Jakovlev Jak-42

Jakovlev Jak-42
Jakovlev Jak-42
Fabrikant Jakovlev
Lengte 36,38 m
Spanwijdte 34,88 m
Hoogte (vanaf de grond) 9,83 m
Stoelen voor passagiers 90-126
Leeggewicht 34.500 kg
Vleugeloppervlak 150 m²
Max. startgewicht 57.000 kg
Motoren 3 x Ivtsjenko Progress D-36 turbofans
Max. stuwkracht per motor 63,7 kN
Kruissnelheid 740 km/h
Kruishoogte 9.600 m
Max. reikwijdte 4.000 km
Eerste vlucht 7 maart 1975
Status in gebruik
Aantal gebouwd 188
Portaal  Portaalicoon   Luchtvaart
Een Jak-42D, die later neerstortte bij Jaroslavl

De Jakovlev Jak-42 (Russisch: Як-42) (NAVO-codenaam: Clobber) is een driemotorig vliegtuig. Het biedt de mogelijkheid om 100 tot 120 stoelen in het vliegtuig te plaatsen. Het is ontworpen door Jakovlev om diverse vliegtuigen van Aeroflot te vervangen.

Ontwerp en ontwikkeling

De Jak-42 is ontworpen als vervanging voor verschillende Aeroflot-toestellen, waaronder de tweemotorige Tupolev Tu-134, An-24, An-26 en Il-18. Ook vervangt het toestel diverse kleinere modellen waarvan verwacht werd dat de passagiersaantallen op de routes van deze vliegtuigen significant gingen stijgen. Een andere voorwaarde was dat beide banen geschikt waren voor het nieuwe toestel.

Om ontwerptijd te besparen liet Jakovlev een studie uitvoeren naar alle buitenlandse gelijkwaardige toestellen uit die categorie. Verder werd ook ander onderzoek uitgevoerd door Jakovlev en andere organisaties. Delen van het toestel werden in Saratov gemaakt en in Smolensk geassembleerd, in tegenstelling tot de productie van de Jak-40, waar hetzelfde precies omgekeerd gebeurde.

Gebruikshistorie

Tests

Het eerste prototype werd gebouwd in de Jakovlev prototype-fabriek ('fabriek nummer 115') en werd geschilderd in de traditionele bedrijfskleuren. Het vliegtuigregistratienummer van dit prototype was CCCP-1974; het maakte zijn eerste vlucht op 7 maart 1975.

Tweede prototype

Een tweede prototype werd geregistreerd als CCCP-1975. Het had een langere cabine en vleugels die onder een hoek van 25 graden stonden.

Productie

Het derde prototype was nummer 1976. Dit vliegtuig werd later opnieuw geregistreerd om gebruikt te worden; het registratienummer werd 42303. Het bevatte vleugels die onder een hoek van 23 graden stonden, de-icing mogelijkheden, en andere kleinere veranderingen. Nummer 42303 werd gezien als het eerste vliegtuig dat uit productie kwam om echt gebruikt te worden. Tijdens de productie van deze Jaks werden steeds kleine veranderingen doorgevoerd, waaronder een grotere brandstoftank.

Varianten

Jak-42A

Gebruikt AlliedSignal avionica.

Jak-42B

Gepland, zal Bendix/King avionics gebruiken.

Jak-42D

Vernieuwing die, door middel van het toevoegen van meer brandstoftanks, een groter bereik mogelijk maakt. Er kon zo'n 3000 liter meer worden toegevoegd. De Jak-42D werd het standaardmodel dat men produceerde. Er zijn vier 42D's gebouwd voor Cuba, en acht voor China.

Jak-42F

Diverse sensoren werden toegevoegd om geofysisch werk mogelijk te maken.

Jak-42LL

Bij de Yak-42LL werd gebruikgemaakt van D-236 motoren.

Jak-42M

Hierbij werd het vliegtuig vergroot, waardoor tot 168 passagiers vervoerd kon worden. De eerste 42M kwam in 1987 op de markt.

Jak-42ML

Deze versie werd geproduceerd voor internationale routes. Er werd niet veel veranderd: er werden enkele aanpassingen gedaan voor internationale passagiers.

Jak-42R

Gebouwd voor Jakovlev zelf, om de Jak-141 te testen.

Jak-42T

De Jak-42T werd vooral gebruikt voor goederentransport, en niet voor passagierstransport. Het onderstel werd compleet veranderd om zo veel mogelijk goederen mee te kunnen nemen.

Jak-42-100

Versie met AlliedSignal avionics. Er zijn twee testversies gebouwd.

Jak-142

De Jak-142 was een uitgebreid model. Er werden enkele wijzigingen aangebracht die het vliegen makkelijker maakten. Men heeft de spoilers en de flaps vervangen voor een andere soort, deuren waren vergroot zodat het toestel makkelijker past aan gates, en een groot deel van de cockpit werd veranderd.

Jak-242

Dit is een gepland design, maar het kwam nooit verder dan de tekentafel.

Ongevallen

Zie de categorie Yakovlev Yak-42 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.