Urodził się, gdy jego ojciec przebywał na wygnaniu na dworze władcy Franków. Do Anglii przybył w 802 r., kiedy Egbert został królem Wesseksu. W 825 r. w imieniu ojca wyprawił się na Kent, który przyłączył do jego władztwa. Wiele wskazuje na to, że przez następne lata Ethelwulf rządził w Kencie w imieniu ojca, gdyż jest czasem tytułowany „królem Kentu” [1]. W 839 r. zmarł Egbert i Æthelwulf objął tron Wesseksu. Jego pierwszą decyzją był podział władztwa między siebie i najstarszego syna, Athelstana. Athelstan otrzymał wschodnią część państwa (Kent, Essex, Sussex i Surrey), Ethelwulf zatrzymał dla siebie Wessex i Kornwalię.
Panowanie Ethelwulfa upłynęło na walkach z najazdami wikingów. W 843 r. został pokonany pod Carhampton (6 km na wschód od Minehead) w bitwie z flotą 35 okrętów duńskich[1]. Najsłynniejsze natomiast zwycięstwo odniósł w 851[2] r. w miejscu zwanym „Acleah”, które historycy utożsamiają z Ockley lub z Oakley w hrabstwie Surrey. Kronika anglosaska określiła bitwę jako najwspanialszą rzeź pogan jaka kiedykolwiek miała miejsce. W 853 r. wyprawił się razem z królem MercjiBurgredem na Walię, pokonał tamtejszego władcę Cyngena ap Cadella i podporządkował sobie jego państwo. Mimo licznych sukcesów nie udało się Ethelwulfowi powstrzymać duńskich najazdów na Anglię. Pod koniec jego panowania wikingowie po raz pierwszy przezimowali na Wyspach Brytyjskich (na wyspie Sheppey u wybrzeży wschodniej Anglii). Za panowania następców Ethelwulfa mieli przystąpić do regularnego podboju.
Ethelwulf był człowiekiem bardzo religijnym. Przed każdą bitwą wzywał bożej pomocy, a od pierwszych lat panowania jego marzeniem była pielgrzymka do Rzymu, gdzie wyprawił się po śmierci pierwszej żony w 855 r. Wsławił się tam hojnymi datkami na rzecz Kościoła. Do Anglii powrócił w 856 r. Na miejscu okazało się, że jego najstarszy syn Ethelbald (Athelstan nie żył już od kilku lat) spiskował przeciw ojcu, chcąc uniemożliwić mu powrót do władzy po powrocie z pielgrzymki. Ethelwulf miał jednak dość siły, aby pokonać syna i skazać go na wygnanie – nie zdecydował się jednak na to i podzielił państwo między siebie a Ethelbalda. Zatrzymywał Essex, Sussex i Surrey, a Ethelbald rządzić miał w Wesseksie i Kencie. Taki stan rzeczy utrzymał się do śmierci Ethelwulfa w 858 r.
Król został pochowany w Steyning. Później jego ciało przeniesiono do Old Minster w Winchesterze, a na końcu złożono w tamtejszej katedrze.
Za panowania Ethelwulfa dokonała się zmiana tytulatury żon władców Wesseksu, dotychczas tytułowanych jako żona króla. Druga żona Ethelwulfa, Judyta Martel, pochodząca z możnego frankijskiego rodu, była już tytułowana królową Sasów.
Ok. 830 r. poślubił Osburgę, córkę cześnika Oslaca. Miał z nią pięciu synów i córkę:
↑Philip Parker: Furia ludzi północy. Dzieje świata wikingów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Rebis", 2018, s. ebook loc 1204. ISBN 978-83-8062-015-5.
↑Praca zbiorowa: Oxford – Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Na Wyspach Brytyjskich. Karolingowie. T. 16. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 49. ISBN 83-7425-568-4.