nl Valpara%C3%ADso (stad)

Historische wijk van de havenstad Valparaíso
	Werelderfgoed cultuur
Land	Chili
UNESCO-regio	Latijns-Amerika en Caraïben
Criteria	iii
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	959
Inschrijving	2003 (27e sessie)
	UNESCO-werelderfgoedlijst

**Valparaíso**
Gemeente in Chili
	;
Situering
Provincie	Valparaíso
Regio	Valparaíso
Coördinaten	33° 3′ ZB, 71° 37′ WL
Algemeen
Oppervlakte	401,6 km²
Inwoners ; (2017)	296.655 ; (739 inw./km²)
Hoogte	10 m
Politiek
Burgemeester	Jorge Sharp Fajardo (Onafh.)
Kieskring	VI - Quinta Costa
District	Nº 13
Overig
Opgericht	10 april 1536 als Nuestra Señora de las Mercedes de Puerto Claro de Valparaíso
Inwonersnaam	Porteño, -ña
Website	municipalidaddevalparaiso.cl
Detailkaart
	Ligging van de gemeente in de regio Valparaíso
Foto's
	Een collage van Valparaíso
Portaal	Zuid-Amerika

Valparaíso is een gemeente en de grootste havenstad van Chili. De naam is een combinatie van vallei en paradijs, met de klemtoon en dus het accent aigu op de i. De stad ligt ongeveer 70 km ten westen van de hoofdstad Santiago en telde 296.655 inwoners in 2017. De stad is tevens zetel van het parlement (de regering zetelt in Santiago, de hoofdstad). Ook is de stad de hoofdstad van de gelijknamige regio. De stad vormt een agglomeratie met Viña del Mar en Quilpué. De metro van Valparaíso biedt openbaar vervoersdiensten aan met hoge frequentie tussen de verschillende steden van de regio. Het netwerk bestaat uit een lijn met lengte van 43 kilometer, waaraan 20 stations gelegen zijn.

Valparaíso wordt beschouwd als een van indrukwekkendste steden van Latijns-Amerika. De stad ligt op meerdere steile hellingen die uitkomen in de Grote Oceaan en een natuurlijk amfitheater vormen. In de binnenstad vindt men veel architecturaal en cultureel erfgoed uit de 19e eeuw. Een voorbeeld hiervan is de La Matríz-kerk uit 1842. De historische wijk van Valparaíso staat dan ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

In 2014 verwoestte een grote brand duizenden woningen in de stad. Het historische centrum bleef echter gespaard. Nota bene: In 1851 was Valparaíso de eerste stad in Zuid-Amerika met een vrijwillige brandweer.

Klimaat

Weergemiddelden voor Valparaíso, Chili
Maand	jan	feb	mrt	apr	mei	jun	jul	aug	sep	okt	nov	dec	Jaar
Gemiddeld maximum (°C)	20,8	20,7	19,4	17,9	16,5	15,2	14,3	14,8	15,4	16,5	18,2	19,9	17,5
Gemiddeld minimum (°C)	13,5	13,5	12,7	11,4	10,8	9,6	9,2	9,3	9,5	10,4	11,5	12,8	11,2

Neerslag (mm)	0	0	4	13	55	83	111	60	27	10	8	1	372
Bron: WeerOpReis.com^[1]

Film

Joris Ivens wijdde de film ...À Valparaiso (1963) aan de gelijknamige stad.

Bekende inwoners van Valparaíso

Geboren

Chris Watson (1867-1941), Australisch premier
Eduardo Barrios (1884-1963), schrijver
Salvador Allende (1908-1973), president van Chili (1970-1973)
Kars Lucas Kamp (1912-1943), Nederlands verzetsstrijder gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Hortensia Bussi (1914-2009), echtgenote van Salvador Allende
Augusto Pinochet (1915-2006), president van Chili (1973-1990), generaal en dictator
Manfred Max-Neef (1932-2019), econoom
Ángel Parra (1943-2017), volkszanger
Elías Figueroa (1946), voetballer
Sergio Badilla Castillo (1947), dichter
Charlie da Silva (1956), crimineel
Marco Cornez (1957-2022), voetballer
Juan Carlos Letelier (1959), voetballer
Tom Araya (1961), zanger en bassist van de trashmetalband Slayer
Carlos Toro (1976), voetballer
David Pizarro (1979), voetballer
Carlos Muñoz (1989), voetballer
Gabriel Castellón (1993), voetballer
Matías Fernández Cordero (1995), voetballer