Komrat (gag.Komrat, rum.Comrat, ros.Комрат) – miasto w południowej Mołdawii, nad rzekąJałpuch, główny ośrodek i zarazem stolica Autonomii Gagauskiej (gag. Gagauz Yeri). Pierwsza wzmianka o Komracie pochodzi z roku 1789. Prawa miejskie otrzymał on po raz pierwszy w dniu 25 września 1925 roku (a nie dopiero w 1957 jak to przedstawia większość literatury rosyjskojęzycznej)[3] . W spisie powszechnym przeprowadzonym w Rumunii w roku 1930 Komrat wymieniony jest zatem jako miasto[4]. Po zajęciu terytorium Besarabii przez wojska radzieckie w roku 1940 Komrat pozostał miastem[5]. W roku 1947 Komrat odnotowany jest już jako wieś[6]. 13 września 1957 roku Komratowi przywrócono prawa miejskie.
Geografia
W centrum miasta, przy skrzyżowaniu głównych ulic (Pobiedy, Tretjakowa i Lenina) znajduje się założony w 1820 sobór św. Jana Chrzciciela. Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej została zburzona w czasach radzieckich, a na jej miejscu postawiono pomnik wyzwolicieli. Przy ulicy Lenina znajduje się budynek w którym znajduje się parlament gagauski oraz siedziba baszkana. Przy tej samej ulicy znajdują się także dom kultury oraz biblioteka turecka.
Klimat
Komrat charakteryzuje się morskim klimatem, odznaczającym się przez ciepłe, suche lata i śnieżne, zimne zimy. Temperatura zimą spada często poniżej 0°C. Latem, średnia maksymalna temperatura wynosi około 25°C. Średnia opadów jest stosunkowo niska[7]:
Gospodarka miasta utrzymuje się z rolnictwa i przetwórstwa rolnego. W okolicach Komrat znajduje się kilka dużych winnic, fabryka konserw, gospodarstwo mleczne itp[10].
Komrat jest ważnym punktem na winiarskiej mapie Mołdawii. Wokół miasta położonych jest wiele winnic, tak jak w innych rejonach Gagauzji, np. Tomai Vinex, Chirsova, Comrat Wines, Kazayak-Vin czy Taraclia Wines. Chociaż większość z winnic nie jest nastawiona na turystykę, miejscowe wino jest możliwe do nabycia bez większych problemów[10].
W Komracie działa Komracki Uniwersytet Państwowy (gag. Komrat Devlet Universiteti), który został powołany w 2002 roku w miejsce działającego tutaj od 1991 Gagauskiego Uniwersytetu Narodowego[12]. Uczelnia w 2017 posiadała 5 katedr (agrotechniczną, kultury narodowej, ekonomii, prawa oraz nauk wojskowych)[13]. Można tutaj spotkać nie tylko studentów miejscowych, ale także młodzież z Turcji.
Polacy w Komracie
W mieście swoją siedzibę ma Stowarzyszenie Polaków Gagauzji założone w 2004. W 2015 zrzeszało ono 262 osoby polskiego pochodzenia. Od samego początku prezesem stowarzyszenia jest Ludmiła Wolewicz[14].
Stowarzyszenie za cel stawia nauczacie i rozpowszechnianie języka polskiego, zwyczajów, tradycji, historii i kultury polskich, jak również uczestnictwo mniejszości polskiej zamieszkałej w Gagauzji w życiu lokalnym i ogólnomołdawskim. Dzięki działaniom stowarzyszenia, już w 2005 w lokalnym liceum powstała klasa nauczająca w języku polskim. W celu realizacji tego zadania do Komratu przyjeżdżają na roczne pobyty nauczyciele z Polski. Stowarzyszenie wśród swoich celów wymienia również "poszerzanie świadomości i ochrona praw przysługujących członkom Stowarzyszenia; sprzyjanie rozwojowi związków kulturalnych, ekonomicznych itp."[14]
Poza działalnością kluczową aktywność Stowarzyszenia obejmuje cykliczne imprezy z okazji narodowych świąt polskich oraz uczestnictwo w uroczystościach i konkursach na poziomie ogólnokrajowym[14].
↑I. Duminica. Cu privire la modernizarea orașului Comrat în perioada interbelică (1918–1940). „Revista de Etnologie și Culturologie”. XXV, s. 68, 2019. (rum.).
↑Recensământul general al populației României din 1930 (Publicat de Dr. Sabin Manuilă). Vol. 2. Neam, limbă maternă, religie. Partea 1. Neam, limbă maternă. Tipărit la Monitorul Oficial, Imprimeria Națională. București 1938, s. 462.
↑. Административно-территориальное деление союзных республик на 1 января 1941 года. Издание третье, дополненное. Москва. 1941, s. 306.
↑СССР. Административно-территориальное деление союзных республик на 1 января 1947 года. Издание пятое, дополненное. Москва. 1947, s. 335.