Martinus (Marti) ten Kate (Vollenhove, 16 december1958) is een voormalige Nederlandseatleet uit Enschede, die zich gespecialiseerd had in de lange afstand. Hij liep in zijn carrière tussen 1985 en 1997 35 marathons. Hij nam deel aan de Olympische Spelen, twee wereldkampioenschappen en twee Europese kampioenschappen. Ook werd hij dertienmaal Nederlands kampioen. Hij is naast zijn prestaties bekend om zijn kenmerkende zonnebril en loopstijl. Ook na 1997 bleef hij actief als wedstrijdloper op een wat lager niveau en bleef hij ook regelmatig wedstrijden, waaronder marathons, lopen.
Biografie
Verslingerd aan halve marathon
In 1983, 1988 en 1990 won Ten Kate, een voormalige computerprogrammeur, de halve marathon van Egmond. Hij is hiermee bij de mannen de enige atleet die deze loop driemaal op zijn naam heeft geschreven. Eenzelfde record vestigde hij bij de Bredase Singelloop, die hij in 1986, 1989 en 1991 won. De City-Pier-City Loop wist Ten Kate zelfs viermaal te winnen, in 1987, 1988, 1989 en 1990; ook dit deed niemand hem bij de mannen ooit na.
Meer dan welke afstand ook was Ten Kate aan de halve marathon verslingerd. In een interview in 1988 verwoordde hij het als volgt: "Het spel ervan vind ik heerlijk. Vooral als het stormt en regent. Dat geeft een extra dimensie. Ik zou in principe in elke halve marathon achter in de kopgroep kunnen meelopen, om met mijn snelheid in de eindsprint de hele boel op te rollen. Maar daar vind ik niets aan. Het is juist leuk om het kopwerk niet te schuwen. Dat geeft meer voldoening. En dan af en toe keihard versnellen. Het liefst tegen de wind in. Stukje hard, stukje zacht, links van het parkoers, rechts van het parkoers, het tempo opvoeren op elk heuveltje. En het veld dan horen kreunen en steunen."[1] Soms kreunde en steunde hij overigens zelf ook. Zoals in 1984, toen de Twent bij windkracht acht op het Egmondse strand alleen kwam te lopen. "Ik ben natuurlijk nogal licht en werd op het strand gewoon teruggeblazen. Daardoor ben ik een eind achterop geraakt".[2] Dat jaar werd hij 'slechts' zevende.
In 1988 vertegenwoordigde Ten Kate Nederland op de Olympische Spelen van Seoel. Daar werd hij negende op de 10.000 m (27.50,30) en behaalde hij een vijftiende plaats op de olympische marathon (2:14.53). Meer dan 30 jaar later (peildatum juli 2019) is zijn in Seoel gelopen 10.000 m-tijd nog altijd de vierde beste tijd ooit van een Nederlandse atleet. Slechts Kamiel Maase (27.26,29 in 2002), Gerard Tebroke (27.36,64 in 1978) en Jos Hermens (27.41,25 in 1977) waren sneller.[4]
Donald Duck of Charlie Chaplin
Marti ten Kate was niet alleen vanwege zijn onafscheidelijke zonnebril een opvallende verschijning, maar vooral ook door zijn karakteristieke stijl van lopen. Zelf vergeleek hij zijn 'waggelende' gang met Donald Duck. Buitenstaanders trokken een andere vergelijking, die met Charlie Chaplin, vanwege hetzelfde snorretje, de vergelijkbare mimiek en – bovenal – die tamelijk unieke manier van lopen.[1] "Die loopstijl heb ik vermoedelijk zo meegekregen", aldus Ten Kate in het Algemeen Dagblad in januari 1984. "Het is gek, maar wanneer ik met jongens van dezelfde lengte loop, kom ik steevast een kop kleiner over. Ik zit diep, leun achterover en heb een merkwaardige slinger in mijn benen. Maar ja, gevoelsmatig past die lichaamshouding nu eenmaal het beste bij mij."[1]
Vier- tot vijfmaal rond de wereld
Al met al moet Ten Kate naar schatting tussen de 175.000 en 200.000 loopkilometers hebben afgelegd. Ofwel: zo'n vier à vijf keer de wereld rond. Als ontegenzeggelijk bewijs heeft hij zijn jarenlange trainingsactiviteiten gedetailleerd opgetekend in vele schriftjes, inclusief het aantal gelopen kilometers, de namen van trainingsmaatjes, gegevens over de weersomstandigheden en de door hem gebruikte schoenen.[1]
In 2005 werd Marti ten Kate door de KNAU onderscheiden met het beeldje de loper. Het beeld wordt toegekend aan een persoon, comité of instantie die zich op het gebied van de recreatieve atletiekbeoefening in een kalenderjaar of een reeks van jaren heeft onderscheiden.
In zijn actieve tijd was hij aangesloten bij Fortis in Enschede. Tegenwoordig werkt Ten Kate voor sportkoepel NOC*NSF als Coördinator Voorzieningen Topsporters.
Voor De Twentsche Courant Tubantia verzorgt hij al tientallen jaren hardloopclinics voor ongebonden lopers, uitmondend in deelname aan de 10 km of halve marathon bij de marathon van Enschede. In 2004 werd met een grote groep lezers de New York City Marathon gelopen en in 2010 was Berlijn het hoofddoel. In 2012 namen 100 lezers van de Twentsche Courant Tubantia deel aan de marathon van Athene.
Boek
Op zijn 50e verjaardag verscheen zijn Biografie in boekvorm: Oerend Hard.[5]