W liściach zawarte są garbniki, kwasy fenolowe, saponiny trójterpenowe i alkaloidy purynowe. Nowe badania nie potwierdziły obecności związków cyjanogennych w liściach. Owoce ostrokrzewu kolczastego należy stosować ostrożnie, bo mogą spowodować wymioty i biegunkę[5].
Morfologia
Pokrój
Osiąga wysokość do 25 m, przyjmuje formę krzewiastą lub małego drzewa.
Kuliste lub elipsoidalne, krwistoczerwone, nieduże, trujące. Dojrzałe owoce utrzymują się na gałązkach w ciągu zimy.
Pokrój
Liście
Kwiaty żeńskie
Kwiaty męskie
Owoce
Zastosowanie
Roślina ozdobna: jest uprawiany w Polsce. Jednak nasze zimy są dla niego zbyt surowe i często obmarza lub całkowicie przemarza podczas surowych zim[6]. Jest wykorzystywany do dekoracji mieszkań w okresie Bożego Narodzenia.
Pasza: liście ostrokrzewu stanowią pokarm zimowy jeleni, a młode gałązki suszono dawniej na paszę dla bydła domowego. Patyczki z ostrokrzewu umieszczane w klatkach królików działały wzmacniająco i dodawały im apetytu.
Drewno: delikatne i białe drewno używane było w dawnych czasach do inkrustacji i skomplikowanych prac rzeźbiarskich. Równa i gładka faktura pozwalała rzeźbić najdrobniejsze nawet ornamenty. Z drewna tego robiono też często laski i bicze. Ostrokrzew uważany do dziś za drzewo męskie, dostarczał Celtom drewna do wyrobu włóczni.
Roślina lecznicza: stosowana w ziołolecznictwie i medycynie ludowej.
Gatunek cienioznośny, wymaga lekkich, świeżych gleb i dużej wilgotności powietrza.
Obecność w kulturze i symbolice
Ostrokrzew był przedmiotem kultu w wielu religiach i w mitologii. Był świętym drzewem Saturna i Marsa, związanym z żywiołem ognia, był poświęcony celtyckiemu bogu światła oraz bogini obfitości, którą nazywano Habondia.
Jest jednym z dziewięciu świętych drzew używanych do palenia rytualnych ognisk celtyckich. Opis ostrokrzewu znaleziono w irlandzkimkodeksieCrith Gablach pochodzącym z VII wieku.
Według przesądów ludowych ostrokrzew jest drzewem zapewniającym ochronę, często wykorzystywanym jako zaklęcie przeciw piorunom, sadzi się je przy domu w charakterze strażnika. Uważa się, że zabezpiecza przed trucizną, złymi duchami i złymi czarownikami, jak również odpędza niebezpieczne dzikie zwierzęta.
Magiczne właściwości ostrokrzewu znajdują także wyraz w literaturze. Różdżka Harry'ego Pottera, bohatera książek fantasy autorstwa Joanne Kathleen Rowling, zrobiona była z drzewa ostrokrzewu.
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04](ang.).