Plac Wolności (pierwotna nazwa „Rynek Nowego Miasta”[2]) – centralny plac Łodzi, położony u północnego wylotu ul. Piotrkowskiej. Oprócz ul. Piotrkowskiej łączy ulice: Nowomiejską (od północy), Legionów (od zachodu) i Pomorską (od wschodu).
Historia
Plac wytyczony został w 1823 roku jako rynek zakładanej wówczas osady sukienniczej „Nowe Miasto”, na skrzyżowaniu traktu piotrkowskiego biegnącego z północy na południe i ul. Średniej (obecnie ul. Pomorska i ul. Legionów) biegnącej ze wschodu na zachód. Nadano mu kształt regularnego ośmiokąta foremnego[3]. Dla odróżnienia od pierwotnego rynku Łodzi, położonego ok. 450 m na północ, był nazywany Rynkiem Nowego Miasta[2].
W 1863 roku północny odcinek traktu piotrkowskiego, od Rynku Nowego Miasta do Starego Rynku został przemianowany na ul. Nowomiejską[4], natomiast ulica wychodząca na zachód otrzymała nazwę Konstantynowskiej. „Nowe Miasto” otaczały z czterech stron: ulice Zachodnia, Północna, Wschodnia i Południowa.
W 1918 roku, w chwili odzyskania przez Polskę niepodległości, rynek został przemianowany na Plac Wolności. W roku 1930, pośrodku placu postawiono pomnik Tadeusza Kościuszki. Po aneksji Łodzi przez III Rzeszęniemieckie okupacyjne władze Łodzi zburzyły pomnik 11 listopada 1939 roku, a plac przemianowały na Freiheitsplatz, a w 1940 roku na Deutschlandplatz[5]. Po wojnie pomnik odbudowany został w identycznym kształcie w roku 1960.
Plac jest punktem odniesienia w numeracji łódzkich ulic. W 2015 roku Plac Wolności został uznany pomnikiem historii[6].
W 2022 roku rozpoczęto przebudowę placu. W ramach prac zaplanowano m.in. przeniesienie ruchu tramwajowego w całości na północną stronę placu, zlikwidowanie ruchu okrężnego wokół pomnika, nasadzenia drzew[7]. Zakończenie prac miało miejsce na początku marca 2024 roku.