Papilbraamroest

Papilbraamroest
Telia
Taxonomische indeling
Rijk: Fungi (Schimmels) Stam: Basidiomycota Klasse: Pucciniomycetes Orde: Pucciniales Familie: Phragmidiaceae Geslacht: Phragmidium
Soort
Phragmidium bulbosum (Fr.) Schltdl. (1824 [1])
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie Schimmels

De papilbraamroest (Phragmidium bulbosum) is een roestschimmel in de familie Phragmidiaceae. Hij komt voor op verschillende soorten braam.[2]

Kenmerken

Herkenning is lastig doordat een combinatie van kenmerken van diverse stadia de meeste zekerheid levert, terwijl deze stadia niet gelijktijdig optreden.[2]

De 25–30 μm grote spermogonia ontstaan in kleine groepen onder de cuticula aan de bovenzijde van aangetaste bladeren. De oranje, ronde aecia zitten op de achterkant van het blad en zijn tot 1 mm in diameter. Ze hebben parafysen. De bolvormige tot breed ellipsvormige aeciosporen zijn 17-21 μm in diameter. De kleurloze, 1,5-2 μm dikke wand is spaarzaam bezet met platte wratten, die een diameter tot 3 μm hebben.[2]

De gele uredinia zitten op de achterkant van het blad en hebben gebogen, cilindrische, 40-60 × 8-13 μm grote parafysen. De omgekeerd eivormige tot ellipsvormige urediniosporen zijn hyaliene en hebben stekels die 1 tot 2 µm uiteen staan. De sporenmaat is 19–24 × 16–18 μm. Ze hebben 2-5 kiemporen. De zwarte telia bevatten meercellige (4 tot 7 cellen) teliosporen, waarbij meer dan 5-cellige sporen regelmatig voorkomen.[2] Op de top van de teliospore zit een tot 13 (–19) µm lange en 5-7 µm brede spits (apiculus). De teliosporen meten zonder de spits:

• 4-cellige teliosporen: (59-) 65-68 (-71) × (30-) 32-35 (-37) µm
• 5-cellige teliosporen: (73–) 78–83 (–89) × (32–) 35 (–37) µm
• 6-cellige teliosporen: (86–) 91–98 (–104) × (32–) 34–35 (–37) µm
• 7-cellige teliosporen: (98–) 104 (–111) × (32–) 33–34 (–36) µm

Verspreiding

De schimmel komt voor in Europa en Noord-Amerika.[3] In Nederland komt papilbraamroest vrij zeldzaam voor. Hij is niet bedreigd en staat niet op de rode lijst.

Waardplanten

Deze soort komt voor op:

• Rubus caesius (Dauwbraam)
• Rubus egregius
• Rubus fruticosus (Gewone braam)
• Rubus grabowskii
• Rubus gracilis
• Rubus gratus
• Rubus hirtus
• Rubus montanus
• Rubus nessensis
• Rubus plicatus (Geplooide stokbraam)
• Rubus pyramidalis
• Rubus questieri
• Rubus radula
• Rubus sanctus
• Rubus sprengelii
• Rubus sulcatus
• Rubus ulmifolius
• Rubus gliviciensis
• Rubus gothicus
• Rubus orthostachys.

Foto's

• 
  Voorkant blad
• 
  Achterkant blad
• 
  Aecia
• 
  Uredinia en enkele telia
• 
  Uredinia
• 
  Urediniosporen
• 
  Teliosporen

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Index Fungoum
2. NMV Verspreidingsatlas Paddenstoelen
3. (en) GBIF.org