Mengsel

Een mengsel van water en meel: een suspensie

Een mengsel is in de scheikunde een combinatie van twee of meer verschillende zuivere stoffen zonder dat hun moleculen daarbij hun chemische identiteit verliezen. Een mengsel wordt gekarakteriseerd door de moleculen die eraan deelnemen en de verhouding van hun hoeveelheden. Het is mogelijk dat in een mengsel een chemische reactie optreedt, maar daarmee verandert het mengsel; er is na een chemische reactie sprake van een ander mengsel, met een andere samenstelling. De drie bekendste mengsels zijn: oplossingen, emulsies en suspensies.

De chemische samenstelling van een mengsel heeft, naast de mengverhouding, betrekking op de chemische eigenschappen van de ingrediënten, en blijft daarom hetzelfde als atomen worden vervangen door isotopen van hetzelfde chemisch element.

Meer algemeen is een mengsel een combinatie van twee of meer verschillende zaken die door elkaar worden gehusseld: zo is beton een mengsel van (de zuivere stof) water, en (de mengsels) zand, cement en grind.

Indeling

Er bestaan verschillende soorten mengsels:

• Heterogeen: de verschillende samenstellende deeltjes kunnen hierin onderscheiden worden. Voorbeelden zijn fruityoghurt en beton.
• Homogeen: de verschillende samenstellende deeltjes kunnen hierin niet meer onderscheiden worden, ze zijn uniform verdeeld in het mengsel. Voorbeelden zijn suikerwater, keukenazijn, (bestendige) humus, lucht.
• Colloïdaal: een tussenvorm tussen homogeen en heterogeen, die afhankelijk is van deeltjesgrootte. Een voorbeeld is melk.

Aggregatietoestand	Heterogeen	Homogeen	Colloïdaal
Vast + vast	Grof mengsel Beton Kippengraan	Legering Brons (koper + tin) Witgoud (goud + palladium)
Vast + vloeistof	Meerfase-systeem Zand in water Suspensies Fruitsap met pulp	Oplossingen Suikerwater Zoutoplossing	Gel Vaste emulsie Suspensie Vloeibare sol
Vloeistof + vloeistof	Meerfase-systeem Olie drijft op water Emulsies Vinaigrette	Oplossingen Azijn Alcohol + water	Emulsie Melk
Gas + vloeistof	Meerfase-systeem Grote gasbellen in water Schuim Badschuim (gas in vloeibaar) Nevel Spray uit een deodorant, mist (vloeibaar in gas)	Oplossingen Zuurstof in water van een vijver	Vloeibare aerosol Schuim
Vast + gas	Meerfase-systeem Kaas met grote gaten Rook		Vaste aerosol Vast schuim
Gas + gas	Meerfase-systeem Gassen zijn steeds mengbaar, door dichtheidsverschillen kunnen lagen ontstaan die mengen door roeren	Gasmengsel Lucht (mengsel van o.a. stikstof (±80%), zuurstof (±20%)	Geen

Zie ook

• Fractie (bestanddeel)
• Fractie (concentratie)
• Hydratatie
• Materie
• Mengbaarheid

Mediabestanden

Zie de categorie Chemical mixtures van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.