nl Leopoldskazerne

De Leopoldskazerne is een militair complex gelegen in de Belgische stad Gent.

De gebouwen werden opgetrokken tussen 1890 en 1905. Het complex werd ontworpen door de architecten Modeste de Noyette en O. Geerling en werd opgetrokken in eclectische stijl. Het gebouw heeft een oppervlakte van ruim 2 ha en kon oorspronkelijk ongeveer 1300 militairen kazerneren. Ondanks het feit dat de kazerne in 1905 reeds voltooid was, werd ze pas twee jaar later in gebruik genomen. Op 1 oktober 1907 nam het 2 Linie Regiment zijn intrek in de kazerne.

De twee wereldoorlogen

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de kazerne bezet door Duitse troepen. Tijdens hun verblijf zorgden de Duitsers ervoor dat de gasverlichting van de kazerne vervangen werd door elektriciteit en dat het keukencomplex gemoderniseerd werd. De kazerne werd tijdens de Duitse bezetting ook omgedoopt tot "Kaserne Kaiser Wilhelm".

Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog ontkwam de kazerne niet aan de Duitse bezetter, die er opnieuw vier jaar verbleef. Ditmaal plaatste de Luftwaffe er een radarinstallatie en luchtafweergeschut. Hierdoor verdwenen vijf torenspitsen en bijna alle ijzeren sierspitsen.

De Medische Dienst neemt zijn intrek in de Leopoldskazerne

Na de bevrijding keerde het 2 Linie Regiment niet terug naar zijn kazerne, aangezien het ingezet werd bij de bezetting van de Belgische sector in Duitsland. De Leopoldskazerne werd bevolkt door scholen en diensten. Vanaf 10 oktober 1955 werd de Leopoldskazerne bemand door het Centrum van de Gezondheidsdienst (CGD), de kern van wat later de Koninklijke School van de Medische Dienst zou worden. Het Opleidingscentrum, dat voordien gehuisvest was in Leuven, verzorgde de opleiding van de reserveofficieren, de actieve en reserveonderofficieren en de brancardiers van de Gezondheidsdienst. De actieve officieren kregen hun vorming in de School voor Officieren van de Gezondheidsdienst (SGD), die vanaf 1962 de titel Koninklijke School van de Gezondheidsdienst (KSGD) mocht dragen. De KSGD, die ook een applicatieschool omvatte, was ondergebracht in het voormalige militair hospitaal van Brussel. In 1973 verhuisde de KSGD naar de Leopoldskazerne te Gent, waar ze op 1 september 1973 fusioneerde met het opleidingscentrum van de Gezondheidsdienst. De nieuw gevormde school werd de KSS genoemd. Vanaf dit ogenblik werden dus alle vormingen voor alle categorieën van het personeel van de Medische Dienst gecentraliseerd in de school te Gent. Sinds 11 mei 1978 luidt de officiële benaming van de school: Koninklijke School van de Medische Dienst (KSMD). De Koninklijke School van de Medische Dienst beschikt over een eigen vaandel dat haar op 9 maart 1962 werd overhandigd door koning Boudewijn.

De huidige situatie

Naar aanleiding van de recente herstructureringen van de Belgische krijgsmacht en de centralisatie van de diensten van de Medische Component te Neder-Over-Heembeek, werden enkele gebouwen verkocht aan de stad Gent. Sinds 2007 is het HISK (Hoger Instituut voor Schone Kunsten) gevestigd in de kazerne. De andere delen van de kazerne zijn nog steeds eigendom van het Belgisch leger en herbergen onder andere het provinciecommando van de provincie Oost-Vlaanderen.

Herbestemming: De Leopoldskazerne als stadsbuurt

In januari 2018 wonnen ontwikkelaars DMI en Matexi de wedstrijd voor de herbestemming van de Leopoldskazerne met een voorstel dat de site moet omvormen tot een duurzame stadsbuurt. In die nieuwe stadsbuurt die mede is ontworpen door DELVA Landscape Architects wordt er plaats gemaakt voor het nieuwe Provinciehuis van Oost-Vlaanderen, kunstateliers van het HISK, kantoren voor Defensie, een stadshotel, kinderopvang en 91 wooneenheden.

Het binnenplein – het vijfde grootste plein van Gent – wordt omgevormd tot een aangename groene ruimte. De hele site wordt door nieuwe toegangen ontsloten, met als grootste blikvanger het nieuwe Provincieplein aan de zijde van de Charles de Kerckhovelaan, gericht naar het Citadelpark met het SMAK, het MSK en het Kuipke.

Bij de herbestemming van de Leopoldskazerne wordt maximaal aandacht besteed aan het beschermen van het historische karakter en het architecturale erfgoed van de site. De nieuwe Leopoldskazerne moet volgens de ontwikkelaars een rustpunt en ontmoetingsplek worden voor de buurt en voldoet aan strenge duurzaamheidsvereisten.

De aanvang van de werken is gepland voor 18 maart 2019. In 2021 nemen de provinciediensten en de eerste bewoners hun intrek in de Leopoldskazerne. In het het voorjaar van 2023 is de herbestemming compleet.

Zie de categorie Leopoldskazerne van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.