Kreuzberg (Berlijn)

Kreuzberg
Zicht op de Kreuzberg vanuit de Großbeerenstraße
Zicht op de Kreuzberg vanuit de Großbeerenstraße
Hoogte 66 m
Coördinaten 52° 29′ NB, 13° 23′ OL
Kreuzberg (Berlijn)
Kreuzberg
Portaal  Portaalicoon   Aardwetenschappen

De Kreuzberg (Kruisberg) is een 66 meter hoge heuvel in de Duitse hoofdstad Berlijn. Het stadsdeel Berlin-Kreuzberg dankt zijn naam aan deze heuvel. Op de top van de Kreuzberg staat het Nationaldenkmal ("nationaal monument"), dat herinnert aan de napoleontische oorlogen. Op en rond de heuvel bevindt zich het Viktoriapark.

De eerste schriftelijke vermelding van de Kreuzberg dateert uit 1290. In de loop der eeuwen werd de heuvel onder meer Sandberg, Runder Weinberg en Tempelhofer Berg Zijn huidige naam kreeg de Kreuzberg in de 19e eeuw, na de bouw van het nationale monument.

Geologie

Blick vom Kreuzberg, schilderij van Johann Heinrich Hintze, 1829
Nationaldenkmal op de Kreuzberg
Kaart van het park
Waterval in het Viktoriapark

De Kreuzberg ligt tegen de zuidgrens van het Berlijnse oerstroomdal en aan de noordrand van de hoogvlakte van Teltow, waartoe de heuvel behoort. Terwijl de Teltowse hoogvlakte uit een grondmorenenlandschap bestaat, is de Kreuzberg echter een eindmorene. De relatief steile noordhelling van de heuvel is het gevolg van erosie van smeltwater dat tijdens het Weichselien in het Berlijnse oerstroomdal stroomde.

Nationaal monument

Zie Pruisisch Nationaal Monument voor de Bevrijdingsoorlogen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 30 maart 1821 werd het Duitse nationale monument op de top van de Kreuzberg ingewijd. De eerste steen was twee en een half jaar eerder gelegd door de koning Frederik Willem III van Pruisen, in het bijzijn van de tsaar Alexander I van Rusland.

Viktoriapark

Zie Viktoriapark voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Wijnbouw

In de 15e eeuw begon men op de hellingen van de Kreuzberg wijn te verbouwen. De wijnbouw in en om Berlijn kwam tot een einde na de strenge winter van 1740, maar sinds de zestiger jaren worden er wederom druiven verbouwd op de Kreuzberg. De wijn die men hiervan maakt, Kreuz-Neroberger genoemd, is echter niet in de handel en wordt door het districtsbestuur voorbehouden voor speciale gelegenheden.