Według tezy Alfonsa Krysińskiego i Wiktora Ormickiego, terytorium powiatu wchodziło w skład tzw. zwartego obszaru białorusko-polskiego, to znaczy prawosławna ludność białoruska zamieszkiwała jedynie tereny wiejskie, zaś w większych miejscowościach dominowali Polacy[2].
W grudniu 1919 roku powiat oszmiański okręgu wileńskiegoZCZW zamieszkiwało 189 389 osób. Na jego terytorium znajdowało się 4435 miejscowości, z których 6 miało powyżej 1 tys. mieszkańców. Największą z nich była Oszmiana z 3442 mieszkańcami[3].
Według spisu powszechnego z 1931 roku, powiat zamieszkiwało 104 612 osób, z których zadeklarowało jako język ojczysty: polski – 84 951 (81%), białoruski – 10 149 (10%), jidysz – 5444 (5%), litewski – 1562 (1%), hebrajski – 1277 (1%), rosyjski – 917 (1%). Katolicyzm wyznawało 81 369 osób (78%), prawosławie – 15 096 (14%), judaizm – 1056 (1%)[4].
Oświata
W powiecie oszmiańskim okręgu wileńskiegoZCZW w roku szkolnym 1919/1920 działało 12 szkół powszechnych i 1 kurs. Ogółem uczyło się w nich 827 dzieci i pracowało 17 nauczycieli[5].
↑Marek Wierzbicki: Stosunki polsko-białoruskie przed wrześniem 1939. W: Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 25–43, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.
↑I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 25, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
↑Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 242. ISBN 83-88973-60-6. (pol.).
Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.