Sjaerdemaslot

Sjaerdemaslot
Het Sjaerdemaslot in de 18e eeuw.
Het Sjaerdemaslot in de 18e eeuw.
Locatie Franeker, Friesland, Nederland
Coördinaten 53° 11′ NB, 5° 32′ OL
Algemeen
Kasteeltype Waterburcht
Gebouwd in 1446
Gebouwd door Edwert Sjaerdema en Douwe van Aylva
Gesloopt in 1727
Bijzonderheden Zetel van de hertogen van Saksen
Kaart
Sjaerdemaslot (Franeker)
Sjaerdemaslot

Sjaerdemaslot (ook wel: Slot op Kalehay) was een Friese state in Franeker. De oudste vermelding dateert uit 1446, toen er aan de bouw van het kasteel werd begonnen. De state is in 1712 gesloopt. Onder andere de filosoof René Descartes en hertog Albrecht van Saksen hebben er gewoond.

Het bouwwerk

De waterburcht lag in de belangrijkste gracht van de Friese universiteitsstad Franeker en werd steeds meer een soort citadel. Het was dus volledig omgracht en was alleen bereikbaar per brug. Het had twee bouwlagen met daaronder een kelder. Naast het hoofdgebouw waren er twee vleugels en een ronde toren in het noordoosten. Een zwaardere toren bevond zich aan de westkant van het slot.[1]

Geschiedenis

De eerste bewoners en stichters waren Douwe van Aylva en Edwert Sjaerdema.[2] Later wordt het afgestaan aan hertog Albrecht van Saksen. Uiteindelijk krijgt de familie de stins terug nadat Albrecht van Saksen er een tijd in heeft gewoond, en het wordt op een gegeven moment geërfd door Carel van Sternsee die getrouwd was met Luts van Cammingha. Daarop erft Ruurd van Juckema het slot. Hij verhuurt het in de zomer van 1629 aan René Descartes, de Franse filosoof. Het slot wordt overgedragen van vader op zoon en uiteindelijk aan Eduarda Lucia van Juckema, die getrouwd was met Duco Martena. De eigenaresse is meerdere keren gewaarschuwd dat het slot in zeer vervallen toestand was en zou worden afgebroken als het niet gerestaureerd werd. En zo geschiedde het tenslotte dat in 1712 het slot helaas gesloopt werd.

Heden

Het Sjaerdemaslot, later ook wel het Sternse Slot genoemd, stond op het huidige Sjûkelân, waar elk jaar de PC wordt gekaatst. In 2003 zijn er twee torens op het Sjûkelân gebouwd ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de PC, die verwijzen naar het Sjaerdemaslot.[3].

Literatuur

Elward, R. and P. Karstkarel - Stinsen en States, adellijk wonen in Friesland (1992)

Zie de categorie Sjaerdemaslot, Franeker van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.