nl SBB Re 460

SBB Re 460
	SBB locomotief 460 103-5 op 24 mei 2007 bij Hohtenn
Aantal	119
Nummering	460 000 - 460 118
Fabrikant	Schweizerische Lokomotiv- und Maschinenfabrik (SLM) ; Asea Brown Boveri (ABB)
Bouwjaar	1991 - 1996
Asindeling	Bo'Bo'
Spoorwijdte	1.435 mm (normaalspoor)
Massa	84 ton
Aslast	21 ton
Lengte over buffers	18,5 m
Breedte	3,00 m
Hoogte	4,30 m
Omgrenzingsprofiel	AB-EBV O1
Maximumsnelheid	230 km/h
Dienstsnelheid	200 km/h
Stroomsysteem	~ 15 kV 16,7 Hz
Aandrijving	elektrisch
Overbrenging	Kardan-Hohlwellen-Antrieb
Vermogen	6.100 kW
Trekkracht	300 kN
Tractiemotoren	4
Motorfabrikant	ABB
Treinbeïnvloeding	Integra-Signum en ERTMS niveau 1
Treinradio	Zugbahnfunk
Remsysteem	pneumatisch, dynamisch (recuperatierem)
Portaal	Verkeer & Vervoer

De SBB Re 460, ook wel lok 2000 genoemd, is een elektrische locomotief voor het goederenvervoer en het personenvervoer van de Zwitserse spoorwegonderneming Schweizerische Bundesbahnen (SBB).

Geschiedenis

In de jaren 70 onderzocht de SBB welke vormen van hogesnelheidsvervoer in Zwitserland toepasbaar waren. Daarbij kreeg het project Bahn 2000 langzaam vorm. Een kosten-baten-analyse leidde tot de conclusie dat de infrastructuur en rollend materieel geschikt moesten zijn voor een maximale snelheid van 200 km/h.

De locomotieven die daarvoor nodig waren werden ontwikkeld en gebouwd door Schweizerische Lokomotiv- und Maschinenfabrik (SLM) in Winterthur en Asea Brown Boveri (ABB) in Zürich. Het uiterlijk van deze locomotieven werd door het Italiaanse designbureau Pininfarina ontworpen.

De SBB bestelde voor het personenvervoer eind 1987 de eerste serie van twaalf locomotieven met typeaanduiding Re 4/4 VI en medio 1989 werd een tweede serie van twaalf locomotieven besteld. De eerste twaalf locomotieven werden besteld onder de nummers 10701 - 10712, die op dat moment ook nog in gebruik waren bij de serie Ae 3/6 I (bouwjaar 1920-1929), waarvan de laatste pas in 1994 buiten dienst ging.

In de herfst van 1989 kreeg SBB opdracht van de Bondsraad om capaciteit beschikbaar te stellen voor het Huckepack-transport, een gecombineerde manier van vervoer per vrachtwagen en trein. Aan de daaropvolgende aanbestedingsprocedure werd onder meer door het consortium SLM/ABB deelgenomen met hun concept Lok 2000.

Het consortium won de aanbesteding en kreeg medio 1990 een vervolgopdracht voor nog eens 75 locomotieven. Daarmee had de SBB 99 locomotieven besteld van een serie die alleen nog maar op de tekentafel bestond.

De eerste Re 4/4 460 (zoals de serie toen nog werd aangeduid) werd begin 1991 aan pers en publiek gepresenteerd maar was op dat moment nog niet rijvaardig. Medio 1991 kon de 460 000 op eigen kracht haar eerste meters maken. Op 28 januari 1992 werd de eerste Re 460 officieel afgeleverd.

Tot slot werden nog een nabestelling voor nog eens 20 locomotieven bij SLM/ABB geplaatst, waarmee de serie een omvang van 119 eenheden kreeg.

Na het verhelpen van de vele kinderziekten, kon de 460 vanaf 1994 in het regelmatige verkeer worden aangetroffen. In het begin werd de Re 460 zowel voor het personen- als goederenvervoer ingezet, in het goederenvervoer deels in meerspandienst. Na 1999 zijn de goederendiensten overgenomen door TRAXX-locomotieven uit de serie SBB Re 482/484, BLS Re 485/486.

Vanaf 1997 werd dit type locomotief als tractievoertuig voor de IC2000-rijtuigen ingezet.

Constructie en techniek

De locomotieven zijn opgebouwd met een lichtstalen frame en frontdelen van GVK. De locomotief is voorzien van GTO thyristor-gestuurde driefasige asynchrone motoren. De techniek van deze locomotief is afgeleid van de in 1989 ontwikkelde locomotieven voor de SBB van het type Re 450, locomotieven voor de Sihltal-Zürich-Uetliberg-Bahn (SZU) van het type Re 456, locomotieven voor de Südostbahn (SOB) van het type Re 456 en locomotieven voor de Regionalverkehr Mittelland (RM) van het type Re 456.

De GTO thyristor vervangen door watergekoelde IGBT-thyristor geleverd door ABB Schweiz AG. Deze worden tijdens de grote revisie bij Industriewerk Yverdon-les-Bains tussen 2014 en 2022 ingebouwd.

Namen

De Schweizerische Bundesbahnen hebben de volgende namen op de locomotieven geplaatst:

Re 460 000 Grauholz
Re 460 001 Lötschberg
Re 460 002 Seeland
Re 460 003 Milieu du Monde
Re 460 004 Uetliberg
Re 460 005 Val d´Anniviers
Re 460 006 Lavaux
Re 460 007 Junior
Re 460 008 La Gruyére
Re 460 009 Le jet d'eau
Re 460 010 Löwenberg
Re 460 011 Léman
Re 460 012 Erguël
Re 460 013 Nord Vaudois
Re 460 014 Val du Trient
Re 460 015 uf u dervo
Re 460 016 Rohrdorferberg Reusstal
Re 460 017 Les Diablerets
Re 460 018 -
Re 460 019 Terre Sainte
Re 460 020 Idée suisse
Re 460 021 -
Re 460 022 Sihl
Re 460 023 Wankdorf
Re 460 024 Doris Leuthard (was: Rheintal)
Re 460 025 Striegel
Re 460 026 Fricktal
Re 460 027 Joggeli
Re 460 028 Seetal
Re 460 029 Eulach
Re 460 030 Säntis
Re 460 031 Chaumont
Re 460 032 - (was: Leutschenbach II)
Re 460 033 -
Re 460 034 Aare
Re 460 035 -
Re 460 036 Franches Montagnes
Re 460 037 Sempacher See
Re 460 038 Hauenstein
Re 460 039 Rochers de Naye
Re 460 040 Napf
Re 460 041 Mendrisiotto
Re 460 042 Albis
Re 460 043 Dreispitz
Re 460 044 Zugerland
Re 460 045 Rigi
Re 460 046 Polmengo
Re 460 047 Maderanertal
Re 460 048 Züri Wyland
Re 460 049 Pfannenstiel
Re 460 050 Züspa
Re 460 051 Staffelegg
Re 460 052 Eigenamt
Re 460 053 Suhrental
Re 460 054 Dreiländereck
Re 460 055 Lillehammer
Re 460 056 - (was: Leutschenbach I)
Re 460 057 Val de Ruz
Re 460 058 La Côte
Re 460 059 La Béroche

Re 460 060 Val de Travers
Re 460 061 Wiggertal
Re 460 062 Ergolz
Re 460 063 Brunegg
Re 460 064 Mythen
Re 460 065 Rotsee
Re 460 066 Finse
Re 460 067 Hohle Gasse
Re 460 068 Gütsch
Re 460 069 Verkehrshaus
Re 460 070 -
Re 460 071 Mittelland
Re 460 072 Reuss
Re 460 073 Monte Ceneri
Re 460 074 -
Re 460 075 Schafmatt
Re 460 076 Leventina
Re 460 077 Chunnel
Re 460 078 Monte Generoso
Re 460 079 Weissenstein/Morgestraich
Re 460 080 Tre Valli
Re 460 081 Pfänder
Re 460 082 Ceresio
Re 460 083 -
Re 460 084 Helvetia
Re 460 085 Pilatus
Re 460 086 Ägerisee
Re 460 087 Säuliamt
Re 460 088 Limmat
Re 460 089 Freiamt
Re 460 090 Goffersberg
Re 460 091 Werdenberg
Re 460 092 Fridolin
Re 460 093 Rhein
Re 460 094 Rhätia
Re 460 095 Bachtel
Re 460 096 Furttal
Re 460 097 Studenland
Re 460 098 Balsberg
Re 460 099 Bodensee
Re 460 100 Tösstal
Re 460 101 Magic Ticket
Re 460 102 Lägern
Re 460 103 Heitersberg
Re 460 104 Toggenburg
Re 460 105 Fürstenland
Re 460 106 Munot
Re 460 107 Glärnisch
Re 460 108 Engadin
Re 460 109 Alpstein
Re 460 110 Mariaberg
Re 460 111 Kempt
Re 460 112 Thurtal
Re 460 113 Irchel
Re 460 114 Circus Knie
Re 460 115 Heidiland
Re 460 116 Ostschweiz
Re 460 117 Zürichsee
Re 460 118 Gotthard / Gottardo

De Schweizerische Bundesbahnen hebben de volgende locomotieven met totaalreclame uitgevoerd:

loc nummer	omschrijving	afbeelding
460 002	Klima
460 005	SBB-Jubileum 1902-2002, RailAway
460 006	100 Jahre Postauto, Rood
460 007	AMAG Gruppe, Rood
460 008	150 Jaar ETH Zürich, Rood
460 012	Radio RSR/DRS, Rood, Thales Group, Rood
460 013	Lumimart, Microsoft, Rood
460 014	HCB, FinöV D/F, Rood
460 015	Agfa, Télévision Suisse Romande, DRS 3, Rood, Euro 2008, Rood
460 016	Ciba wit, Ciba blauw, Adtranz, FinöV D/F, Rood, SBB New Look, Rood	5
460 017	Märklin: Heizerlok, Märklin: Alpaufzug, Rood
460 018	Danzas, Pepsi, Mobility CarSharing I, SF DRS I, Rood
460 019	Miele, Swisspool, Swisscom: Schulen ans Internet, Rood	3
460 020	Tilsiter, SRG SSR idée suisse	2
460 021	Milch: Lovely, Kambly I, Kambly II, 2316 Lokführer
460 022	100 Jahre Touring Club Schweiz, FinöV D/I, Rood
460 023	Zürich Relax: Oud Logo, Zürich Relax: Nieuw Logo, Rood
460 024	Zugkraft Aargau II	1
460 025	Die Schweiz ist Europameister im Zugfahren, Rood
460 026	Lötschberg-Basistunnel, Rood
460 028	Western Union III
460 032	SF DRS II, Rood
460 033	Ascom, Space Dream Saga 1, Märklin Swiss Collection 2000: Musikdose, Märklin Swiss Collection 2001: Tunnelbohrmaschine, Märklin Swiss Collection 2002: Eisenbahnermütze, Märklin Swiss Collection 2003: Messgeräte, Rood
460 034	Zugkraft Aargau I met sponsoren, Zugkraft Aargau I zonder sponsoren, Rood
460 035	SBB/CFF D/F, Rood
460 036	SBB/FFS D/I, Rood
460 037	Ajax, SEV, Post, Golden Arch Hotel, Rood
460 038	Skandia, stratego	2
460 040	Ibara, Rood
460 042	Märklin Swiss Collection 1999: Krokodilantrieb, Western Union II, Rood
460 044	Euro 2008 II, Rood
460 051	166 Operating Center
460 053	Login	1
460 056	SF DRS 1, Pro Infirmis, Rood
460 062	Reka Rail I, Rood
460 065	Euro 2008 I, Rood
460 070	Post, Aroma-Cafés, Rood
460 071	VetroSwiss	1
460 073	RTSI I, RTSI II, DRS 1, Rood
460 074	SBB/FFS Cargo: Wie heeft de meeste aanhangers?, Space Dream Saga 2, Rood
460 075	AlpTransit Gotthard II	1
460 076	SBB: Freizeit
460 078	Schweiz Tourismus I, Schweiz Tourismus II, Rood
460 079	ChemOil, 25 Jahre Verkehrs-Club der Schweiz, Rood
460 080	Alpenqueren VHS, Neue Perspektiven VHS	1 2
460 083	SBB Cargo-Versuchsanstrich Mintgrün, Post-Jubiläum 1902-2002, Rood
460 084	Jubiläumslok in Chrom für 150 Jahre Schweizer Bahnen, Helvetia, Rentenanstalt Swiss Life, Rood
460 087	Reka Rail II
460 090	Wallis/Lötschbergtunnel	1
460 093	Blick, Rood
460 094	Mobility II
460 096	Sion 2002, Rood
460 099	100. Lok 2000, Rood, Papierfabrik Antalis, Rood
460 100	Schweizer Fernsehen I
460 101	Magic Ticket
460 102	Stiftung Historisches Erbe der SBB
460 105	Blick, VSLF, Rood
460 106	300'000 GA, Rood
460 107	Schweizer Fernsehen II
460 112	Flugzug Swissair, Rood
460 114	Western Union II, Rood, Securitrans
460 118	AlpTransit Gotthard I

Treindiensten

In de dienstregeling van 2021 waren de treinen als IC of IR op de volgende trajecten ingezet:

IC 3 Basel - Zürich - Chur, veelal met stammen IC2000 rijtuigen en of versterkt met rijtuigen EW IV.
IC 6/ IC 61 Basel - Olten - Bern - Thun - Spiez - Brig/Interlaken Ost, zowel met stammen IC2000 rijtuigen als met stammen rijtuigen EW IV.
IC 8 Romanshorn - Winterthur - Zürich - Bern - Thun - Spiez - Brig, met stammen IC2000 en of versterkt met rijtuigen EW IV.
IR 15 Geneve - Lausanne - Fribourg - Bern - Luzern, met stammen EW IV
IR 16 Bern - Zurich, zowel met stammen IC2000 rijtuigen als met stammen rijtuigen EW IV.
IR 17 Bern - Zurich, zowel met stammen IC2000 rijtuigen als met stammen rijtuigen EW IV.
IR 27 Basel - Olten - Luzern, met stammen EW IV.
IR 37 Basel - Zürich via Hauensteinlinie, met stammen EW IV.
IR 75 Konstanz - Winterthur - Zürich - Zug - Luzern, met stammen IC2000.
IR 90 Brig - Sion - Montreux - Lausanne - Geneve, met stammen EW IV.

Literatuur

Hans-Bernhard Schönborn: Lok 2000. GeraMond Verlag, München, 1998, ISBN 3-932785-51-7.
Spoorwegen, diverse jaargangen. Gerrit Nieuwenhuis, Richard Latten. Uitgeverij de Alk BV, Alkmaar.
Theo Stolz: Triebfahrzeuge der Schweiz. Minirex AG, Luzern, 2007, ISBN 3-907014-31-6.

Foto's

Uitgeklapt trapje aan de rechter buffer van de locomotief
Opgeklapt trapje aan de locomotief

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (de) Bruno Lämmli, SBB CFF FFS Re 460 und BLS Re 465. Geraadpleegd op 21 juli 2014.

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel SBB Re 460 op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Zie de categorie SBB Re 460 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] (de) Bruno Lämmli, SBB CFF FFS Re 460 und BLS Re 465. Geraadpleegd op 21 juli 2014.

[1]