Kleine grijze kiwi

Kleine grijze kiwi
IUCN-status: Gevoelig[1] (2022)
Kleine grijze kiwi (Apteryx owenii) (afbeelding rond 1876 gemaakt door G.D. Rowley)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Aves (Vogels)
Orde:Apterygiformes (Kiwi's)
Familie:Apterygidae (Kiwi's)
Geslacht:Apteryx
Soort
Apteryx owenii
Gould, 1847 [2]
Open cirkels geven de eilanden weer waar de kleine grijze kiwi voorkomt
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Kleine grijze kiwi op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Vogels

De kleine grijze kiwi (Apteryx owenii) behoort net als de andere soorten kiwi's tot de zogenaamde Paleognathae met vier andere ordes (tinamoes, struisvogels, nandoes en kasuarissen en emoes). Dit zijn (meestal) loopvogels die in het skelet (kaak en borstbeen) en het DNA kenmerken vertonen die bij andere vogels ontbreken. De kleine grijze kiwi komt anno 2011 nog voor op vijf eilanden rond het Noordereiland en het uiterste noorden van het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland.

Het zijn nachtdieren en ze kunnen niet vliegen.

Opgezet museumexemplaar

Leefwijze

De kleine grijze kiwi graaft met zijn lange snavel in de grond op zoek naar insecten en andere ongewervelden. Hij eet soms ook bessen van de grond.

Voortplanting

Beide ouders graven een kuiltje en bedekken het met plantaardig materiaal, dit is het nest. Het vrouwtje legt een of twee eieren, die door het mannetje uitgebroed worden. Daarna zorgen ze ongeveer vier weken voor de jongen. Het ei is reusachtig in vergelijking met de grootte van het vrouwtje: 26% van haar lichaamsgewicht.

Beschrijving

De kleine grijze kiwi is 35 tot 45 cm lang, het vrouwtje groter dan het mannetje. Het gewicht is 1,9 kg (vrouwtje) en 0,9 kg (mannetje). De snavel is ivoorkleurig, met twee "neusgaten" aan het eind. Het verenkleed is bleekgrijs en fijn gemarmerd, maar het uiterlijk is ruigharig (zoals bij alle soorten kiwi's.)

De vogel is genoemd naar de Britse zoöloog en anatoom Richard Owen.

Leefgebied en status als bedreigde diersoort

Ruigtevegetatie in de overgangsfase van bouwland naar bos

Rond 1875 was de kleine grijze kiwi een algemene soort in het westen van het Zuidereiland. Er bestond een levendige handel in geschoten exemplaren voor collecties en de dieren vielen ten prooi aan de honden en katten van de Europese kolonisten.

De grote grijze kiwi is een vogel die nu nog voorkomt in natuurreservaten op kleine eilanden in oud bos en ruigtevegetaties in de overgangsfase van bouwland naar bos (zie foto en kaartje).

In 1988 werd de kleine grijze kiwi als een bedreigde soort beschouwd, in 1994 werd de status "verlaagd" naar kwetsbaar. In 1996 werd het totale aantal op 1100 exemplaren geschat. Dankzij effectieve bescherming neemt het aantal langzaam toe, mogelijk waren er 1200 exemplaren in 2006. In 2008 werd de status daarom verder verlaagd naar gevoelig, vanwege het nog steeds kleine aantal van de wereldpopulatie.[1]