Brama Raduńska (niem. Radaunetor)[1] – niezachowany obiekt hydrotechniczny w ciągu nowożytnych obwałowań Starego Miasta w Gdańsku. Pozwalał na przepływ wód Kanału Raduni przez miejskie fortyfikacje.
Historia
Kanał Raduni to sztuczny przekop rzeki Raduni, wykopany w XIV wieku przez Zakon krzyżacki w celu zapewnienia Gdańskowi wody pitnej, energii dla młynów oraz dla zasilenia fos miejskich. W drugiej połowie XV wieku Stare Miasto otoczono od zachodu nowym ciągiem murów miejskich z fosą, co spowodowało konieczność przeprowadzenia wód Kanału Raduni przez nowe umocnienia[2]. Problemem była zwłaszcza głęboka fosa, nad którą trzeba było przeprowadzić wody Kanału[3]. W tym celu w 1480 roku zbudowano przepust w murach i chroniącą go Bramę Raduńską[2]. Brama miała formę niewielkiego budynku, w którym mieścił się przepust, przylegający do niezachowanej Baszty Raduńskiej[4]. Przepust Bramy Raduńskiej był zamykany opuszczaną w nurt wody kratą[5].
Obiekt został przebudowany w 1563 roku. Odtąd znajdował się przy lewym czole Bastionu św. Elżbiety, poprzedzony kamiennym akweduktem ponad fosą, wspartym na łękach. Akwedukt posiadał cztery kamienne wieżyczki, uniemożliwiające przejście po koronie obiektu. W 1636 roku, podczas przebudowy Bastionu św. Elżbiety, zburzono kamienny akwedukt i zastąpiono go drewnianym. Nad przepustem znajdował się herb Gdańska[6]. Bramę rozebrano w 1895 roku[5].
Bibliografia
- Grzegorz Bukal (red.): Fortyfikacje Gdańska. Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury, 2006. ISBN 83-919189-6-3. Brak numerów stron w książce
Przypisy
Zachowane bramy murów |
|
---|
Zachowane bramy wodne |
|
---|
Częściowo zachowane bramy |
|
---|
Niezachowane bramy |
|
---|