W większości drobne błonkówki o ciele długości od 0,5 do 2,5 mm, wyjątkowo osiągające do 10 mm. Ubarwienie mają najczęściej czarne, rzadziej żółtawe lub wielobarwne, rzadko z połyskiem metalicznym. Oskórek często cechuje się wyraźną rzeźbą[1].
Głowa wyposażona jest w bruzdy malarne, a zwykle też we wcisk na czole. U samicy czułki mają biczyk zbudowany z od pięciu do dziesięciu członów. U samca piąty człon czułka jest zmodyfikowany[2].
Przedplecze nie ma szczecinek w bruździe szyjnej. Długość tarczy śródplecza zwykle podobna jest jej szerokości. Mezepisternity pozbawione są linii transepisternalnych. Z wyjątkiem rodzaju Aneuroscelio wykształcone są szwy mezepimeralne. Skrzydła nie zawsze występują[2], a rzadko są obecne skrzydła pozbawione użyłkowania[1][2] lub o użyłkowaniu ograniczonym do bardzo krótkiej ostrogi żyłki radialnej u podstawy[2]. W większości przypadków użyłkowanie jest jednak zachowane; to na przednim skrzydle cechuje się wówczas żyłką submarginalną dochodzącą do przedniego brzegu i tam przedłużoną w żyłkę marginalną, szczytem żyłki radialnej przedłużonym odsiebnie, wychodzącą z żyłki marginalnej i wydłużoną żyłką poprzeczną r-rs oraz zwykle wykształconą żyłką stygmalną[1][2]. Tylne skrzydło najczęściej ma pełną, dochodzącą do haczyków żyłkę submarginalną[1]. Odnóża wszystkich par mają po jednej ostrodze na goleniach[2].
Metasoma często jest mniej lub bardziej spłaszczona grzbietobrzusznie[1]. Laterotergity są zawsze wyraźnie wykształcone. Szwy między tergitami i między sternitami zazwyczaj są niezmodyfikowane albo na przednich krawędziach dwóch lub trzech segmentów występuje szereg dołków. Zazwyczaj na sternicie pierwszym nie ma pośrodkowego kila i nie wchodzi on między tylne biodra[2].
Rodzina kosmopolityczna, rozprzestrzeniona na całym świecie, od wybrzeży Oceanu Arktycznego na północy po południowe skraje Ameryki Południowej i Nowej Zelandii na południu[2]. Zamieszkują szerokie spektrum siedlisk, najczęściej stanowiska trawiaste i nasłonecznione, ale także lasy, pustynie, bagna, a nawet glebę i wody słodkie. Najliczniejszą reprezentację mają w strefie międzyzwrotnikowej[1]. W Polsce do 1999 roku stwierdzono 66 gatunków[3].
Taksonomia i ewolucja
Takson ten wprowadzony został w 1839 roku przez Alexandra H. Halidaya(inne języki). W 2007 roku Michael J. Sharkey(inne języki) zniósł Scelionidae, zaliczając wszystkie ich rodzaje do Platygastridae, powołując się na opublikowane w tym samym roku wyniki analizy filogenetycznej Nicholasa P. Murphyego i innych[4][5]. Według wyników tych Platygastridae zagnieżdżały się wewnątrz Scelionidae, czyniąc te parafiletycznymi[5]. Ryan C. McKellar i Michael S. Engel skrytykowali w 2012 roku krok Sharkeya, zwracając uwagę, że według analizy Murphyego i innych wystarczyłoby wyłączyć ze Scelionidae dwa rodzaje by zachować ich monofiletyzm[6]. W 2021 roku Chen Huayan i inni na podstawie wyników molekularno-morfologicznej analizy filogenetycznej dokonali rewizji systematyki Platygastroidea, przywracając m.in. Scelionidae w nieco zawężonej wersji[2].
Do rodziny tej zalicza się około 4 tysiące opisanych gatunków[7], zgrupowanych w 176 rodzajach[2]. Tradycyjnie dzieli się je na trzy podrodziny[2][8]:
Według wyników analiz filogenomicznej oraz czterogenowej analizy molekularnej Chen Huayana i innych z 2021 roku Scelionidae zajmują pozycję siostrzaną względem Sparassionidae, natomiast według wyników przeprowadzonej przez tychże autorów analizy morfologiczno-molekularnej Scelionidae zajmują pozycję siostrzaną względem kladu obejmującego Neuroscelionidae, Janzenellidae i Platygastridae[2].
↑ abcdefgHenriH.GouletHenriH., John T.J.T.HuberJohn T.J.T., Hymenoptera of the world: an identification guide to families, Ottawa: Agriculture Canada, 1993, s. 560–561, ISBN 978-0-660-14933-2.
↑ abcdefghijklmHuayan Chen, Zachary Lahey, Elijah J. Talamas, Alejandro A. Valerio, Ovidiu A. Popovici, Luciana Musetti, Hans Klompen, Andrew Polaszek, Lubomír Masner, Andrew D. Austin, Norman F. Johnson. An integrated phylogenetic reassessment of the parasitoid superfamily Platygastroidea (Hymenoptera: Proctotrupomorpha) results in a revised familial classification. „Systematic Entomology”. 46 (4), s. 1088–1113, 2021. DOI: 10.1111/syen.12511.
↑M.J. Sharkey. Phylogeny and classification of Hymenoptera. „Zootaxa”. 1668, s. 521–548, 2007.
↑ abMurphy, N.P.; Carey, D.; Castro, L.R.; Dowton, M.; Austin, A.D. Phylogeny of the platygastroid wasps (Hymenoptera) based on sequences from the 18S rRNA, 28S rRNA and cytochrome oxidase I genes: implications for the evolution of the ovipositor system and host relationships. „Biological Journal of the Linnean Society”. 91, s. 653–669, 2007.
↑R.C. McKellar, M.S. Engel. Hymenoptera in Canadian Cretaceous amber (Insecta). „Cretaceous Research”. 35, s. 258–279, 2012.
↑A.D. Austin, N.F. Johnson, M. Dowton. Systematics, evolution, and biology of scelionid and platygastrid wasps. „Annual Review of Entomology”. 50, s. 553–582, 2005.
↑S.V. Kononova, M.A. Kozlov: Scelionidae (Hymenoptera) of Palaearctics. Subfamilies Teleasinae, Baeinae. Kijów: Akademperiodika, 2001. Brak numerów stron w książce
↑J. Ortega-Blanco, R.C. McKellar, M.S Engel. Diverse scelionid wasps in Early Cretaceous amber from Spain (Hymenoptera: Platygastroidea). „Bulletin of Geosciences”, s. 553–571, 2014. DOI: 10.3140/bull.geosci.1463. ISSN1802-8225.