Steneosaurus

Steneosaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Midden-Jura
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Onderklasse: Diapsida Infraklasse: Archosauromorpha Superorde: Crocodylomorpha Orde: Crocodilia (Krokodilachtigen) Familie: Teleosauridae
Geslacht
Steneosaurus Geoffroy, 1825
Typesoort
Steneosaurus rostromajor
Schedel van Steneosaurus heberti
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie Herpetologie

Steneosaurus[1][2] is een geslacht van uitgestorven krokodilachtigen, dat leefde tijdens het Midden-Jura (Callovien). Fossielen zijn gevonden in West-Europa. Steneosaurus leefde tijdens het Jura en het Vroeg-Krijt. Tot nu toe zijn talloze soorten van dit geslacht bevestigd, waarvan de meeste tegenwoordig als ongeldig worden beschouwd. De typesoort Steneosaurus rostromajor werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven in 1825 door de Franse zoöloog Etienne Geoffroy Saint-Hilaire.

Kenmerken

Steneosaurus was een gestroomlijnd dier met zeer lange en dunne kaken. Afhankelijk van het type zaten tussen de twintig en zestig tanden in de boven- en onderkaak, in het intermaxillare voor de bovenkaak (premaxillare) waren er nog vier tot vijf tanden. De tanden waren conisch en licht gebogen en geschikt voor het vangen van vis. In tegenstelling tot de kleinere relatieve Pelagosaurus, wiens oogkassen (orbitae) zich lateraal op de schedel bevonden, waren die van Steneosaurus dorsaal (naar boven gericht). De fenestra antorbitalis was relatief klein. Verder had Steneosaurus slechts een rugpantser, twee rijen grote schubben naast elkaar. De rest van het lijf was waarschijnlijk bedekt met kleine schubjes. Steneosaurus werd ongeveer drie meter lang.

Samenleving

Steneosaurus was een der langstlevende leden van de familie der Teleosauridae. Hij leefde in Europa samen met andere teleosauriërs als Machimosaurus en Teleosaurus. In de buurt van fossielen van Steneosaurus zijn ook de resten gevonden van de krokodilachtigen Goniopholis en Theriosuchus en verschillende soorten dinosauriërs waaronder Megalosaurus en Cetiosauriscus.

Soorten

Een recente studie van Stephanie Pierce en collega's (2009) identificeerde zes verschillende types:

• Steneosaurus edwardsi, een vertegenwoordiger met een lange neus uit het Callovien van Engeland en Frankrijk
• Steneosaurus rostromajor, een vertegenwoordiger met een lange neus uit het Callovien van Frankrijk.

Classificatie

Steneosaurus was een vertegenwoordiger van de Teleosauridae. Machimosaurus, Mystriosaurus, Pelagosaurus en Teleosaurus worden beschouwd als verdere geslachten en dus ook verwanten van Steneosaurus. De Teleosauridae vormt het zustertaxon van de Metriorhynchidae. Beide worden gecombineerd om de Thalattosuchia te vormen. Een cladogram volgens Mark Young volgt (vereenvoudigd, 2008):

Crocodylomorpha	Hesperosuchus Terrestrisuchus Protosuchus  Mesoeucrocodylia  Neosuchia Goniopholis  Crocodylia  Crocodylus Alligator  Thalattosuchia  Teleosauridae  Pelagosaurus Steneosaurus Metriorhynchidae

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

• Benton, M. (2001). Cassell's atlas of evolution. The Earth, its landscape and life forms. Andromeda, Oxford. ISBN 0 304 35511 9
• Palmer, D., & Brasier, M., & Burnie, D., & Cleal, C., & Crane, P., & Thomas, B. A., & Buttler, C., & Cope, J. C. W., Owens, R. M., & Anderson, J., & Benson, R., & Brusatte, S., & Clack, J., & Dennis-Bryan, K., & Duffin, C., & Hone, D., & Johanson, Z., & Milner, A., & Naish, D., & Parsons, K., & Prothero, D., & Xing, X., & McNamara, K., & Coward, F., & Beatty, R. (2009) Prehistoric Life Dorling Kindersley, London. ISBN 978 0 7566 5573 0

Noten

1. Fossilworks: Steneosaurus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 04-12-2022.
2. Steneosaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 04-12-2022.

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Steneosaurus op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.