Michał Nodzeński
Michał Włodzimierz Nodzeński, ps. Jastrzębiec, Nowina (ur. 29 września 1896 w Brzesku, zm. między 16 a 19 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].
Życiorys
Był synem Stefana i Bronisławy z Wańków[3]. Żołnierz 1 Kompanii Kadrowej[4][5]. Po wkroczeniu legionistów do Kielc został skierowany do szkoły piechoty. Powrócił do szeregów i został ranny w bitwie pod Gołkowem 15 listopada 1914. Służył w 1 kompanii I batalionu 5 pułku piechoty[6]. Po rekonwalescencji wcielony do 13 batalionu strzelców armii austro-węgierskiej. W czerwcu 1915 został ponownie, tym razem ciężko ranny. Uznany do niezdolnego do służby frontowej, został skierowany do pracy w administracji[7]. W 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Przydzielony do 13 pułku piechoty, a następnie przeniesiony do 20 pułku piechoty[3], walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 23 października 1920 został awansowany do stopnia podporucznika z dniem 1 grudnia 1919[8]. W 1923, 1924 w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 214 lokatą służył 1924 w 9 pułku piechoty Legionów[9][10]. Awansował do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 126 lokatą, awans został ogłoszony 3 maja 1926[11]. Należał do Koła 5 pułku piechoty Legionów[6]. W 1929 został przeniesiony z 9 pułku do PKU Zamość na stanowisko referenta[12]. We wrześniu następnego roku został przesunięty na stanowisko kierownika II referatu[13]. Od 1938 zastępca komendanta. W marcu 1939 był kierownikiem I referatu ewidencji KRU Zamość[14].
Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu kozielskiego. Między 15 a 17 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 032/1 poz 43, nr akt 4.69[15] z 14.04.1940[1]. Został zamordowany między 16 a 19 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, wpis do dziennika czynności z dnia 24.05.1943 pod numerem 2985. Figuruje liście AMM-245-2985 (zapisany jako Nadzenski Michal) i liście Komisji Technicznej PCK: GARF 109-02985. Przy szczątkach Nodzeńskiego znaleziono: książeczkę wojskową, rozkaz o ewakuacji, 3 karty pocztowe, list oraz ryngraf z napisem – „od Mjr Br Balcewiczów – Wilno 1939[16][17]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 160 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 158 z 1943.
Życie prywatne
Był żonaty z Anielą Marią z Tomaszkiewiczów.
Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 537.
- ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 177 .
- ↑ a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 426 .
- ↑ I Kompania Kadrowa [online], www.kadrowka.org [dostęp 2019-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-25] .
- ↑ Kolekcje archiwalne online IJP Londyn [online], pilsudski.org.uk [dostęp 2019-03-24] .
- ↑ a b „Komunikat” (R.4, nr 2), Warszawa: Zarząd Główny Koła Piątaków B. Żołnierzy B. 5 P.P. Leg. Pol., lipiec 1935, s. 14 .
- ↑ ŻOŁNIERZE PIŁSUDSKIEGO – Tygodnik Zamojski, Zamość, Biłgoraj, Tomaszów [online], Tygodnik Zamojski [dostęp 2019-03-24] (pol.).
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 43), Warszawa, 10 listopada 1920, s. 1164 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 143, 374 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 149 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.7, nr 18), Warszawa, 3 maja 1926, s. 128 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.10, nr 20), Warszawa, 23 grudnia 1929, s. 431 .
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
- ↑ RybkaR. R. RybkaR., StepanS. K. StepanS., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 861 .
- ↑ J.J. Tucholski J.J., op cit, s. 668 .
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 245.
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.13, nr 8), Warszawa, 4 lipca 1932, s. 332 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.19, nr 3), Warszawa, 11 listopada 1938, s. 26 .
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.18, nr 1), Warszawa, 19 marca 1937, s. 7 .
- ↑ StefanS. Pomarański StefanS., Z historycznych dni lipca i sierpnia 1914 r., Warszawa 1936, s. 64 .
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Stefan Pomarański, Z historycznych dni lipca i sierpnia 1914 r., Warszawa 1936
|
|