Goraj – gmina miejsko-wiejska w województwie lubelskim, w północnej części powiatu biłgorajskiego.
Siedziba gminy to miasto Goraj.
Według danych z 31 grudnia 2006 gminę zamieszkiwały 4442 osoby.
Nadanie 1 stycznia 2021 praw miejskich Gorajowi, zmieniło typ gminy z wiejskiej na miejsko-wiejską[4].
Historia
Gmina Goraj powstała 13 stycznia 1870[5] w powiecie zamojskim w guberni lubelskiej w związku z utratą praw miejskich przez miasto Goraj i przekształceniu go w wiejską gminę Goraj w granicach dotychczasowego miasta, z dołączeniem kilku wsi ze znoszonej gminy Abramów[6]. Gmina Goraj obejmowała miejscowości Andrzejówka, Bononia, Goraj, Hosznia Ordynacka, Majdan Abramowski, Radzięcin, Średniówka, Zagrody i Zastawie[7].
Po podziale powiatu zamojskiego spowodowanym utworzeniem guberni chełmskiej w 1912 gmina Goraj znalazła się w powiecie krasnostawskim, z czego miejscowa ludność była niezadowolona; w budżecie gminy z 1914 przewidziano wydatek na spowodowanie przyłączenia gminy do powiatu janowskiego[8]. Podczas okupacji austriackiej uchylono zmiany spowodowane utworzeniem guberni chełmskiej[9].
W 1919 gmina wraz z całym powiatem zamojskim weszła w skład woj. lubelskiego. Na skutek długotrwałych zabiegów mieszkańców[10] 1 stycznia 1923 gminę przyłączono do powiatu biłgorajskiego[11]. W okresie międzywojennym gmina dzieliła się na gromady Goraj, Hosznia Ordynacka, Jędrzejówka, Radzięcin, Średniówka, Wólka Abramowska i Zagrody[12].
1 kwietnia 1930 gmina Goraj została zniesiona, a jej obszar włączony do gminy Frampol[13]. Rozporządzenie to nie zostało wprowadzone w życie i zostało uchylone z dniem 29 lipca 1939[14].
Po II wojnie światowej gmina Goraj zachowała dotychczasową przynależność administracyjną, z tym że uwzględniano w jej granicach gromadę Średniówka. 29 października 1944 gmina liczyła sześć gromad (Goraj, Hosznia Ordynacka, Jędrzejówka, Radzięcin, Wólka Abramowska i Zagrody), a 1 lipca 1952 roku – 11 gromad[15].
Gmina Goraj została zniesiona 29 września 1954 wskutek reformy administracyjnej wprowadzającej gromady w miejsce gmin[16]. W toku tej samej reformy administracyjnej dokonano zmian terytorialnych między powiatem krasnostawskim a biłgorajskim związanych z terenem byłej gminy Goraj: z biłgorajskiego do krasnostawskiego wyłączono wieś Zagrody, a z krasnostawskiego do biłgorajskiego przyłączono wieś Gilów[17]. Tereny zniesionej gminy Goraj objęły gromady Goraj, Hosznia Ordynacka, Jędrzejówka i Teodorówka, a dawną gromadę Radzięcin zgodnie z zabiegami mieszkańców włączono do nowej gromady Frampol[18]. W zgodzie z ogólną tendencją likwidacji najmniejszych gromad w 1958 włączono gromadę Hosznia Ordynacka do gromady Goraj, a gromadę Jędrzejówka do gromady Teodorówka[19].
Gmina Goraj została przywrócona wraz z kolejną reformą administracyjną 1 stycznia 1973[20]. W porównaniu ze stanem z 1954 gmina została powiększona o wieś Gilów, natomiast wsie Radzięcin, Kolonia Helenowska, Kolonia Radzięcin, Kolonia Stanisławowska, Kolonia Zagródki i Kolonia Żelebsko znalazły się w gminie Frampol. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie zamojskim. Od 1999 gmina należy ponownie do powiatu biłgorajskiego w woj. lubelskim.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002[21] gmina Goraj ma obszar 67,63 km², w tym:
- użytki rolne: 76%
- użytki leśne: 19%
Gmina stanowi 4,03% powierzchni powiatu.
Demografia
Dane z 30 czerwca 2004[22]:
Opis |
Ogółem |
Kobiety |
Mężczyźni
|
Jednostka |
osób |
% |
osób |
% |
osób |
%
|
Populacja |
4462 |
100 |
2224 |
49,8 |
2238 |
50,2
|
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
66 |
32,9 |
33,1
|
- Piramida wieku mieszkańców gminy Goraj w 2014 roku[1].
Sołectwa
Abramów, Bononia, Gilów, Hosznia Abramowska, Hosznia Ordynacka, Jędrzejówka, Kondraty, Majdan Abramowski, Średniówka, Wólka Abramowska, Zagrody, Zastawie[2]
Sąsiednie gminy
Chrzanów, Dzwola, Frampol, Radecznica, Turobin
Przypisy
- ↑ a b Gmina Goraj w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Strona gminy,sołectwa
- ↑ a b Urząd Statystyczny w Lublinie
- ↑ (Dz.U. z 2020 r. poz. 1332) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2020 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy
- ↑ 1 stycznia 1870 według kalendarza juliańskiego.
- ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 465).
- ↑ Zenon Łukasz Baranowski (red.) Dzieje Goraja, Gminny Ośrodek Kultury w Goraju, Lublin 2010, s. 156.
- ↑ Z.Baranowski Dzieje Goraja, s. 164.
- ↑ Władysław Ćwik, Jerzy Reder Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1977, s. 116.
- ↑ Dorota Skakuj Zarys dziejów powiatu biłgorajskiego w latach 1867–1939, Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju, Biłgoraj 2005, s. 135.
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 77, poz. 695.
- ↑ Z.Baranowski Dzieje Goraja, s. 221.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 23, poz. 215.
- ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 66, poz. 449.
- ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1 VII 1952 r., GUS, Warszawa.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
- ↑ W. Ćwik, J. Reder Lubelszczyzna..., s. 160–161, 168–169.
- ↑ Z. Baranowski Dzieje Goraja, s. 284.
- ↑ Z.Baranowski Dzieje Goraja, s. 285.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Baza demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
Miasto |
|
---|
Część miasta |
|
---|
Wsie |
|
---|
Części wsi |
- Abramów-Kolonia
- Choszańska Górka
- Dół (Hosznia Abramowska)
- Dół (Majdan Abramowski)
- Goraj Poduchowny
- Góra (Hosznia Abramowska)
- Góra (Hosznia Ordynacka)
- Góra (Jędrzejówka)
- Górki
- Gródki Pierwsze
- Hosznia Ordynacka (Kondraty)
- Kamionka
- Kąty
- Krzakowa Górka
- Łupinka
- Majdanek (Bononia)
- Majdanek (Wólka Abramowska)
- Majdanek (Zastawie)
- Morgi
- Niwa
- Nizy
- Odnoga
- Okrąglak
- Opacz (Jędrzejówka)
- Opacz (Średniówka)
- Podkrzacze
- Pólko
- Przedmieście
- Przy Gościńcu
- Resztówka
- Smylowska Góra
- Stara Wieś (Kondraty)
- Stara Wieś (Zagrody)
- Szeroka Górka
- Średnia Górka
- Świniarki
- Usłonie (Jędrzejówka)
- Usłonie (Średniówka)
- Wasilowska Góra
- Wilcza Kolonia
- Zagrody-Kolonia
- Zakarczmie
- Zawygonie
|
---|
Kolonia wsi |
|
---|