Stripdagen Haarlem

Stripkunstenaars tijdens de Stripdagen in de Vishal. Derde van rechts, tweede rij Joost Swarte. (Foto: Poppe de Boer, 1996)
Interview van Dominique Goblet door Jeroen Mirck op Stripdagen Haarlem 2010. (Foto: Branko Collin)
Bezoekers van de stripdagen op de Grote Markt. (Foto: Poppe de Boer, 1996)

Stripdagen Haarlem is een tweejaarlijks stripfestival in het centrum van Haarlem dat sinds 1992 bestaat. Het festival bestaat uit (gratis) te bezoeken tentoonstellingen, beurzen, lezingen, concerten, filmvoorstellingen, prijsuitreikingen, muzikale optredens en kinderactiviteiten. De Stripdagen worden ieder even jaar georganiseerd door Stichting Beeldverhaal Nederland.

Het stripfestival wordt elke editie door ongeveer 30.000 tot 35.000 mensen bezocht. Het trekt in vergelijking met de vele andere festivals en evenementen in Haarlem relatief veel bezoekers vanuit heel Nederland en ook komt een aanzienlijke groep tekenaars, uitgevers en bezoekers uit het buitenland.

Organisatie

Het bestuur van de stichting stelt iedere twee jaar een artistieke en zakelijke directeur aan om de programmering te verzorgen. De eerste editie werd georganiseerd door Joost Swarte, de edities van 1994, 1996, 1998, 2002, 2004, 2006, 2008, 2010, 2012 en 2014 werden georganiseerd door Joost Pollmann, daarna nam Tonio van Vugt het stokje over tot en met de editie van 2022.[1]

Festivalthema's

Elke editie van Stripdagen Haarlem heeft zijn eigen speciale hoofdthema('s) waardoor een podium geboden wordt aan beeldverhalen uit een onderbelichte stripscene of land.

De hoofdthema's van de voorgaande edities:

  • 2002 Strips onder Stroom, Verbonden Beelden en Ecole Pigalle
  • 2004 "Waar Gebeurd"
  • 2006 Scandinavië
  • 2008 Wheels & Wallonië (en Brussel)
  • 2010 Oost-Europa
  • 2012 Arabische Beeldverhaal & Stripatlas
  • 2014 De Eerste Wereldoorlog & De Nieuwe Garde (opkomend Nederlands tekentalent)
  • 2016 Underground in beeld (als ode aan de overleden koning van de undergroundstrip Peter Pontiac) & De schilder getekend
  • 2018 De Maakbare Mens – 200 jaar Frankenstein
  • 2020 Afgelast vanwege de Coronapandemie
  • 2022 Wereldbouwers (fantasiewerelden)

Huisstijltekenaar

Elk jaar wordt er door de organisatie een huisstijltekenaar uitgenodigd. Dit is altijd een (bekende) tekenaar die de huisstijl van de editie mag vormgeven. Afgelopen jaren waren dat

Stripbier

Stripdagen beer, 2010. (Foto: Branko Collin)

Elke festivaleditie wordt er een speciaal bier gebrouwen i.s.m. bierbrouwerij Jopen, met een etiket dat ontworpen is door de huisstijltekenaar. Afgelopen jaren zijn dat de volgende bieren geweest:

  • 1998 Hein de Kort met een Amberbier
  • 2000 Joost Swarte met een zwaar bruin bier
  • 2002 Mark Retera met de Dirk Jan Tripel
  • 2004 Barbara Stok met een witbier met witte chocolade
  • 2006 tekenaarscollectief Lamelos met een blond 7% bier
  • 2008 Roel Smit met zijn bier met hete pepers genaamd Rock 'n Roel bier
  • 2010 Joost Veerkamp met Zwaarwerkbier en donker bier zo zwaar dat het bijna geen bier meer mocht heten
  • 2014 Typex met zijn ode aan vertrekkend artistiek directeur en vriend Joost Pollmann het Polleke Bolleke - een stevige 10% tripel
  • 2016 Hanco Kolk gaf zijn bier de naam Tania - een zwaar witbier met in de ketel toegevoegde hibiscusbloemen
  • 2018 Hans Klaver met Victorie, "een tropische Gose met passievrucht en kokos"
  • 2022 Dieter Van Der Ougstraete met Mulle Petat
  • 2024 B. Carrot met blondbier Flinta Feest

Beurzen

Stripdagen Haarlem 2008. (Foto: 24oranges.nl, Flickr)
Stand van Zone 5300 op Stripdagen Haarlem, 2008. (Foto: 24oranges.nl, Flickr)

Een belangrijke plek in de programmering van de Stripdagen Haarlem wordt ingenomen door de beurzen. Deze worden georganiseerd in nauwe samenwerking met Het Stripschap. Voorheen vond een deel van de beurzen plaats in De Philharmonie en langs de Grote Kerk richting de Grote Markt. Sinds 2024 concentreert het festival zich in de koepelgevangenis.

Doelgroepen

De Stripdagen Haarlem trekt de volgende doelgroepen:

  • Stripliefhebbers
  • Verzamelaars
  • Beroepsbeoefenaars (stripmakers, illustratoren, scenaristen, ontwerpers)
  • Commerciële branchevertegenwoordigers (uitgevers, distributeurs, eigenaren stripwinkels)
  • Dagjesmensen
  • Jeugdige striplezers (leeftijd 8 t/m 20 jaar)
  • Studenten van creatieve opleidingen (vormgeving, kunstacademies, illustratie, etc.)
  • Buitenlandse bezoekers (vooral België)

De harde kern van de Stripdagen Haarlem-bezoekers bestaat uit hoogopgeleide mannen tussen de 20 en de 45 jaar.[bron?]

Editie 2008

In 2008 was het thema van de beurs Wheels & Wallonië. De beurs stond in het teken van strips uit Wallonië, er was aandacht voor het vijftigjarig bestaan van de strip Michel Vaillant en het vijftigjarige jubileum van De Smurfen.[2] In 2008 was er tevens voor het eerste de Creatieve Marktplaats Haarlem. De marktplaats had tot doel de tekenaars in contact te brengen met elkaar en met potentiële opdrachtgevers. Deze marktplaats was tevens aanwezig op de edities van 2010 en 2012.

Editie 2010

Tijdens de jubileumeditie in 2010 was het thema Oost-Europa.

Editie 2012

Tijdens de editie van dit evenement op 2 en 3 juni 2012 werd het beeldverhaal van de Arabische regio (van Marokko tot Qatar) bij het publiek belicht in tal van tentoonstellingen. Ook werd er uitgebreid aandacht besteed aan de regionale spreiding van stripmakers en stripinitiatieven door heel Nederland. Als subthema werd er een tentoonstelling georganiseerd in het kader van Haarlem Roze Stad 2012. De huisstijltekenaar van dit jaar was Peter van Dongen. Speciaal deze editie was dat er geen traditioneel Stripbier werd gebrouwen, maar een stripkoffie werd gelanceerd.

Editie 2016

Voor het eerst sinds de oprichting werd het festival verlengd van 2 naar 10 festivaldagen, van vrijdag 3 tot en met zondag 12 juni 2016. Tevens was het de eerste editie onder leiding van nieuwe artistiek directeur Tonio van Vugt. De beurzen die elke editie zijn te vinden op de Grote Markt te Haarlem waren alleen het eerste weekend aanwezig, 4 & 5 juni. De speciale gasten van deze editie waren: Jean-Claude Mézières, Derf Backderf, Mike Diana, Pablo Auladell, Edmond Baudoin, Sutu en Zapiro.