Stadler WINK
De Stadler WINK (Wandelbarer, Innovativer Nahverkehrs-Kurzzug), door de voornaamste klant Arriva WINK genoemd, is een hybride treinsteltype van de Zwitserse treinenbouwer Stadler Rail.[2] De WINK is afgeleid van de Stadler FLIRT, zou oorspronkelijk Flirtino gaan heten en onderscheidt zich door middel van een tussenbak (ook wel de powerpack genoemd). Daarnaast heeft de WINK, in tegenstelling tot de FLIRT, geen ruimte voor apparatuur achter de cabines. De voornaamste klant is Arriva die de WINK sinds maandag 12 april 2021[3] op de Noordelijke Nevenlijnen inzet.[4] Arriva heeft in 2017 achttien tweedelige stellen van dit type besteld; daarnaast is er een optie voor nog zes stellen genomen. Constructie en techniekHet treinstel is opgebouwd uit een aluminium frame met een frontdeel van GVK. Het treinstel heeft een lagevloerdeel. Het treinstel heeft twee dieselmotoren van Deutz, type TCD 16.0 V8.[1] In dieselmodus drijven beide dieselmotoren een alternator aan die wisselstroom opwekt. Deze wisselstroom (of gelijkspanning van de batterijen/bovenleiding) wordt door een omvormer van ABB omgezet in draaistroom waarmee de tractiemotoren (type TSA TMF 54-32-4[5]) gevoed worden. De trekkracht van de tractiemotoren wordt vervolgens overgebracht op de assen. De tractiemotoren bevinden zich onder de cabines, alle andere apparatuur bevindt zich op het dak of in de motorruimte. De treinstellen rijden aanvankelijk op biodiesel, waarbij energie uit de hybride-accu gebruikt kan worden tijdens acceleratie of om de dieselmotoren te kunnen schakelen gedurende langere stilstand. De accu's kunnen worden opgeladen tijdens regeneratief remmen. Er is de mogelijkheid om de dieselmotoren te vervangen voor een groter accupakket, waarna de WINK, in combinatie met een gedeeltelijk geëlektrificeerd traject, volledig elektrisch kan rijden.[6] De stroomafnemer op het dak maakt het opladen van de batterijen mogelijk zonder hierbij de dieselmotoren te gebruiken. Hiervoor moet trein zich onder de bovenleiding bevinden. De treinstellen zijn voorzien van ATB-NG. Dit beveiligingssysteem kan ook overweg met ATB-EG. Op 20 mei 2021 werd bekend gemaakt dat de Noordelijke Nevenlijnen voorzien zullen worden van ERTMS. Aangezien de treinstellen nog niet voorzien zijn van ERTMS, zal er in de komende jaren een ombouw plaatsvinden waarbij ERTMS wordt ingebouwd. In 2022 is de 605 omgebouwd zodat de batterijen die normaliter gebruikt worden voor het opslaan van remenergie, gebruikt worden als tractiebatterij. Hiermee werden op 24 en 25 februari 2022 testritten gereden op de trajecten Almelo-Hardenberg en Arnhem-Doetinchem. Deze testritten werden succesvol afgerond in maart 2022.[7] Arriva WINKNamenIn navolging van de FLIRTs in Limburg dragen ook de WINKs van Arriva de namen van bekende toeristische trekpleisters. Deze namen staan aan de buitenkant van de treinstellen bovenaan de kopbakken vermeld. Binnen in het treinstel is de cabine van het toilet van de buitenkant voorzien van nadere informatie over de naam van het betreffende treinstel.
InzetDe WINK wordt vooral op de spoorlijnen in Friesland ingezet en als stop- en sneltrein naar Groningen. De treinen zijn niet voorzien van het Duitse beveiligingssysteem PZB en worden dus niet ingezet op het traject naar Duitsland. Ook wordt de WINK niet ingezet op de andere regionale spoorlijnen in Groningen. Per 14 juni 2021 werd op het traject Leeuwarden - Harlingen Haven ook weer deels met GTW gereden omdat deze meer ruimte heeft voor fietsen (nodig voor de vele vakantiegangers naar de Waddeneilanden). Buiten de zomerperiode werd er weer 100% met WINK gereden. Vanaf de zomer van 2022 rijden daar een aantal WINK-treinstellen met meer ruimte voor het vervoer van fietsen, doordat een rij stoelen verwijderd is. Per 15 december 2024 wordt de WINK ingezet in de treinseries:
Afbeeldingen
Bronnen, noten en/of referenties
|