Zgodnie z artykułem 53 Konstytucji Republiki Sacha najwyższymi organami władzy w republice są Zgromadzenie Narodowe (Il Tumen), prezydent, Sąd Konstytucyjny oraz Sąd Najwyższy[3].
Zgromadzenie Narodowe (Il Tumen) jest unikameralnym parlamentem[4]. Deputowani do parlamentu wybierani są na pięcioletnią kadencję[3]. Kandydat do parlamentu musi mieć co najmniej 21 lat[3].
Prezydent Republiki Sacha stoi na czele władzy wykonawczej[3].
Jakucja położona jest w strefie klimatu kontynentalnego wybitnie suchego, o długiej zimie, z ogromną roczną amplitudą temperatur, sięgającą 100 stopni Celsjusza[7][2]. Latem temperatura potrafi osiągnąć blisko +40 °C, zimą spada nierzadko do –60 °C[2]. Większość terytorium Jakucji, z wyjątkiem części południowo-zachodniej, pokryta jest wieczną zmarzliną[8]. Republika cechuje się bardzo gęstą siecią rzeczną[9]. Głównymi rzekami są Lena (4400 km długości), Wiluj (2650 km), Oleniok (2292 km), Ałdan (2273 km), Kołyma (2129 km), Indygirka (1726 km) i Olokma (1726 km)[10]. Około 40% terytorium Sachy położone jest za kołem podbiegunowym północnym[11]. Głównym pasmem górskim w republice są Góry Wierchojańskie[12].
W Jakucji Rosjanie stanowią mniejszość narodową. Jakuci stanowią 48,67%, Rosjanie – 36,90%, Ukraińcy – 2,2% ludności republiki (według spisu powszechnego z 2010 r.)[16]. Ludy rdzenne Jakucji to m.in. Ewenkowie, Eweni, Dołganie, Jukagirzy i Czukcze.
Pod względem administracyjnym terytorium Jakucji podzielone jest na 34 ułusy (odpowiadające rejonom w większości innych podmiotów Federacji Rosyjskiej)[18]. Dwa największe miasta republiki – Jakuck i Neriungri nie wchodzą w skład żadnego ułusu i stanowią miasta wydzielone[19].
W etnogenezie współczesnych Jakutów wzięli udział przede wszystkim przedstawiciele turkojęzycznych ludów pasterskich, którzy przybyli na obszary nad Leną znad Angary i terytoriów nadbajkalskich[20]. Spotkali się oni z zamieszkałymi tu już wcześniej narodami, do których należeli przede wszystkim Tunguzi (Ewenkowie) i Dołganie[20]. Za datę włączenia Jakucji w skład państwa rosyjskiego uznaje się 1632[21]. Już w 1638 powstał jakucki ujezd, przemianowany w 1775 na prowincję jakucką, potem obwód jakucki (początkowo w składzie guberni irkuckiej – od 1805 samodzielny), największą terytorialnie jednostkę administracyjną Imperium Rosyjskiego[22][20].
Od drugiej połowy XVII wieku następowało osiedlanie się tutaj wprowadzających swe tradycje rolnicze Rosjan, którzy przedsiębrali także próby chrystianizacji autochtonicznych narodów[23]. Bolszewicy przejęli władzę w Jakucji w 1922[20]. 27 kwietnia 1922 Wszechrosyjski Centralny Komitet Wykonawczy zadecydował o powstaniu Jakuckiej ASRR w składzie Rosyjskiej FSRR[24]. Pod koniec lat 20. XX wieku zaczyna się rozwój przemysłu[20]. Po II wojnie światowej władze radzieckie zajęły się zwłaszcza wydobyciem diamentów[20].
Republika Sacha w składzie Federacji Rosyjskiej powstała w 1992[25]. Pierwszym jej prezydentem został Michaił Nikołajew[25]. 4 kwietnia 1992 Rada Najwyższa Republiki Sacha przyjęła tekst Konstytucji[26].
Gospodarka
Główną gałęzią przemysłu Jakucji jest wydobycie diamentów[27]. Obecnie na Jakucję przypada około 1/4 ich światowej produkcji[27]. Oprócz diamentów prowadzi się wydobycie złota (w 2015 r. 25 ton)[27]. W 2012 roku wydobyto tu 13,4 miliona ton węgla[28]. Oprócz tego Sacha posiada ogromne zapasy ropy naftowej i gazu ziemnego[29]. Największe w republice jest Talakańskie Zagłębie Naftowe z około 120 mln ton nafty[30].
Tablice rejestracyjne
Tablice pojazdów zarejestrowanych w Jakucji mają oznaczenie 14 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS[31].
Rekord
W Jakucji znajduje się najzimniejsze zamieszkane miejsce – wioska Tomtor[32]. Temperatura w styczniu 2004 spadła tam do -72,2° Celsjusza[33].
↑ abRussia Regional Economic and Business Atlas Volume 2 Strategic Investment and Contacts, Intl Business Pubns Usa, 2009, s. 240, ISBN 1-4387-4024-7, OCLC946230983 [dostęp 2020-05-02].
↑Marzena Wieczorek, Beata Byer, Piotr Wójcik: Szkolny atlas geograficzny. Warszawa: Demart, 2016, s. 117. ISBN 978-83-7427-863-8.