Henryk (Henoch) Barczyński, w licznych opracowaniach błędnie: Henryk Barciński (ur. 16 grudnia1896 w Łodzi, zginął w 1941 w Tomaszowie Mazowieckim) – polski artysta malarz, grafik, ilustrator pochodzenia żydowskiego. W latach 1919–1921 członek grupy Jung Idysz. W latach 1939–1941 członek Koła Artystów w getcie tomaszowskim, ofiara okupacji hitlerowskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie ubogiego krawca Szmula Barczyńskiego (1834–1897) i Sary z Parzęczewskich. Naukę malarstwa rozpoczął w prywatnej szkole rysunków Jakuba Katzenbogena (Icka Kacenbogena) w Łodzi i kontynuował w Warszawie 1915–1916 w Szkole Sztuk Pięknych u Henryka Glicensteina.
Debiutował na Salonie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. 1919–1926 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie u profesorów Otto Gussmanna i Roberta Sterla.
Na początku II wojny światowej Barczyński wyjechał z Łodzi do Tomaszowa Mazowieckiego. W getcie tomaszowskim założył Koło Artystów. Przyjaźnił się z łódzkim malarzem Władysławem vel Wolfem Rejderem (1917–1942) oraz aktorem, kabareciarzem i karykaturzystą tomaszowskim Izraelem Aljuche „Lutkiem” Orenbachem (1919–1942). Tworzył i wystawiał w getcie tomaszowskim. Malował m.in. portrety i ulice getta tomaszowskiego. Barczyński po raz ostatni został wspomniany w listach z getta tomaszowskiego25 grudnia1940. W 1941 r. Barczyński „został zamordowany w Tomaszowie przez zbirów nazistowskich” (według świadectwa M. Wolman-Sieraczkowej[2]). Według niesprawdzonych wiadomości śmierć nastąpiła 14 marca.
Przypisy
↑Księga adresowa miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego (…). Rocznik 1937-1939, Zarząd Miejski w Łodzi, Łódź 1937 (?), strona 22, dział II wykaz mieszkańców m. Łodzi
↑M. Wolman-Sieraczkowa, Dzieła Henocha Barczyńskiego w muzeum „Domu Szaloma Asza”, kopia artykułu przechowywana w Dziale Dokumentacji Naukowej Muzeum Sztuki w Ł., teczka T.378
Bibliografia
A. M. Dorman, Autour de l’art juif. Encyclopédie universelle des peintres, sculpteurs et photographes, Chatou 2003, s. 24 (tu, Henryk Barczynski, 1896–1941).
Józef Sandel, Barczyński (Barciński) Henryk (Henoch), [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 1 (A-C), Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1971, s. 213–214.