Het Hogeland is een gemeente met 48.228 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) in het noorden van de Nederlandseprovincie Groningen. Er zijn gemeentelijke vestigingen in Winsum en Uithuizen. In laatstgenoemde plaats vergadert de gemeenteraad, het gemeentebestuur zetelt in het bestuurscentrum in Winsum, een voormalig notariskantoor en gemeentehuis.
De gemeentebesturen van de vier gemeenten hebben alle tegelijkertijd, op 13 oktober 2016, het fusieplan aan de gemeenteraden voorgelegd. Resultaat was dat alle gemeenteraden instemden met de fusie.[1]
De streek Middag oftewel de voormalige gemeente Ezinge, sinds 1990 behorend tot de gemeente Winsum, is niet opgegaan in de gemeente Het Hogeland, maar in de gemeente Westerkwartier.
In aanloop naar de vorming van de fusiegemeente Eemsdelta (Delfzijl, Appingedam en Loppersum) in 2021 werd in Middelstum, dat tot de gemeente Loppersum behoorde, gepleit om over te gaan naar Het Hogeland. Dit gebeurde echter niet. Het deel van Loppersum ten westen van de Eemshavenweg (voormalige gemeente Middelstum) had op 1 januari 2018 in totaal 2.580 inwoners.
Naam
De naam is ontleend aan het historische district Hogeland of Hoogeland. De inwoners kregen in 2017 de gelegenheid te stemmen voor de definitieve naam door middel van een enqûete. 75% koos voor Het Hogeland. Hiermee vielen de alternatieven Het Marenland en Hunsingo af.
De historische landstreek Hogeland omvat ook een deel van de gemeente Eemsdelta (de voormalige gemeente Loppersum en een deel van de gemeenten Appingedam en Delfzijl). De voormalige gemeente Bedum ten zuiden van Winsumerdiep en Boterdiep wordt vanouds niet tot het Hogeland gerekend. Onderdendam ligt op de grens van beide gebieden.
De gemeente Het Hogeland bestaat uit de gebieden van de voormalige gemeenten: Ulrum, Leens, Kloosterburen, Eenrum, Baflo, Warffum, Usquert, Hefshuizen (Uithuizen en Uithuizermeeden), Kantens, Winsum, Bedum en Adorp. In 1990 gaan deze gemeenten samen tot vier gemeenten: De Marne, Eemsmond, Winsum terwijl Bedum zelfstandig blijft. Per 1 januari 2019 is het huidige grondgebied gevormd. Alle bevolkingsaantallen zijn hier op gebaseerd en dus exclusief de voormalige gemeente Ezinge die niet behoort tot de huidige gemeente Het Hogeland maar wel behoorde tot de gemeente Winsum tussen 1990 en 2019.