Republiek Nagorno-Karabach

Arts'achi Hanrapetut'jun
Արցախի Հանրապետություն
Niet-erkende staat
1991 – 2023
Vlag van de Republiek Nagorno-Karabach Wapen van de Republiek Nagorno-Karabach
(Details) (Details)
Motto
Wij zijn onze bergen
Kaart
Algemene gegevens
Hoofdstad Stepanakert
Bevolking 150.932 (census 2015)
120.000 (schatting 2021)
50-1000 (schatting 2-10-2023)
Talen Armeens
Religie(s) Armeens-Apostolisch
Nat. feestdag 2 september (onafhankelijkheidsdag)
Volkslied Vrij en onafhankelijk Artsach
Munteenheid Armeense dram
Regering
Regeringsvorm Presidentiële republiek
Legislatuur Constituerende Vergadering
Kaart van Nagorno-Karabach na de tweede Oorlog in Nagorno-Karabach (2020)
Kaart van Nagorno-Karabach na de tweede Oorlog in Nagorno-Karabach (2020)
Portaal  Portaalicoon   Nagorno-Karabach

De Republiek Nagorno-Karabach (Armeens: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն), ook bekend onder de officiële naam de Republiek Artsach (Armeens: Արցախի Հանրապետություն), was een niet-erkende staat in de Kaukasus, die van 1991 tot 2023 bestond. Sindsdien zetelt de regering en het parlement van de republiek in ballingschap in Jerevan (Armenië). In 2015 kende Nagorno-Karabach 145.053 inwoners, voornamelijk christenen. Stepanakert (Khankendi) was hoofdstad en tevens de grootste stad van de republiek.

De republiek Nagorno-Karabach werd op 2 september 1991 uitgeroepen binnen de grenzen van de Nagorno-Karabachse Autonome Oblast en de aangrenzende Shaumyan-regio van de Azerbeidzjaanse Socialistische Sovjetrepubliek. Een aantal omliggende districten in Azerbeidzjan, die bezet waren door Armeense strijdkrachten, werden later aan de republiek toegevoegd. Geen enkele VN-lidstaat erkende de republiek gedurende zijn bestaan. Het door Nagorno-Karabach gecontroleerde gebied maakte formeel deel uit van het internationaal erkende grondgebied van Azerbeidzjan.

Geografisch gezien lag de republiek in het noordoosten van het Armeense Hoogland, in het zuidwesten van Azerbeidzjan. Tot de oorlog van 2020 grensde het aan Armenië in het westen, aan Azerbeidzjan in het noorden en oosten, en aan Iran in het zuiden. Na het staakt-het-vuren en de uitvoering van het akkoord van 10 november 2020 werd het gebied dat onder controle was van Nagorno-Karabach omringd door Azerbeidzjan.

Op 19 en 20 september 2023 voerde Azerbeidzjan een militaire operatie uit tegen de strijdkrachten van de Republiek Nagorno-Karabach, waarbij het binnen een dag de volledige controle over de regio verkreeg. De vertegenwoordigers van Nagorno-Karabach kondigden een staakt-het-vuren aan onder voorwaarden die in feite neerkwamen op een capitulatie van de republiek. Als gevolg van het Azerbeidzjaanse offensief sloegen de inwoners van de republiek op de vlucht naar Armenië via de Laçın-corridor. In oktober 2023 waren vrijwel alle van de naar schatting 120.000 inwoners het gebied ontvlucht.

Op 28 september 2023 ondertekende de leider van de republiek Nagorno-Karabach, Samvel Shahramanyan, een decreet over het beëindigen van het bestaan van de republiek per 1 januari 2024, maar op 22 december 2023 kwam hij daarop terug en stelde dat het decreet ongeldig was.[1][2] Sinds de Azerbeidzjaanse overname van Nagorno-Karabach verblijft de regering in ballingschap in Jerevan en controleert het geen territorium meer. De Azerbeidzjaanse autoriteiten begonnen op 5 maart 2024 met de afbraak van het Karabach-Armeense parlementsgebouw, omdat de bouw ervan illegaal zou zijn geweest.[3] Het parlement van Nagorno-Karabach beschuldigde Azerbeidzjan van vandalisme en stelde in een verklaring dat Azerbeidzjan alle Armeense sporen probeert te wissen.[4]

Internationale erkenning

De internationale gemeenschap, inclusief Armenië, erkende de onafhankelijkheid van Nagorno-Karabach niet, omdat men vredesonderhandelingen tussen Armenië en Azerbeidzjan niet in de weg wilde staan.[5] In deze onderhandelingen stond de status van Nagorno-Karabach centraal. Nagorno-Karabach werd wel erkend door Abchazië, Zuid-Ossetië en Transnistrië, die alle zelf ook niet erkend worden.

Bestuurlijke indeling

Zie de Bestuurlijke indeling van de Republiek Nagorno-Karabach

De Republiek Nagorno-Karabach kende naast de centrale overheid ook andere bestuurslagen, territoriale onderdelen waar regels vastgesteld en/of beslissingen werden genomen over bepaalde gebieden en/of hun bewoners. Het betreft de volgende bestuurslagen:

Bestuurslagen[6][a]
centraal niveau gemeenteniveau
Republiek Nagorno-Karabach
  • Արցախի Հանրապետություն
Arts'akhi Hanrapetut'jun
 stad Stepanakert[b]
  • քաղաք, kaghak
provincies[c]
  • մարզ, marz
 steden[d]
  • քաղաք, kaghak
dorpen[e]
  • գյուղ, gyugh
  1. ↑ De aanduidingen zijn in de ambtstaal Armeens.
  2. ↑ De stad Stepanakert maakt geen deel uit van een provincie.
  3. ↑ De marz, ook wel vertaald als regio, zijn gedeconcentreerde onderdelen van de centrale overheid.
  4. ↑ Steden zijn verschijningsvormen van een gemeente (ամայնք, hamaynk), ook wel vertaald als gemeenschap.
  5. ↑ Dorpen zijn verschijningsvormen van een gemeente (ամայնք, hamaynk), ook wel vertaald als gemeenschap.

Literatuur

  • H. Krüger: Der Berg-Karabach-Konflikt. Eine juristische Analyse. Springer Verlag, Heidelberg/ London/ New York 2009, ISBN 978-3-642-01723-0

nieuwsbladen

toerisme

Zie de categorie Republic of Artsakh van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.