Italo Gismondi

Italo Gismondi (ur. 12 sierpnia 1887 w Rzymie[1], zm. 2 grudnia 1974 w Rzymie) – włoski archeolog i architekt. Znany z Il Plastico, ogromnej makiety urbanistycznej Rzymu[2], przedstawiającej miasto za czasów Konstantyna Wielkiego.

Życiorys

Gismondi rozpoczął pracę w Amministrazione delle Antichità e Belle Arti w 1910 r. Został mianowany dyrektorem wykopalisk w Ostii (Soprintendenza Archaeologica del Lazio–ufficio di Ostia[3]), spędził tam 44 lata, osiągając stanowisko Sopraintendente (naczelnego konserwatora zabytków). Od 1919 do 1938 r. pełnił również analogiczne funkcje w Rzymie[1][4] (Soprintendenza Archeologica di Roma[3]). Ostia była głównym obszarem zainteresowań Gismondiego, wniósł on fundamentalny wkład w jej badania[5]. Gismondi był szczególnie zainteresowany aspektami architektonicznymi starożytnych budowli[6].

W latach 1929-1938 uczestniczył w pracach w Cyrenie w Libii, w roku 1929 brał udział w wydobyciu statków-pałaców Kaliguli z dna jeziora Nemi. Od roku 1946 uczestniczył w odsłonięciu greckiego amfiteatru w Syrakuzach na Sycylii. Szczególnie ważnym elementem dorobku Gismondiego jest dokumentacja rysunkowa zabytków, w szczególności najsłynniejszych zabytków Rzymu[3]. Gismondi współpracował również z Soprintendenza alle Antichità degli Abruzzi i Molise, w Abruzji i Molise, z Soprintendenza w Umbrii i Soprintendenza przy wykopaliskach we wschodniej Sycylii. Prowadził też prace archeologiczne w Libii, Cyrenie i Trypolitanii[7]. Jako architekt, zrealizował liczne projekty, w tym plan forów cesarskich w Rzymie w 1933 r., renowację północno-zachodniej części Term Dioklecjana (1927 r.), a także prace nad Planetarium w tym samym kompleksie.

Il Plastico

W latach 1935–1971 wraz z modelarzem Pierino Di Carlo Gismondi pracował nad słynną makietą urbanistyczną cesarskiego Rzymu (wł. Il Plastico di Roma Imperiale) w Museo della civiltà romana[2]. Makieta została wykonana w skali 1:250, ale ważniejsze budynki zostały powiększone dla lepszego oddania szczegółów. Makieta została zamówiona przez dyktatora Benito Mussoliniego w 1933 r., na uroczystość okrągłej rocznicy urodzin cesarza Augusta (Mostra Augustea della Romanità w 1937 r.[3]). Opiera się głównie na Forma Urbis Romae w wydaniu przez Lancianiego z III wieku, ale uwzględniała również prace archeologiczne, tak aby aby jak najwierniej przedstawić miasto za czasów Konstantyna Wielkiego na początku IV wieku.

Przypisy

  1. a b Italo Gismondi "Cultore di Roma" - ProQuest [online], www.proquest.com [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  2. a b Plastico di Roma imperiale [online], MUSEO DELLA CIVILTÀ ROMANA [dostęp 2024-07-21] (wł.).
  3. a b c d Italo Gismondi and Pierino Di Carlo: “Virtualizing” Imperial Rome for 20th-Century Italy [online], American Journal of Archaeology, 18 lipca 2008 [dostęp 2024-08-01] (ang.).
  4. Italo Gismondi [online], info.roma.it [dostęp 2024-07-21] (wł.).
  5. OSTIA & ROMA ARCHEOLOGIA E RESTAURO ARCHITETTURA. Parco Archeologico di Ostia Antica 2019-20 / ARCHIVIO DISEGNI OSTIA ANTICA: Nuovo archivio digitale dell’opera di Dr. Arch. Italo Gismondi a Ostia antica (1913-73) (04/2020). S.v., Dr. Arch. Enrico Rinaldi (2012 & 2015) & Prof. James E. Packer (1979 & 2008). [online], ROMA ARCHEOLOGIA e RESTAURO ARCHITETTURA 2006-24., 7 kwietnia 2020 [dostęp 2024-07-21] (ang.).
  6. Guido Calza, Le origini latine dell'abitazione moderna, Bestetti & Tumminelli, 1923 [dostęp 2024-07-17] (wł.).
  7. Italo Gismondi, Nevio Degrassi, Pietro Romanelli, Italo Gismondi. Il Restauro dello Strategheion di Cirene. Nevio Degrassi. Il Mercato romano di Leptis Magna. Pietro Romanelli. Iscrizione inedita di Leptis Magna con i nuovi contributi ai fasti della provincia Africa. Salvatore Aurigemma. Rassegne e recensioni. [Presentazione di Giuseppe Brusasca.]., Ufficio Studi del Ministero dell'Africa italiana, 1951 [dostęp 2024-07-17] (wł.).