Gwoyeu Romatzyh (chin. trad. 國語羅馬字, chin. upr. 国语罗马字, pinyinGuóyǔ Luómǎzì, dosłownie "romanizacja języka narodowego") – system transkrypcjijęzyka mandaryńskiego, opracowany przez Zhao Yuanrena i rozwinięty przez grupę chińskich językoznawców w latach 1925-1926[1]. Przy użyciu tego systemu opublikowano szereg podręczników i słowników.
Charakterystyka
Szczególną cechą Gwoyeu Romatzyh jest oddanie tonów języka chińskiego przy pomocy różnych sposobów zapisu tej samej sylaby np. ai, air, ae i ay. Inne systemy wykorzystują w tym celu bądź znaki diakrytyczne, jak np. pinyin: āi, ái, ǎi, ài lub cyfry umieszczane po każdej sylabie, np. Wade-Giles: ai1, ai2, etc.).
Historia
W roku 1928 Chiny przyjęły Gwoyeu Romatzyh jako oficjalny system latynizacji języka mandaryńskiego, wykorzystując go np. w słownikach. System nie spotkał się jednak z uznaniem ze względu na swą złożoność. Drugą przyczyną było skupienie się na standardzie opartym na dialekcie pekińskim, który wówczas nie był jeszcze tak rozpowszechniony. Gwoyeu Romatzyh został w końcu zarzucony na korzyść konkurencyjnego pinyinu, lecz do tej pory istnieją pewne jego pozostałości np. w sposobie zapisu nazwy prowincji Shaanxi(Shǎnxī). Nazwa ta zapisywana w pinyinie bez użycia znaków diakrytycznych byłaby nie do odróżnienia od nazwy prowincji Shanxi(Shānxī).
Po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej system Gwoyeu Romantzyh został zarzucony i w latach 50. zastąpiony systemem hanyu pinyin. Na Tajwanie – mimo swojego skomplikowania sprawiającego, że w praktyce nie był stosowany – pozostał oficjalnym systemem aż do 1986 roku, kiedy to wprowadzono transkrypcję MPS II.