Leon Jogiches w młodości
Leon Jogiches ps. „Jan Tyszka”[1] , Grozowski (ur. 17 lipca 1867 w Wilnie , zm. 10 marca 1919 w Berlinie ) – działacz polskiej i międzynarodowej socjaldemokracji , współtwórca i ideolog Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy , sekretarz generalny Komunistycznej Partii Niemiec (KPD) (1919).
Życiorys
Urodzony w rodzinie zamożnego kupca żydowskiego . Od 1885 roku w ruchu rewolucyjnym[2] . Od 1890 w Szwajcarii i Niemczech , gdzie poznał Różę Luksemburg . Współzałożyciel Socjaldemokracji Królestwa Polskiego w 1893, przekształconego następnie w 1900 w Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy . W 1906 więziony był w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej [3] . W latach 1906–1918 członek Zarządu Głównego SDKPiL, a także jeden z jej głównych ideologów. Był także redaktorem „Czerwonego Sztandaru” i „Przeglądu Socjaldemokratycznego” . Brał udział w rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich. Do 1912 współpracował z SDPRR , będąc w latach 1908–1910 członkiem Biura Zagranicznego KC. W Niemczech był członkiem SPD , a następnie USPD . W okresie I wojny światowej był współzałożycielem Związku Spartakusa w 1914 i KPD w 1918. Od 1916 do 1918 w więzieniu za współorganizację demonstracji 1 maja 1916. Po zamordowaniu w styczniu 1919 Róży Luksemburg i Karla Liebknechta przez członków Freikorpsów , został sekretarzem generalnym KC Komunistycznej Partii Niemiec (KPD) .
W marcu 1919 aresztowany w Berlinie i zamordowany w więzieniu w Moabicie [2] .
Życie prywatne
Będąc w Szwajcarii poznał w 1891 roku Różę Luksemburg . Ich nieformalny związek trwał do 1906 roku. Większość czasu mieszkali w różnych krajach – a nawet gdy byli w tym samym mieście, nigdy nie mieszkali razem w jednym mieszkaniu[4] [5] . niektóre źródła mówią, że był jej mężem[6] .
Przypisy
↑ Tadeusz Łepkowski , Słownik historii Polski , Warszawa 1973, s. 506.
↑ a b Jogiches Leon , [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-26] .
↑ Stefan Król: Cytadela warszawska . Warszawa: Książka i Wiedza, 1978, s. 217.
↑ Jacob Leib Talmon : Die Geschichte der totalitären Demokratie . Vandenhoeck & Ruprecht, 2013, s. 118. ISBN 978-3-647-31010-7 . [dostęp 2022-02-21]. (niem. ) .
↑ J. P. Nettl: Rosa Luxemburg . Londyn, Nowy Jork: Verso, 2029. ISBN 978-1-78873-167-6 . (ang. ) . Brak numerów stron w książce
↑ Instytut Pamięci I.P. Narodowej Instytut Pamięci I.P. , ul. Tyszki Jana [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2022-02-17] .
Bibliografia