Lis (geslacht)

Lis
Hybride van Iris germanicus
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:Eenzaadlobbigen
Orde:Asparagales
Familie:Iridaceae (Lissenfamilie)
Geslacht
Iris
Tourn. ex L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Lis op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Lis (Iris) is een geslacht uit de lissenfamilie (Iridaceae). Zowel het geslacht als de soorten worden in de volksmond iris genoemd. Het geslacht kent naast soorten ook vele cultivars. Lissen worden al lang door de mens gebruikt. In de Egyptische piramiden zijn afbeeldingen van lissen te vinden, die stammen uit 1500 v.Chr. De soorten komen voor in de gematigde delen van het noordelijk halfrond, tot in de Filipijnen als zuidgrens.[1]

Botanische beschrijving

De bloemen kunnen in kleur variëren van goudgeel, tot wit, blauw, lavendel en paars. Roze en abrikooskleurige irissen zijn gekweekt binnen sommige soorten.

De verschillende soorten lissen komen algemeen voor in de noordelijke gematigde klimaatzone. Alle irissen hebben lange stelen en bloemen met zes kroonbladeren, waarvan drie naar beneden wijzen en drie rechtop staan. Bij sommige kleinere soorten wijzen de kroonbladeren allemaal naar buiten. De meeste wilde lissen groeien uit een wortelstok, maar sommige soorten groeien vanuit een bol. Deze laatste soorten worden als cultuurgewas geteeld. Hierbij worden twee groepen onderscheiden:

  • Reticulatagroep (Iris reticulata en Iris danfordiae). Deze groep omvat vroegbloeiende, laag blijvende soorten afkomstig uit Oost-Turkije, het westen van Perzië, de Kaukasus en Libanon.
  • Xiphiumgroep. Soorten uit deze groep komen voor in Spanje, Portugal en Noord-Afrika. Deze groep is het belangrijkste voor de sierteelt. Tot deze groep behoren onder meer de Hollandse irissen, die ontstaan zijn uit kruisingen tussen wilde irissoorten. Daarnaast worden Engelse en Spaanse irissen onderscheiden, maar die zijn van weinig belang voor de sierteelt.

Soorten

Dit geslacht kent de volgende soorten:

In Nederland en België komt alleen de gele lis (Iris pseudacorus) van nature voor.

Hybriden

Zie de categorie Iris (Iridaceae) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.