Jako karykaturzysta zadebiutował w roku 1928 w wydawanym przez PPS tygodniku „Pobudka”. Na początku lat 30. współpracował dorywczo z „Gazetą Warszawską”, „Wiadomościami Turystycznymi”, tygodnikiem „Stadion” oraz „Sygnałami”. W 1934 roku zaczął rysować dla „Tygodnika Robotnika”, będącego jednym z organów PPS[6]. Wraz ze Zbigniewem Mitznerem w 1935 roku założył tygodnik satyryczny „Szpilki”, gdzie m.in. ośmieszał antysemityzm, za co został skazany na trzy miesiące więzienia w zawieszeniu na dwa lata[7]. Był redaktorem naczelnym „Szpilek” w latach 1935–1937 i po wojnie od roku 1946 do 1953. Pod koniec 1935 roku wraz z Andrzejem Rubinrotem założył nieformalną spółkę koleżeńską, sygnującą swe wspólne projekty skrótem "andr-erl", która współpracowała z Wydawnictwem Mrówka, Wydawnictwem Ferdynanda Hoesicka oraz Instytutem Wydawniczym „Renaissance”[8].
W latach 30. projektował także plakaty, okładki książek, okładki czasopism („Scena Polska”), reklamy, znaki firmowe (dla AZS, firm Tobis i Pepeo) i winiety do czasopism (m.in. „Szpilek”). Do grona jego klientów należała znana firma Bracia Jabłkowscy oraz firma Pluton, dla której zaprojektował wiele ogłoszeń prasowych oraz opakowań na kawę i herbatę. Był także twórcą stoiska tej firmy na Targach Poznańskich w 1937 roku[5].
12 sierpnia 1940 roku został zatrzymany wskutek łapanki. Był więźniem o numerze 2022 obozu Auschwitz, który opuścił pod koniec 1940 roku dzięki staraniom żony i znajomego. Po powrocie do Warszawy działał w konspiracji i zajmował się fałszowaniem dokumentów[5]. Podczas okupacji niemieckiej wspólnie z ówczesną żoną Anną Gosławską-Lipińską udzielał schronienia w swoim mieszkaniu przy ul. Puławskiej 1 warszawskim Żydom. Między wiosną 1940 a jesienią 1942 roku Lipińscy ukrywali Wilhelma Winda, poetę, dziennikarza, aktora, popularnego członka Wesołej Lwowskiej Fali. W 1941 roku Lipiński wyprowadził z warszawskiego getta Nosanowicza, znajomego sobie fotografa i umieścił go w kryjówce przy ul. Miodowej. W 1942 roku, gdy mieszkał na Chmielnej 35 udzielił pomocy materialnej Jakubowi Bickelsowi, gdy ten stracił dokumenty. Jesienią tego samego roku został aresztowany i skazany na cztery miesiące pobytu w mokotowskim więzieniu na ul. Rakowieckiej za nabycie fałszywej przepustki do getta. W 1943 roku udzielił schronienia plastyczce Oldze Siemaszkowej (Binder). Udzielił też pomocy malarce Irenie i Stanisławowi Kuczborskim. Został poproszony przez parę o udzielenie schronienia Maryli Spielrein, jej synowi Ryszardowi i nieletniej córce, co uczynił. Wybuch powstania warszawskiego zastał i unieruchomił go razem z Olgą Siemaszko na Saskiej Kępie. W połowie sierpnia 1944 roku Lipiński znalazł się w niemieckim obozie przejściowym Dulag 121, gdzie pracował jako noszowy. Tamże pomagał w ucieczce ludziom kultury, podrabiając skradzionymi ołówkami podpisy niemieckich lekarzy z komisji obozowej. Pod koniec okupacji niemieckiej Lipińscy mieszkali w Częstochowie i prowadzili zakład krawiecki[7].
W 1945 roku pełnił kierownictwo artystyczne „Czytelnika” w Łodzi, następnie był korespondentem na procesie norymberskim[5].
W latach 1945–1948 należał do PPR, a od 1948 roku do PZPR[9].
Dokonania i sukcesy w polskiej sztuce plakatu sprawiły, że stał się również inicjatorem, komisarzem i uczestnikiem I Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie w 1966 roku. W 1978 roku założył Muzeum Karykatury w Warszawie. Był jego pierwszym dyrektorem, funkcję tę sprawował do śmierci w 1991. W 1987 roku założył Stowarzyszenie Polskich Artystów Karykatury (SPAK)[10], którego był pierwszym prezesem.
Od 14 lipca 1938 jego żoną była Anna Gosławska-Lipińska[5]. Małżeństwo rozwiodło się w latach 50[7]. W 1946 roku urodziła się ich córka Zuzanna, rysowniczka, graficzka, projektantka stron www. W 1955 roku ze związku z Jadwigą Lipowską urodził mu się syn Tomasz[12] – polski muzyk rockowy, lider i współzałożyciel zespołów Brygada Kryzys i Tilt.
10 lipca 2002 roku Muzeum Karykatury otrzymało imię Eryka Lipińskiego - swego twórcy i założyciela[15].
W Alei Gwiazd Satyrykonu na głównym deptaku Legnicy (ul. Najświętszej Marii Panny) umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą Erykowi Lipińskiemu[13].
Uwagi
↑Praca przedstawiała trzech polskich żołnierzy w różnych mundurach armii zaborczych; do tego młodego debiutu przyczynił się jego ojciec, który dołączył szkic syna do własnej pracy, za którą zajął I miejsce.
Przypisy
↑PiotrP.KułakPiotrP., Przenikanie. Artystyczne i kolekcjonerskie relacje Teodora i Eryka Lipińskich, [w:] PiotrP.Kułak (red.), Miej oko. Teodor i Eryk Lipińscy, Muzeum Karykatury, 2023, ISBN 978-83-87994-49-5 [dostęp 2024-03-24](pol.). Brak numerów stron w książce
↑PiotrP.KułakPiotrP., Projekty z humorem. Plakaty, ilustracje, okładki Eryka Lipińskiego, [w:] PiotrP.Kułak (red.), Zrobiłem projekt. Grafika użytkowa Eryka Lipińskiego, Muzeum Karykatury, 2023, ISBN 978-83-87994-53-2 [dostęp 2024-03-24](pol.). Brak numerów stron w książce