Luteïne

Luteïne
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van luteïne
Structuurformule van luteïne
Algemeen
Molecuul­formule C40H52O2
IUPAC-naam (1R,4R)-4-[(1E,3E,5E,

7E,9E,11E,13E,15E,17E)-18-[(4R)- 4-hydroxy-2,6,6-trimethyl-1- cyclohexenyl]-3,7,12,16- tetramethyloctadeca-1,3,5,7,9, 11,13,15,17-nonaenyl]-3,5,5- trimethylcyclohex-2-een-1-ol

Andere namen xanthofyl, (3R,3'R,6'R)-beta,epsilon-caroteen-3,3'-diol
Molmassa 568,871 g/mol
SMILES
CC1=C(C(C[C@@H](C1)O)(C)C)\C=C\C(=C\C=C\C(=C\C=C\C=C(/C)\C=C\C=C(/C)\C=C\[C@H]2C(=C[C@@H](CC2(C)C)O)C)\C)\C
CAS-nummer 127-40-2
EG-nummer 204-840-0
PubChem 5281243
Wikidata Q422067
Vergelijkbaar met zeaxanthine
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand vast
Kleur oranje-rood
Smeltpunt 182 °C
Nutritionele eigenschappen
Type nutriënt supplement tegen maculadegeneratie
Komt voor in spinazie, andijvie, boerenkool, broccoli, kiwi's, druiven, sinaasappel
Type additief kleurstof
E-nummer E161b
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Luteïne is een carotenoïde, een gele kleurstof. De naam komt van het Latijn luteus = geel. Het komt voor in vele planten, echter wordt het meestal commercieel geïsoleerd uit gras, wier, brandnetels of Tagetes soorten. Als additief is het in de EU toegestaan onder E-nummer E161b.

Als voedingssupplement wordt het gebruikt tegen de oogaandoening maculadegeneratie,[1][2] vaak in aanvulling op zeaxanthine. Nochtans komt zeaxanthine meer voor in het centrum van de gele vlek van het oog en luteïne meer aan de rand. Zeaxanthine is tegen maculadegeneratie mogelijk daarom belangrijker dan luteïne.[3]

Luteïne komt ook voor in het gele lichaam of corpus luteum, en speelt dus een rol in de vruchtbaarheid van de vrouw.

Luteïne komt voor in eieren, groente als spinazie, andijvie, boerenkool en broccoli. Kiwi's, druiven en sinaasappel zijn ook rijk aan luteïne, maar in fruit komt deze stof in mindere mate voor dan in groente.

Toxicologie en veiligheid

In extreme dosis kan er verkleuring van de huid optreden.