Jelec (broń)

Jelec miecza

Jelec, garda (z fr. garde – ochrona) – element broni białej w postaci poprzeczki umiejscowionej między rękojeścią a głownią.

Funkcją jelca jest ochrona dłoni przed ciosami przeciwnika podczas walki, jednocześnie zabezpiecza on dłoń przed ześlizgnięciem się z rękojeści na głownię. Jelec przybiera różne formy w zależności od rodzaju broni, w której jest stosowany. W swej najbardziej rozbudowanej formie łączony również z kabłąkiem i obłękami.

Rodzaje

Wyróżnia się następujące rodzaje jelca:

  • mieczowy – otwarty, prostopadły do głowni tworzący z nią formę krzyża, o ramionach prostych lub wygiętych ku dołowi (w mieczach dwuręcznych czasem wzbogacony o dodatkowy „jelec” – wąsy);
  • rapierowy – występujący w wielu zróżnicowanych formach, najczęściej z obłękami lub dzwonem;
  • szablowy:
    • otwarty (bezkabłąkowy), w którym dłoń trzymająca broń jest chroniona tylko przed cięciami ześlizgującymi się po głowni;
    • zamknięty (kabłąkowy), w którym dłoń jest chroniona również przed cięciami wymierzonymi w uchwyt;
  • szpadowy, w którym dłoń chroniona jest przed pchnięciami za pomocą tarczek.

Niekiedy jako jelec klasyfikowana jest również japońska tsuba.

Zobacz też

Bibliografia