Mieczysław Ornatowski
Mieczysław Ornatowski (ur. 27 kwietnia 1894 w Jaworowie[1], woj. lwowskie, zm. 13 / 14 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – podpułkownik łączności Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[3].
Życiorys
Był synem Izydora i Hipolity z Winnickich[4]. Absolwent gimnazjum w Samborze. Student Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego. Ukończył krótkie kursy bankowości we Lwowie[2]. Uczestnik I wojny światowej w szeregach armii austro-węgierskiej. W 1918 był podporucznikiem sanitarnym w 77 pułku piechoty[5]. 19 lutego 1919 został przyjęty w stopniu podporucznika do Wojska Polskiego i „zaliczony do 1 Rezerwy Armii z jednoczesnym powołaniem do czynnej służby na czas wojny aż do demobilizacji” i został przydzielony do komendy dworca Jarosław[6]. 30 marca 1920 został awansowany do stopnia porucznika piechoty z dniem 1 grudnia 1919, służył wówczas w V batalionie etapowym[7]. 25 listopada 1920 został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty z grupy „byłej armii austro-węgierskiej” z dniem 1 kwietnia 1920[8]. Od 1921 w 3 pułku łączności. Został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów łączności i w 1922 był w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 27 lokatą[9]. Ukończył kurs w Oficerską Szkołę Wojsk Łączności (1923)[4] i został przeniesiony do 2 pułku łączności[10]. 31 marca 1924 został awansowany do stopnia kapitana łączności ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 24 lokatą[11] i przeniesiony do pułku radiotelegraficznego w Beniaminowie[12]. W 1929 został mianowany dowódcą 2 batalionu radiotelegraficznego[13]. Awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930, w 1932 posiadał 10 lokatę w swoim starszeństwie[14]. 16 listopada 1932 został skierowany na pięciomiesięczny kurs dla oficerów sztabowych łączności przy Ministerstwie Poczt i Telegrafów[15]. W 1938 został zastępcą dowódcy pułku radiotelegraficznego. Awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 3 lokatą[16]. W marcu 1939 był I zastępcą dowódcy pułku radiotelegraficznego[17].
Zgodnie z planem mobilizacyjnym we wrześniu 1939 dowodził, zmobilizowanym przez pułk radiotelegraficzny Ośrodkiem Zapasowym Radio. OZ w sile 40 oficerów, 1100 żołnierzy, 2 samochody osobowe, 4 samochody ciężarowe, 1 motocykl, 83 konie, 7(?) wozów, 40 radiostacji RKD, 11 radiostacji N1T, 5 radiostacji RKG/A (z tego 3 kompletne w skrzyniach) otrzymuje rozkaz ewakuacji do Tarnopola wraz z resztą pułku. 10 września osiąga Radzyń, 16 września Luboml, a 18 września Kowel skąd rozpoczyna odwrót do Lublina. 1 października jednostka poddała się Rosjanom w miejscowości Momoty Górne. Wszystkim żołnierzom wydano zaświadczenia o „zwolnieniu na skutek rozbrojenia przez wojska ZSRR”. Część oficerów pułku została później internowana i zamordowana w Katyniu i Charkowie[13]. Ornatowski wg innych źródeł został wzięty do niewoli wcześniej – 17 września w Tarnopolu[2]. Został przewieziony do obozu przejściowego w Putywlu. Na karcie rejestracyjnej z dnia 20.10.1939 widnieje nazwisko Ornatorski. W korespondencji między obozem putywlskim a Zarządem NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych (UPW) figuruje pod nazwiskiem Onatorski na liście generałów i wyższych oficerów z dnia 28 października 1939. 1 listopada 1939 został przewieziony do obozu w Kozielsku. Według stanu z dnia 1 stycznia 1940 był jeńcem kozielskiego obozu. Z Kozielska rodzina otrzymała kartę pocztową z datą ze stempla pocztowego 1.3.1940. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 022/3 poz 86, nr akt 1183[18] z 9 kwietnia 1940[2]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 6.05.1943. W czasie ekshumacji błędnie odczytano jego nazwisko. Figuruje liście AM-199-1204 (Ozlatowski Mieszysław) i Komisji Technicznej PCK GARF-39-01204 (Orpatowski). Przy szczątkach Ornatowskiego w mundurze oficerskim znaleziono: zaświadczenie badania krwi na nazwisko majora Józefa Mieczysławskiego wydane przez dr Edwarda Świderskiego, notatnik, kartę pocztową, złoty monogram MO, zaświadczenie szczepień obozowych z Kozielska[19][20]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 114 (jako Ozłatowski) i Nowym Kurierze Warszawskim nr 123 (jako Ozłątowski).
W Archiwum Robla znajduje się: notatnik kpt. Tomasza Siwickiego (pakiet 0873-01,10) w którym Ornatowski jest wymieniony na niedatowanej liście oficerów, oraz na liście oficerów obozu w Putywlu pod datą 18.10.1939; kalendarzyk por. Michała Jana Benescha (pakiet 02595-01,04, 05) w którym Ornatowski jest wymieniony w pod datami 16.10.1939 i 01.01.1940 oraz na liście nazwisk jeńców obozu w Putywlu.
Krewni w 1945 i 1991 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Życie prywatne
Żonaty z Wandą Barańską, miał córki Barbarę i Urszulę (ur. 1935). Mieszkał w Warszawie na Żoliborzu. W sierpniu 1939 Ornatowski przewiózł rodzinę w rzeszowskie by tam doczekała końca wojny[21]. Córka Urszula Malentowicz-Jaraszkiewcz – skończyła stomatologię w Akademii Medycznej we Wrocławiu. Przez 42 lata pracowała jako stomatolog w Zielonej Górze, m.in. w Szpitalu Wojewódzkim[22].
Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie
- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
- symboliczny nagrobek na cmentarzu komunalnym Pobitno w Rzeszowie[24]
- tabliczka epitafijna na Pomniku Katyńskim w Szczecinie[25]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Według Ryszarda Wołagiewicza urodził się w Samborze (Katyń w albumach rodzinnych, s. 156
- ↑ a b c d e f УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 563.
- ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 182 .
- ↑ a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 451 .
- ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918, Wiedeń 1918, s. 1727
- ↑ „Dziennik Rozkazów Wojskowych” (R.2, nr 26), Warszawa, 8 marca 1919, s. 646, 653 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 13), Warszawa, 10 kwietnia 1920, s. 246 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 48), Warszawa, 15 grudnia 1920, s. 1351 .
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: MSWojsk., 1922, s. 258 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 960 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.5, nr 32), Warszawa, 2 kwietnia 1924, s. 177 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 880 .
- ↑ a b szpzl Zegrze [online], www.szpzl-zegrze.waw.pl [dostęp 2019-05-28] .strona główna serwisu
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1932, s. 269, .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.13, nr 13), Warszawa, 9 grudnia 1932, s. 444 .
- ↑ a b RybkaR. R. RybkaR., StepanS. K. StepanS., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 263 .
- ↑ RybkaR. R. RybkaR., dz. cyt., s. 817.
- ↑ J.J. Tucholski J.J., op cit, s. 644 .
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 254.
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-05-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Dramat podczas uroczystości w Katyniu. Nikt nam oficjalnie nie powiedział, że była katastrofa, że wszyscy zginęli [online], Gazeta Lubuska, 13 kwietnia 2010 [dostęp 2019-05-28] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], zielonagora.wyborcza.pl [dostęp 2019-05-28] .
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ GROBONET 2.6 - the deceased search engine - Cmentarze w Rzeszowie [online], www.grobonet.erzeszow.pl [dostęp 2019-05-28] .
- ↑ Pomnik Katyń 1940 z nazwiskami - Strona 2 [online], www.cmentarzcentralny.szczecin.pl [dostęp 2019-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-14] .
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923.
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924.
- Rocznik Oficerski 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1932.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
|
|