Samfundet De Nio

Lotten von Kræmer
rond 1880

Samfundet De Nio is een Zweedse litteraire academie met negen leden. Zij is op 14 februari 1913 in Stockholm gesticht op basis van het testament van de Zweedse schrijver en filantroop Lotten von Kræmer (1828–1912).[1] Samfundet reikt diverse literatuurprijzen uit.

Naamgeving

Als naam had Von Kræmer aanvankelijk gedacht aan "Margaretasamfundet"; daarna wilde ze die graag veranderen in "Lotten von Kræmers stiftelse" (Lotten von Kræmer stichting). Maar uiteindelijk resteerde "Samfundet De Nio" (Genootschap van negen).[2]

Doelstelling

Samfundet De Nio stelt zich ten doel literatuur (Belles-lettres), Vrede en vrouwenkwesties te promoten. Haar belangrijkste taak is het uitreiken van literaire prijzen. De negen leden worden voor het leven gekozen, maar mogen zelf ontslag nemen. Vier stoelen zijn gereserveerd voor vrouwen en vier voor mannen. Samfundet De Nio heeft een voorzitter; in de voorgaande periode (1988-2019) was dit de in januari 2020 overleden Inge Jonsson en sinds 2019 is hij opgevolgd door Anna Williams. De voorzittersstoel, stoel 1, wordt alternerend bekleed door een vrouw en door een man.

Samfundets publicaties en prijzen

Samfundet aan de Villagatan 14
in Stockholm.[3]

Samfundet publiceerde in de periode 1916–1925 en in 1930 het jaarboek Vår tid ("Onze tijd")[4] en gaf van 1938 tot 1983 Svensk litteraturtidskrift ("Het Zweedse literaire tijdschrift") uit. Sinds 2003 publiceert zij de De Nios literaire kalender.

Samfundet De Nio reikt ook onderstaande twaalf literatuurprijzen uit.

• De Nios Stora-prijs
• Lotten von Kræmers pris
• De Nios översättarpris (prijs voor vertalers)
• Stina Aronsons pris
• Inge Johnssons pris (prijs voor een essayist, idee-historicus of recensent)
• Karl Vennbergs pris (prijs voor jonge dichters)
• De Nios Vinterpris
• Samfundet De Nios Astrid Lindgren-pris
• Anders och Veronica Öhmans pris
• De Nios lyrikpris (prijs voor dichters)
• Samfundet De Nios Särskilda pris

Huidige leden

Onderstaand zijn de huidige leden opgesomd, gelieerd aan hun zetelnummer. Zetel 1 is voorbehouden aan de voorzitter.

• Zetel nummer 1 – Anna Williams (lid sinds 2015, voorzitter sinds 2019)
• Zetel nummer 2 – Nina Burton (sinds 1994)
• Zetel nummer 3 – Jonas Ellerström (sinds 2017)
• Zetel nummer 4 – Marie Lundquist (sinds 2022)
• Zetel nummer 5 – Gunnar Harding (sinds 1993)
• Zetel nummer 6 – Sara Stridsberg (sinds 2021)
• Zetel nummer 7 – Niklas Rådström (sinds 1995)
• Zetel nummer 8 – Madeleine Gustafsson (sinds 1999)
• Zetel nummer 9 – Johan Svedjedal (sinds 1995)

Zeven van de negen leden van Samfundet De Nio bijeen op de Bok & Bibliotek in 2013.
Vlnr.: Niklas Rådström, Madeleine Gustafsson, Johan Svedjedal, Nina Burton, Kerstin Ekman, Gunnar Harding en de in januari 2020 overleden Inge Jonsson.
Ook te zien is schrijver Agneta Pleijel (zittend, geheel links), die lid was in de periode 1988–2015.

Ledenlijst door de tijd heen

Zetel	Eerste bekleder	Tweede bekleder	Derde bekleder	Vierde bekleder	Vijfde bekleder	Zesde bekleder	Zevende bekleder	Achtste bekleder
1	Viktor Almquist 1913–1949	Eva Andén 1949–1962[a]	Olle Holmberg 1962–1973[b]	Astrid Lindgren 1973–1986[c]	Inge Jonsson 1986–2019	Anna Williams sinds 2019[d]
2	Selma Lagerlöf 1913–1918[e]	Sigrid Leijonhufvud 1918–1937	Elin Wägner 1937–1949	Stina Aronson 1949–1955[f]	Elisabeth Tykesson 1956–1962	Eva Andén 1962–1967[g]	Birgitta Trotzig 1967–1993[h]	Nina Burton sinds 1994
3	Karl Wåhlin 1913–1937	Hjalmar Gullberg 1937–1961	Anders R. Öhman 1962–2017	Jonas Ellerström sinds 2017
4	Ellen Key 1913–1926	Selma Lagerlöf 1926–1940[i]	Eva Andén 1940–1949[j]	Elsa Björkman-Goldschmidt 1950–1978[5]	Kerstin Ekman 1978–1985[k]	Astrid Lindgren 1986–1993[l]	Kerstin Ekman sinds 1993	Marie Lundquist sinds 2022
5	Erik Hedén 1913–1925	Martin Lamm 1926–1950	Algot Werin 1950–1975	Inge Jonsson 1976–1986[6]	Anders Olsson 1986–1993 [5]	Gunnar Harding sinds 1993
6	Kerstin Hård af Segerstad 1913–1930[7]	Karin Boye 1931–1941	Irja Browallius 1941–1949[7]	Margit Abenius 1949–1969[7]	Gunnel Vallquist 1973–1988[5]	Agneta Pleijel 1988–2015	Anna Williams 2015-2019 [6]	Sara Stridsberg sinds 2021
7	Göran Björkman, secretaris 1913–1923	Albert Nilsson 1924–1936	Olle Holmberg 1936–1962[6]	Karl Vennberg 1962–1995	Niklas Rådström sinds 1995
8	Anna Maria Roos 1913–1918[7]	Marika Stiernstedt 1918–1954	Sara Lidman 1955–1963[5]	Astrid Lindgren 1963–1973[6]	Ulla Isaksson 1973–1999[7]	Madeleine Gustafsson sinds 1999
9	John Landquist 1913–1969	Knut Ahnlund 1969–1995	Johan Svedjedal sinds 1995

Bronnen

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Samfundet De Nio op de Zweedstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
• (sv) Jonsson, Inge (2013). Samfundet De Nio 1913–2013. Hundra år av stöd till svensk litteratur. ISBN 978-91-1-305468-1.

Noten

1. Verhuisd van zetel 4
2. Verhuisd van zetel 7
3. Verhuisd van zetel 8; verhuisd naar zetel 4
4. Verhuisd van zetel 6
5. Afgetreden in 1918, opnieuw toegetreden in 1926 op zetel 4
6. Afgetreden in 1955
7. Verhuisd van zetel 1, afgetreden in 1967
8. Zetel opgegeven wegens lidmaatschap van de Zweedse Academie.
9. Heringetreden
10. In 1949 verhuisd naar zetel 1
11. Vertrokken in 1985, återinvald 1993 op zetel 4
12. Verhuisd van zetel 1, vertrokken in 1993

Referenties

1. (sv) Lindorm, Erik (1979). Gustaf V och hans tid 1907–1918, pp. 245. ISBN 91-46-13376-3.
2. (sv) Carl Lindhagen, Memoarer del 3 (1939) pp.294-288.
3. (sv) Samfundet de Nio. samfundetdenio.se. Geraadpleegd op 16 juni 2020.
4. (sv) Samfundet De Nio (1916-1930). Vår tid: årsbok, Stockholm.
5. Afgetreden
6. Verhuisd naar zetel 1
7. Opgezegd