Tianeti (plaats)

Tianeti
თიანეთი

Daba in Georgië
Geografie
Regio	Mtscheta-Mtianeti
Gemeente	Tianeti
Hoogte	1120 m
Coördinaten	42° 7' NB, 44° 58' OL
Bevolking
Inwoners (2024)	3.436 [1]
Etniciteit (2014)	Georgisch (99,6%)
Overige informatie
Daba sinds	1960
Tijdzone	UTC+4
Website	tianeti.gov.ge
Tianeti in Mtscheta-Mtianeti
Foto's
Portaal    Georgië

Tianeti (Georgisch: თიანეთი) is een 'nederzetting met stedelijk karakter' in het oosten van Georgië met 3.436 inwoners (2024), gelegen in de regio Mtscheta-Mtianeti. Tianeti is het bestuurlijk centrum van de gelijknamige gemeente en ligt hemelsbreed ongeveer 50 kilometer ten noorden van hoofdstad Tbilisi. De plaats is gesitueerd bij de samenvloeiing van de rivieren Iori en Satsjoere op 1120 meter boven zeeniveau.

Geschiedenis

Tianeti lag in de middeleeuwen in de historische regio Ertso-Tianeti dat onderdeel was van Kachetië. Onder de Russische overheersing vanaf 1801 kreeg Tianeti (toen Tioneti genoemd) een nieuwe impuls als bestuurscentrum van het Toesjino-Psjavo-Chevsoerski Okroeg dat in 1843 werd opgericht, wat vanaf 1846 onderdeel was van het Gouvernement Tiflis.

De nederzetting werd weliswaar een bestuurscentrum, maar prins Tsjolokasjvili, hoofd van het okroeg Toesjino-Psjavo-Chevsoerski voor de Russische onderkoning voor de Kaukasus Michail Vorontsov, bleef in deze periode tot zijn dood in 1847 residentie houden in Matani (Kacheti) dat ook bij het okroeg hoorde. Daar werd een veldkantoor ingericht voor het bestuur.

De klerk van de prins en zijn latere interim-opvolger Arnold Zisserman koos voor residentie bij het officiële districtskantoor in Tianeti.[2] In 1859 werd het okroeg hernoemd in het Tianeti Okroeg, dat in 1874 vervolgens werd hervormd in een Oejezd met dezelfde naam.[3][4]

Tianeti was het bestuurscentrum van opeenvolgende bestuurlijke eenheden.[5] In 1960 werd Tianeti gepromoveerd naar een nederzetting met stedelijk karakter (დაბა, daba).[6] Met de industrialisering onder de Sovjet-Unie kwamen er in Tianeti onder andere parket-, kaas-, boter- en limonadefabrieken.[7]

Demografie

Per 1 januari 2024 had Tianeti 3.436 inwoners, een groei van 39% ten opzichte van de volkstelling van 2014.[1] Het daba bestond in 2014 vrijwel geheel uit etnisch Georgiërs, met letterlijk slechts enkele Russen en Oekraïners.[8]

Jaar	1897	1922	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2014	2020	2024
Aantal …	1.089	1.381	1.908	2.319	3.546	4.105	4.266	3.598	2.479	3.084	3.436
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1923,[9] 1939 tot heden[10][12]

Vervoer

Tianeti ligt op de kruising van verschillende belangrijke nationaal-regionale wegen. De belangrijkste is de nationale route Sh30 vanaf de Tbilisi Bypass S9, een weg van 60 kilometer over de Sagoeramo en Sabadoeri bergruggen en het Kartligebergte. De Sh27 verbindt Tianeti in westelijke richting met Dzjinvali en de Georgische Militaire Weg (S3) naar Rusland. Tianeti is ook verbonden met het oostelijk gelegen Kacheti via de Sh43 naar Achmeta en de Alazani-vallei.

Geboren

• Besik Charanaoeli (1939), Georgisch schrijver en dichter. Genomineerd voor de Nobelprijs voor Literatuur 2011 en 2015.[13]

Externe links

• Website Tianeti

Referenties

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2024). Geraadpleegd op 22 juli 2024.
2. Zisserman, Arnold L. (Engelse vertaling 2017, origineel 1879). Twenty-five Years in the Caucasus 1842-1867 Volume 1. Narikala Publications, Inc, Tbilisi, New York, Londen, pp. 25. ISBN 978-0-9914232-2-4.
3. (ru) Gouvernement Tiflis. Grote Russische Encyclopedie. Gearchiveerd op 2 januari 2020. Geraadpleegd op 21 oktober 2022.
4. (ru) Gouvernement Tiflis. Geografisch en statistisch woordenboek van het Russische rijk, deel V p.128 (1885). Geraadpleegd op 21 oktober 2022.
5. (ka) Gemeente Tianeti - Universeel Encyclopedisch Woordenboek 2006. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 22 juli 2022.
6. (ka) deel I. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) p.93 (2003). Gearchiveerd op 10 oktober 2022. Geraadpleegd op 24 mei 2022.
7. (ru) Definition of "Tianeti". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Geraadpleegd op 19 juli 2022.
8. (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 13 oktober 2022.
9. (en) Ethnic composition of Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 19 juli 2022.
10. (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 1 januari 2022.
11. (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
12. Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie[11], "1. Introduction", Pagina 1.
13. (en) Besik Kharanauli. Intelekti publishing. Geraadpleegd op 21 juli 2022.

Mediabestanden

Zie de categorie Tianeti van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.