę jabłkową przekładano innymi owocami lub konfiturami[2]. Zamiast kruchego ciasta stosowano chleb, grzanki lub sucharki[2].

Charlotte russe

Geneza szarlotki sięga charlotte russe(inne języki)francuskiego deseru przypisywanego Marie-Antoine’owi Carême’owi (1784-1833)[1]. Pierwotnie wyrób nie zawierał jabłek – składał się z kremu bawarskiego i biszkoptów (kocich języczków)[1]. Carême nazwał to danie na cześć cara Aleksandra I i jego przyszłej szwagierki – księżniczki Charlotty Hohenzollern[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e Katarzyna Szarek. Zmysłowa szarlotka. „Mistrz branży”. Wrzesień 2022, s. 32–35. Wydawnictwo „Grupa 69”. ISSN 2084-8439.  Zob. też wersja html.
  2. a b c Kanon kuchni polskiej: kuchnia polska: tradycja, teraźniejszość, wspólnota. Karol Krajewski (redakcja), Jarosław Dumanowski i Maciej Nowicki (wybór na podstawie). Warszawa: Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, grudzień 2019, s. 215–218. ISBN 978-83-956204-0-9.
  3. a b c d V.2. „Ciasta kruche”: „Wyroby z ciasta kruchego”. W: Krystyna Flis, Aleksandra Procner: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik dla technikum. Część 2. Wyd. XVIII. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2009, s. 123, 125–126. ISBN 978-83-02-02862-5 (część 2), ISBN 978-83-02-03170-0 (całość).
  4. Anna Komorowska: Domowa szarlotka: przepis Anny Komorowskiej. beszamel.se.pl / Grupa ZPR Media, 2021-03-29. [dostęp 2023-12-04].
  5. Szarlotka na ciepło z lodami - jak zrobić?. Winiary/Nestle Polska SA. [dostęp 2021-03-13].