Krzyż prawosławny – w prawosławiu najbardziej rozpowszechniony jest krzyż o ośmiu końcach[1]. Takie przedstawienie zgodne jest z najstarszą tradycją, uważaną za najbardziej autentyczną zarówno przez kościoły wschodnie, jak i zachodnie. Na zachodzie krzyż ten nazywany jest często krzyżem słowiańskim[2][3], ponieważ używany jest on w Cerkwiach słowiańskich, podczas gdy pozostałe Cerkwie prawosławne posługują się symbolem krzyża greckiego. Ten nazywany jest krzyżem bizantyjskim lub krzyżem rosyjskim[4][5][6].
Ten krzyż jest symbolem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[7][8][9].
Budowa
Na osi wertykalnej znajdują się trzy belki poprzeczne:
górna – oznacza tabliczkę (filakterium) z napisem, który do krzyża kazał przybić Piłat, wskazującym na winę skazanego: Jezus Nazarejczyk Król Żydowski.
dolna – belka pod nogi Chrystusa (łac.suppedaneum) – inaczej niż w tradycji katolickiej, nogi Chrystusa przebite są nie jednym gwoździem lecz dwoma – każda noga oddzielnie. Jeden koniec dolnej belki jest podniesiony. Ten koniec pokazuje na niebo, dokąd udał się Dobry Łotr, ukrzyżowany razem z Chrystusem. Drugi koniec – opuszczony – wskazuje na piekło, miejsce dla drugiego łotra, który nie wyraził skruchy.[potrzebny przypis]
Pod krzyżem czasem jest umieszczany wizerunek czaszki. Ma być to czaszka Adama, który według źródeł apokryficznych (Ewangelia Nikodema i Życie Adama i Ewy) miał być pochowany pod Golgotą – Miejscem Czaszki. Szczegół ten służy uwypukleniu dogmatycznego znaczenia Ukrzyżowania: odkupienie pierwszego człowieka krwią Chrystusa, Nowego Adama, który stał się człowiekiem, aby zbawić rodzaj ludzki.
W zestawie znaków Unicode krzyż prawosławny jest oznaczony kodem U+2626 (☦).
↑Linda DeLaine: Origins of the Slavic Cross. russianlife.com, 15 marca 2007. [dostęp 2010-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 listopada 2007)]. (ang.).
↑Orthodox Faith. St. Mary's Antiochian Orthodox Christian Church in Mississauga. [dostęp 2010-06-17]. (ang.).