Lijst van kerken in Drenthe

Johannes de Doperkerk in Vledder

De provincie Drenthe herbergt een aantal bijzondere middeleeuwse kerken. Hoewel Drenthe het in aantal duidelijk moet afleggen tegenover de beide noordelijke buurprovincies Groningen en Friesland kent de provincie meerdere kerken die tot de hoogtepunten van de middeleeuwse kerkenbouw in Nederland gerekend mogen worden.

Drenthe behoorde in de middeleeuwen in zijn geheel tot het bisdom Utrecht. De eerste kerken zijn waarschijnlijk gesticht nog voordat Utrecht als bisdom daadwerkelijk invloed in Drenthe had. Vries, waarschijnlijk de oudste stichting, wordt toegeschreven aan Willehad, die later bisschop werd in Bremen. De oudste kerken die bewaard zijn gebleven staan in de hoofdplaatsen van de dingspillen. Het zijn oorspronkelijk vrijwel allemaal eigenkerken van de bisschop.

Kerken

Plaats Naam Patroon stichtingsjaar Bijzonderheden Afbeelding
Anloo Sint-Magnuskerk Magnus begin 12e eeuw, koor 14e eeuw, toren 12e eeuw
Annerveenschekanaal Hervormde kerk 1835, toren 1860
Assen Kloosterkerk 13e eeuw
Assen Jozefkerk 1845-1848 Het gebouw is een zogenaamde waterstaatskerk
Assen Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemelopnemingkerk 1858
Assen Bethelkerk 1901 Deed voorheen dienst als Synagoge van Assen
Assen Doopsgezinde kerk 1909
Assen Zuiderkerk 1924-1925


Assen Het Lichtpunt 2008-2009
Barger-Compascuum Sint-Josephkerk Jozef 1923-1925
Beilen Stefanuskerk Stefanus 14e eeuw, 15e eeuw of 16e eeuw, toren 15e eeuw
Borger Willibrordkerk Willibrord 1826, toren 14e eeuw Waterstaatkerk met middeleeuwse toren
Borger Goede Herderkerk 1961
Coevorden Hervormde kerk 1641
Coevorden Sint-Willibrorduskerk Willibrord 1913-1914
Diever Sint-Pancratiuskerk Pancratius 11 of 12e eeuw, koor vervangen in 13e eeuw, schip voorzien van zijbeuken in 16e eeuw
Dwingeloo Sint-Nicolaaskerk Nicolaas 15e eeuw
Eelde Dorpskerk Gangulfus 14e eeuw
Emmen Grote Kerk Pancratius 1856, toren van rond 1300
Emmen Gerardus Majellakerk Gerardus Majella 1906
Emmer-Compascuum Sint-Willehaduskerk Willehad 1924
Erica Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangenkerk 1933
Gasselte Onze-Lieve-Vrouwekerk tweede helft 13e eeuw, geveltoren 1787 Deze kerk was een dochterkerk van de kerk van Borger. Vernieuwing van de westmuur gebeurde met kloostermoppen van het afgebroken klooster van Assen
Gieten Hervormde kerk Maria 1849, toren herbouwd in 1864
Gieterveen Hervormde kerk 1840
Gieterveen Het kleine Kerkje 1924


Grolloo Hervormde kerk 1853 De kerk is een zogenaamde waterstaatskerk
Havelte Clemenskerk Clemens 1310, toren 1410 De toren is in het bezit van een Chamadron, een orgelachtig instrument waarvan de pijpen uit de galmgaten steken.
Kolderveen Hervormde kerk mogelijk Maria en/of Antonius 1471, toren 14e eeuw
Meppel Grote Kerk Maria 1422, uitgebreid in 1518 en 1780
Nieuw-Amsterdam Noorderkerk 1925
Nieuw-Amsterdam Zuiderkerk 1873
Nieuw-Buinen Protestantse kerk 1853 De kerk heeft zowel een toren met luidklok als een klokkenstoel
Norg Sint-Margaretakerk Margaretha 13e eeuw
Peize Johanneskerk Johannes de Doper 13e eeuw, toren 1803
Roden Catharinakerk Catharina 13e eeuw, koor 15e eeuw Bij een verbouwing stuitte men na het openbreken van de vloed op een oude fundering van zwerfkeien. Hieronder bevonden zich twee grafkelders.
Roderwolde Jacobskerk waarschijnlijk Jakobus 1831
Rolde Jacobuskerk waarschijnlijk Jakobus 15e eeuw
Roswinkel Hervormde kerk 1759
Ruinen Mariakerk Maria 12e eeuw, ingrijpend verbouwd in de 15e eeuw De kerk maakte deel uit van een klooster dat later naar Dickninge verplaatst is.
Ruinerwold Bartholomeuskerk Maria Magdalena Sint-Bartholomeus 12e eeuw, ingrijpend verbouwd in de 15e eeuw
Schoonebeek Gereformeerde kerk 1949
Steenwijksmoer Sint-Franciscuskerk Franciscus 1931-1932
Tweede Exloërmond Baptistenkerk 1905, ingrijpend verbouwd in 1922
Tweede Exloërmond Gereformeerde kerk 1908
Tweede Exloërmond Hervormde kerk 1938
Valthermond Hervormde kerk nummer 11 1883, toren 1925
Veenhuizen Koepelkerk 1825-1826 Deze kerk is een zogenaamde waterstaatskerk
Vledder Johannes de Doperkerk Johannes de Doper 15e eeuw, toren 14e eeuw
Vries Sint-Bonifatiuskerk Bonifatius 12e eeuw, koor 15e eeuw De voorganger zou gesticht zijn door Willehad
Wapserveen Hervormde kerk 1803
Weiteveen Maria Koningin van de Vredekerk 1918 De voorganger zou gesticht zijn door Willehad
Westerbork Stefanuskerk Stefanus 15e eeuw, toren 13e eeuw Dochterkerk van Beilen
Wilhelminaoord Hervormde kerk 1851
Zandberg Sint-Jozefkerk Jozef 1931
Zorgvlied Sint-Andreaskerk Andreas 1924
Zwartemeer Sint-Antoniuskerk Antonius 1920-1921
Zweeloo Hervormde kerk mogelijk Maria 13e eeuw, koor 17e eeuw In 1883 heeft Vincent van Gogh een schets gemaakt van de kerk
Zuidlaren Hervormde kerk 13e eeuw, koor 15e eeuw, toren rond 1300

Zie ook