Serce i wielkie naczynia człowieka. Łuk aorty podpisany Arch of Aorta .
Łuk aorty (łac. arcus aortae ) – w anatomii człowieka odcinek aorty łączący jej część wstępującą ze zstępującą.
Topografia
Łuk leży w całości w śródpiersiu górnym , za rękojeścią mostka . Zaczyna się przy górnym brzegu drugiego prawego stawu mostkowo-żebrowego , wznosi się skośnie do tyłu na stronę lewą nad przednią powierzchnią tchawicy , zatacza łuk nad lewym oskrzelem zostawiając po prawej tchawicę z przełykiem i kończy się przechodząc w aortę zstępującą (poziom kręgów Th3–Th4). Na granicy z częścią piersiową można wyróżnić drobne, przejściowe zwężenie (cieśń aorty ) światła naczynia. W życiu płodowym leży ono pomiędzy odejściem lewej tętnicy podobojczykowej i wlotem przewodu tętniczego , które po porodzie ulega zwłóknieniu do więzadła tętniczego . Cieśń aorty nie stanowi miejsca przejścia łuku aorty w aortę zstępującą.
Z przodu od strony lewej łuku położona jest część śródpiersiowa lewego worka opłucnej . Po jego wewnętrznej stronie przebiegają kolejno: nerw przeponowy lewy, gałąź sercowa szyjna dolna nerwu błędnego lewego, nerw sercowy szyjny górny lewy (współczulny ), nerw błędny lewy. Ten ostatni krzyżując łuk oddaje nerw krtaniowy wsteczny , zawijający się pod naczyniem i dalej wstępujący po jego prawej stronie. Między nerw błędny lewy a lewy nerw przeponowy wchodzi żyła międzyżebrowa górna lewa na swej drodze do żyły ramienno-głowowej . Od ściany klatki piersiowej wspomniane struktury są oddzielone przez lewe płuco wraz ze swoją opłucną. Z tyłu, na prawo leżą: tchawica, część głęboka splotu sercowego , lewy nerw krtaniowy wsteczny, przełyk, przewód piersiowy oraz kręgosłup . Poniżej znajduje się rozdwojenie pnia płucnego , lewe oskrzele główne , więzadło tętnicze, część powierzchowną splotu sercowego i ponownie lewy nerw krtaniowy wsteczny.
Z górnego, wypukłego brzegu łuku aorty odchodzą trzy zasadnicze gałęzie: pień ramienno-głowowy , lewa tętnica szyjna wspólna oraz lewa tętnica podobojczykowa , zasłonięte od przodu żyłą ramienno-głowową lewą. Z położeniem, przebiegiem i liczbą odgałęzień wiążą się liczne odmiany osobnicze; wzorcowy schemat występuje według różnych źródeł u ok. 65–80% przypadków.
Znaczenie kliniczne
Najważniejsze patologie mogące występować w łuku aorty:
koarktacja aorty – wrodzone zwężenie światła naczynia proksymalnie lub dystalnie od miejsca przymocowania więzadła tętniczego
tętniak aorty – poszerzenie światła naczynia wynikające z degeneracji jej ścian
rozwarstwienie aorty (in. tętniak rozwarstwiający) – poszerzenie światła naczynia spowodowane nieciągłością błony wewnętrznej
Bibliografia
Susan Standring: Gray's Anatomy . Elsevier, 2005, s. 1021–1023. ISBN 0-443-07168-3 .
Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka . T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 165–170. ISBN 83-200-1628-2 .
Richard S. Snell: Clinical Anatomy by Regions . Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2007, s. 125. ISBN 0-7817-6404-1 .
Adam Krechowiecki: Zarys anatomii człowieka. Warszawa: PZWL, 2006, s. 340. ISBN 83-200-3362-4