Stare miasto w Hawanie (Stara Hawana, hiszp. La Habana Vieja) – najstarsza, zabytkowa część Hawany, stolicy Kuby, położona w centralnej części miasta, nad zachodnim brzegiem Zatoki Hawańskiej[1]. Zasadniczo odpowiada tej części miasta, która znajdowała się w obrębie murów miejskich[2][3], zburzonych w 1863 roku. Dzielnica administracyjna La Habana Vieja zajmuje znacznie większy obszar[3]. Stare miasto w całości umieszczone jest na liście światowego dziedzictwa UNESCO w ramach wpisu „Zespół zabytkowy w Hawanie i jego system fortyfikacji”[a], obejmującego także rozproszone w okolicy forty i inne budowle obronne[b][4].
Stare miasto zajmuje obszar 214 hektarów. Jest jednym z najbardziej okazałych zespołów urbanistycznych epoki kolonialnej obu Ameryk[2]. Najstarsze budowle, place i ulice sięgają wiekiem początków istnienia miasta, tj. XVI wieku[5]. Układ przestrzenny i architektura Starej Hawany kształtowały się do początków XIX wieku, od tamtej pory przetrwały w zasadniczo niezmienionym kształcie[2]. Charakterystyczną cechą Hawany, która wyróżnia ją na tle innych metropolii założonych przez Hiszpanów w Ameryce Łacińskiej, jest brak jednego, centralnego placu, na którym skupiałoby się życie społeczne, polityczne i religijne mieszkańców[5]. Zamiast tego do początku XVII wieku powstały trzy duże place – Plaza de Armas(inne języki), Plaza de San Francisco de Asís(inne języki) i Plaza Vieja(inne języki), a w późniejszym czasie dwa kolejne – Plaza de la Catedral(inne języki) oraz Plaza del Cristo[3]. Dominuje zabudowa w stylach barokowym oraz neoklasycznym. Do najbardziej znaczących zabytków architektury należą archikatedra, bazylika św. Franciszka z Asyżu(inne języki), Pałac Kapitanów Generalnych, Palacio del Segundo Cabo(inne języki) oraz Castillo de la Real Fuerza. Całość uzupełniają spójne stylistycznie ciągi kamienic z arkadami, balkonami, bramami z kutego żelaza(inne języki) oraz wewnętrznymi dziedzińcami[2].
Znaczna część zabudowy Starej Hawany jest w złym stanie technicznym, ze względu na wieloletnie zaniedbanie, wzmożone po rewolucji kubańskiej (1959)[6], jak i działanie sił przyrody. W 1978 roku stare miasto zostało uznane za zabytek narodowy, a w 1982 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO[2]. Od lat 90. XX wieku prowadzone są prace na rzecz renowacji kolejnych budynków. Postępująca regeneracja dzielnicy jest w dużym stopniu zasługą wieloletniego konserwatora miejskiego Eusebio Leala(inne języki)[6][7].
Uwagi
Przypisy