Ruda darniowa, rudawiec – wytrącenia uwodnionych tlenków żelaza, które wraz z domieszką koloidalnej krzemionki, frakcji ilastej czy fosforanów spajają okruchy mineralne i szczątki organiczne, tworząc w profilu glebowym różnej wielkości czarnobrunatne bryły lub trudne do przebicia warstwy. Rudy darniowe tworzą się w obniżeniach terenu. Połączone jest to z wahaniami zwierciadła wody gruntowej, zasobnej w rozpuszczalne związki żelaza. Rudawiec może znacząco utrudniać rozwój systemu korzeniowego roślin i głęboką uprawę gleby[1].
Ze względu na eksploatację jako złoże oraz na melioracje (wyorywanie lub rozrywanie w celu likwidacji bariery dla wody oraz korzeni drzew i roślin uprawnych) warstwy rudawca współcześnie rzadko są ciągłe, a duże konkrecje mogą być rozproszone w profilu aż do powierzchni gleby[2].
Stosowana również w budownictwie (do XX wieku) z racji swych właściwości wentylacyjnych i estetycznych (budynki z rudy darniowej pozostają suche, a sam budulec kontrastuje z jasną zaprawą). Ruda darniowa stanowiła też naturalny piorunochronśredniowiecznych budynków. Kawałki rudy przeznaczone do celów budowlanych zwykle szlifowano z jednego boku, jednak nie formowano z nich równomiernych brył. Odpadki uzyskane z formowania wykorzystywano w fundamentach budynku[potrzebny przypis].
Przypisy
↑Renata Bednarek: Konkrecje. W: Renata Bednarek, Helena Dziadowiec, Urszula Pokojska, Zbigniew Prusinkiewicz. 2005. Badania ekologiczno-gleboznawcze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 81. ISBN 83-01-14216-2
↑Systematyka gleb Polski. 2019. Wyd. 6. Wrocław-Warszawa. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy, Klasyfikacji i Kartografii Gleb, s. 48-49. ISBN 978-83-7717-322-0
↑ abTadeusz Ratajczak, Grzegorz Rzepa. 2011. Polskie rudy darniowe. Kraków, AGH. ISBN 978-83-7464-391-7
↑ abMirosławM.RutkowskiMirosławM., Żelazne łąki, „Wiedza i Życie”, 5/2001 [dostęp 2020-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-19]. Brak numerów stron w czasopiśmie